پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی

همگرایی اقتصادی

بررسی همگرایی اقتصادی میان ایران و کشورهای آمریکای لاتین (کاربرد مدل جاذبه)

محمد رضا لطفعلی پور؛ سیده زهرا شاکری؛ فاطمه کبری بطا

دوره 1، شماره 3 ، آذر 1390، ، صفحه 98-73

چکیده

  جهانی شدن حرکتی پویا است که همه‌ی جنبه‌های اقتصادی را در برگرفته و یا در حال تأثیرگذاری بر آن‌ها می‌باشد. مسأله جهانی شدن به فرآیندی اشاره دارد که طی آن مرزها به مرور ناپدید می‌شوند و هم‌زمان مبادلات بین‌المللی افزایش می‌یابد. برای کشورهای در حال توسعه که آمادگی ورود به عرصه‌ی جهانی و تجارت آزاد را در کوتاه‌مدت ندارند، همگرایی ...  بیشتر جهانی شدن حرکتی پویا است که همه‌ی جنبه‌های اقتصادی را در برگرفته و یا در حال تأثیرگذاری بر آن‌ها می‌باشد. مسأله جهانی شدن به فرآیندی اشاره دارد که طی آن مرزها به مرور ناپدید می‌شوند و هم‌زمان مبادلات بین‌المللی افزایش می‌یابد. برای کشورهای در حال توسعه که آمادگی ورود به عرصه‌ی جهانی و تجارت آزاد را در کوتاه‌مدت ندارند، همگرایی اقتصادی و تشکیل بلوک‌های تجاری منطقه‌ای می‌تواند مؤثرترین راه برای باز شدن اقتصاد و ادغام آن‌ها در اقتصاد جهانی باشد. این مقاله به بررسی همگرایی اقتصادی میان کشور ایران و کشورهای آمریکای لاتین در قالب شکل‌گیری بلوک تجاری می‌پردازد. در واقع، هدف اصلی مقاله بررسی موفقیت یا عدم موفقیت تشکیل بلوک و تأثیر آن بر میزان افزایش تجارت دو جانبه بین کشور ایران و این کشورها می‌باشد. بدین منظور، از مدل جاذبه تعمیم یافته و برای برآورد آن از روش اقتصادسنجی رگرسیون چند متغیره با داده‌های تابلوئی استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل شانزده کشور در دوره زمانی 2009-2001 می باشد. نتایج نشان می‌دهد که وجود همکاری‌های اقتصادی بین ایران و آمریکای لاتین منجر به افزایش قابل ملاحظه‌ای در جریانات تجاری دوجانبه می‌گردد. به عبارت دیگر بلوک تجاری می‌تواند 89 درصد تجارت میان کشورهای عضو را افزایش می دهد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 379.52 K

بررسی رونق و رکود اقتصادی در استان اصفهان با استفاده از ماتریس سرمایه منطقه‌ای

مریم امینی؛ نعمت الله اکبری؛ رزیتا مویدفر؛ فاطمه بزازان

دوره 14، شماره 54 ، فروردین 1403

https://doi.org/10.30473/egdr.2023.67103.6679

چکیده

  رونق(رکود) اقتصادی بدان‌معناست که تولید ناخالص داخلی بین دو دوره متوالی افزایش(کاهش) پیدا کند. یکی از رویکردهای مهم در بررسی رونق و رکود اقتصادی استفاده از ماتریس سرمایه است. امّا مشکل اساسی در کشور، نبود داده‌های آماری ماتریس سرمایه منطقه‌ای است. هدف پژوهش حاضر ارائه راهکاری غیرآماری مبتنی بر مبانی نظری داده ستانده، برای برآورد ...  بیشتر رونق(رکود) اقتصادی بدان‌معناست که تولید ناخالص داخلی بین دو دوره متوالی افزایش(کاهش) پیدا کند. یکی از رویکردهای مهم در بررسی رونق و رکود اقتصادی استفاده از ماتریس سرمایه است. امّا مشکل اساسی در کشور، نبود داده‌های آماری ماتریس سرمایه منطقه‌ای است. هدف پژوهش حاضر ارائه راهکاری غیرآماری مبتنی بر مبانی نظری داده ستانده، برای برآورد ماتریس سرمایه استان اصفهان از درون ماتریس سرمایه ملّی است. برای اعتبارسنجی برآورد‌های انجام شده حاصل از توسعه رویکرد چارم، از داده‌های اعتبارات بانکی استانی و عمرانی بخش‌های کشاورزی و ساختمان برای سال‌های 1395 استفاده خواهد شد. همچنین داده های تشکیل سرمایه بخش صنعت و معدن نیز از سالنامه استان اصفهان برای همین سال استخراج شدند. از طرفی در ادامه اثر وقفه زمانی بر ارزش تشکیل سرمایه منطقه‌ای برآوردی از روش چارم توسعه داده شده، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نتایج نشان می‌دهد که با زیاد شدن وقفه زمانی، ارزش تشکیل سرمایه برآوردی منطقه به مقدار واقعی تشکیل سرمایه بخشی نزدیک خواهد شد. این امر در بخش هایی که ذاتاً با وقفه بیشتری مواجه هستند، درست تر است. از طرفی نتایج نشان می دهند که بیشترین تولیدات سرمایه‌ای مربوط به بخش‌های صنعت، ساختمان و کشاورزی است. همچنین بیشترین خرید‌های سرمایه‌ای مربوط به بخش‌های صنعت، خدمات و مستغلات است. از طرفی تجزیه و تحلیل ماتریس سرمایه منطقه‌ای، رونق اقتصادی را در سال 1395 برای استان اصفهان نشان می‌دهد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 415.88 K

اقتصاد کلان

بررسی رفتار مهمترین متغیرهای کلان اقتصادی بر تلاطمات نرخ ارز در اقتصاد ایران

ربابه خیل کردی؛ سید نظام الدین مکیان؛ حبیب انصاری سامانی

دوره 14، شماره 56 ، مهر 1403

https://doi.org/10.30473/egdr.2024.70289.6808

چکیده

  تلاطم ارزی به‌دلیل اثرات نامطلوب آن بر عملکرد اقتصادی و به‌طور خاص ثبات اقتصادی بسیار حائز اهمیت بوده و به طور پیچیده‌ای با رفتار سایر متغیرهای اقتصاد کلان در هم تنیده شده است. در این راستا مطالعه حاضر به بررسی رفتار مهمترین متغیرهای کلان اقتصادی بر تلاطمات نرخ ارز در اقتصاد ایران بر اساس داده های فصلی 1401-1376 با کمک الگوی خود توضیح ...  بیشتر تلاطم ارزی به‌دلیل اثرات نامطلوب آن بر عملکرد اقتصادی و به‌طور خاص ثبات اقتصادی بسیار حائز اهمیت بوده و به طور پیچیده‌ای با رفتار سایر متغیرهای اقتصاد کلان در هم تنیده شده است. در این راستا مطالعه حاضر به بررسی رفتار مهمترین متغیرهای کلان اقتصادی بر تلاطمات نرخ ارز در اقتصاد ایران بر اساس داده های فصلی 1401-1376 با کمک الگوی خود توضیح برداری عامل افزوده ‌شده با پارامترهای متغیر زمانی (TVP-FAVAR) پرداخته است. نتایج حاصل از بررسی توابع ضربه-واکنش متغیرها بیانگر آن است که بسیاری از تلاطمات نرخ ارز تحت تأثیر رفتار برخی از مهم‌ترین متغیرهای بنیادین اقتصاد از جمله کسری بودجه، نرخ تورم، نقدینگی و نااطمینانی سیاست اقتصادی قرار داشته و مدل‌‌‌سازی هرچه دقیق‌‌‌تر نوسانات نرخ ارز و به‌دنبال آن پیش‌بینی دامنه نوسانات نرخ ارز در دوره‌‌‌های آتی، مستلزم آن است که سیاست‌گذاران ذیربط ضمن رصد دقیق رفتار متغیرهای بنیادین اقتصاد، با اتخاذ سیاست‌های ثبات‌آفرین از ایجاد تغییرات گسترده و غیرقابل‌پیش‌بینی در رفتار این متغیرها جلوگیری نمایند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 737.36 K

بررسی اثر شوک‌های پولی بر بخش‌های مختلف اقتصاد ایران

حامد صاحب هنر؛ علی چشمی؛ محمدعلی فلاحی

دوره 3، شماره 11 ، شهریور 1392، ، صفحه 56-41

چکیده

  مطالعات تجربی نشان می­دهد که پول در کوتاه­مدت آثار حقیقی دارد و در بلندمدت خنثی است. با توجه به کانال­های انتقال سیاست­ پولی و ویژگی­های خاص بخش­های اقتصادی، محتمل است که واکنش این بخش­ها به یک شوک پولی متفاوت باشد. در این تحقیق با استفاده از روش خودبازگشت‌برداری بیزین و بر اساس رویکرد راداز و ریگوبون (2003) در بررسی آثار ...  بیشتر مطالعات تجربی نشان می­دهد که پول در کوتاه­مدت آثار حقیقی دارد و در بلندمدت خنثی است. با توجه به کانال­های انتقال سیاست­ پولی و ویژگی­های خاص بخش­های اقتصادی، محتمل است که واکنش این بخش­ها به یک شوک پولی متفاوت باشد. در این تحقیق با استفاده از روش خودبازگشت‌برداری بیزین و بر اساس رویکرد راداز و ریگوبون (2003) در بررسی آثار بخشی یک شوک پولی، عکس‌العمل بخش­های اصلی اقتصاد ایران (صنعت، خدمات و کشاورزی) به یک شوک پولی برآورد و مقایسه شده است. نتایج تحقیق بر اساس داده­های فصلی سال­های 1367 الی 1389 نشان می‌دهد که اولاً، شوک پولی در کوتاه­مدت آثار حقیقی بر ارزش‌افزوده بخش­های اقتصاد ایران دارد. ثانیاً، واکنش بخش­ها متفاوت است و ثالثاً، بخش خدمات بیشترین حساسیت را به شوک پولی دارد. از سوی دیگر، بر اساس تابع عکس­العمل آنی بخش کشاورزی به شوک پولی می­توان گفت، کانال­های انتقال سیاست­ پولی در این بخش بسیار ضعیف هستند و عملاً این بخش هیچ واکنش معناداری به شوک پولی نشان نمی­دهد. بر این اساس در صورت وقوع یک شوک پولی انقباضی، انتظار داریم ارزش افزوده بخش خدمات نسبت به بخش صنعت و کشاورزی کاهش بیشتری یابد و توزیع درآمد به نفع فعالان بخش کشاورزی تغییر کند. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 498.64 K

اقتصاد کلان

تأثیر غیرخطی جهانی ‌شدن اقتصادی بر نابرابری درآمد در ایران: الگوی رگرسیون انتقال ملایم (STR)

محمد جعفری

دوره 8، شماره 29 ، دی 1396، ، صفحه 61-76

چکیده

  این مطالعه با توجه به نقش مهم جهانی ‌شدن اقتصادی در نابرابری درآمد کشورها، تلاش کرده است به بررسی اثرگذاری غیرخطی جهانی ‌شدن اقتصادی بر نابرابری درآمد در ایران طی سال‌های 1393-1358 بپردازد. به این منظور از مدل رگرسیون انتقال ملایم  (STR)استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل STR، ضمن تأیید تأثیر غیرخطی جهانی ‌شدن اقتصادی بر نابرابری ...  بیشتر این مطالعه با توجه به نقش مهم جهانی ‌شدن اقتصادی در نابرابری درآمد کشورها، تلاش کرده است به بررسی اثرگذاری غیرخطی جهانی ‌شدن اقتصادی بر نابرابری درآمد در ایران طی سال‌های 1393-1358 بپردازد. به این منظور از مدل رگرسیون انتقال ملایم  (STR)استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل STR، ضمن تأیید تأثیر غیرخطی جهانی ‌شدن اقتصادی بر نابرابری درآمد، نشان داده که جهانی ‌شدن اقتصادی در قالب یک ساختار دو رژیمی با مقدار آستانه‌ای حدود 15/26 درصد، بر نابرابری درآمد اثر مثبت گذاشته است؛ به گونه‌ای که شدت این اثرگذاری مثبت با عبور از سطح آستانه و وارد شدن به رژیم دوم افزایش می‌یابد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 369.75 K

تجارت بین‌الملل

بررسی تأثیر نرخ پس‌انداز بر تراز تجاری ایران، کاربرد رهیافت رگرسیون فازی و خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی

محمد مهدی برقی اسگویی؛ علیرضا کازرونی؛ بهزاد سلمانی؛ صابر خداوردیزاده

دوره 8، شماره 31 ، تیر 1397، ، صفحه 61-78

چکیده

  تراز تجاری یکی از مهم‌ترین متغیرهای کلان و از محدودیت‌های استراتژیک اقتصاد کلان برای کشورهای در حال توسعه می‌باشد. هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی تأثیر نرخ پس‌انداز بر تراز تجاری ایران است. در این راستا، با استفاده از رویکردهای رگرسیون فازی و خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی و با به کارگیری داده‌های سری زمانی طی سال‌های 1394-1339 به بررسی ...  بیشتر تراز تجاری یکی از مهم‌ترین متغیرهای کلان و از محدودیت‌های استراتژیک اقتصاد کلان برای کشورهای در حال توسعه می‌باشد. هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی تأثیر نرخ پس‌انداز بر تراز تجاری ایران است. در این راستا، با استفاده از رویکردهای رگرسیون فازی و خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی و با به کارگیری داده‌های سری زمانی طی سال‌های 1394-1339 به بررسی این موضوع پرداخته شده است. نتایج حاصل از رگرسیون فازی نشان می‌دهد که متغیرهای نرخ پس‌انداز، درجه باز بودن تجاری و تولید ناخالص داخلی سرانه اثر مثبت و نرخ ارز مؤثر واقعی اثر منفی بر تراز تجاری دارند. همچنین نتایج حاصل از خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی نشانگر این است که متغیرهای نرخ پس‌انداز و تولید ناخالص داخلی سرانه اثرات مثبتی در کوتاه‌مدت و بلندمدت بر تراز تجاری داشته‌اند. از سویی در بلندمدت نرخ ارز مؤثر واقعی و درجه باز بودن تجاری موجب بدتر شدن تراز تجاری گردیده‌اند. سایر نتایج حاکی از آن است که ضریب تصحیح خطا نشان می‌دهد که در هر سال حدود 93 درصد از عدم تعادل کوتاه‌مدت برای دستیابی به تعادل بلندمدت تعدیل می‌شود. با توجه به نتایج حاصل از تحقیق به منظور کاهش کسری تجاری، افزایش در پس‌انداز ناخالص داخلی می‌تواند یکی از توصیه‌های سیاستی مهم باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 308.05 K

تحلیل تأثیر مؤلفه‌‌های سرمایه روانشناختی بر تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان همدان

مریم موسیوند؛ علیرضا صفایی شکیب؛ پوریا عطائی؛ بابک عبدالملکی

دوره 6، مکرر شماره 23 ، شهریور 1395، ، صفحه 64-55

چکیده

  هدف اصلی این تحقیق، ارزیابی مؤلفه‌‌های سرمایه روانشناختی و رابطه آن با تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان همدان است. 245 نفر از کارکنان این سازمان به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. جمع‌آوری اطلاعاتازدوپرسشنامهسرمایه روانشناختی لوتانز و همکاران (2007)و فرصت‌های کارآفرینانه ...  بیشتر هدف اصلی این تحقیق، ارزیابی مؤلفه‌‌های سرمایه روانشناختی و رابطه آن با تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان همدان است. 245 نفر از کارکنان این سازمان به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. جمع‌آوری اطلاعاتازدوپرسشنامهسرمایه روانشناختی لوتانز و همکاران (2007)و فرصت‌های کارآفرینانه پوهاکا (2010) انجام وبا استفاده ازآزمون راهنما و محاسبه آلفای کرونباخ، اعتبار پرسشنامهسرمایه روانشناختی (88/0) وفرصت‌های کارآفرینانه (91/0) محاسبه شد. یافته‌ها نشان داد سرمایه روانشناختی و تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه در بین کارکنان سازمان جهاد کشاورزی به ترتیب ضعیف رو به متوسط و متوسط بود. نتایج تحقیق حاکی از وجود رابطه مثبت و معنی‌دار (766/0=r) بین سرمایه روانشناختی و تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه کارکنان بود (001/0=p). متغیرهای خودکارآمدی، امید، تاب‌آوری و خوش‌بینی به ترتیب بالاترین تأثیر رگرسیونی را روی متغیر تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه داشته‌اند. در نهایت، ابعاد سرمایه روانشناختی، پیش‌بینی کننده‌های معنی‌داری برای تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه بودند (01/0>p). 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 622.81 K

اقتصاد کلان

بررسی اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی در چارچوب مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE)

محمد حسن فطرس؛ علی دلایی میلان

دوره 7، شماره 25 ، دی 1395، ، صفحه 65-84

چکیده

  برنامه‌ریزی توسعه اقتصادی کشور و تصمیم‌گیری برای اجرای سیاست‌های اقتصادی، نیازمند شناخت عملکرد کل اقتصاد شامل بخش رسمی و بخش زیرزمینی است. این پژوهش از چارچوب مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE) برای مدل‌‌سازی اقتصاد زیرزمینی ایران و بررسی اثر تکانه‌های نفتی، تکانه‌های ‌مالی (مانند تغییر نرخ مالیات‌ها) و تکانه‌های بهره‌‌وری ...  بیشتر برنامه‌ریزی توسعه اقتصادی کشور و تصمیم‌گیری برای اجرای سیاست‌های اقتصادی، نیازمند شناخت عملکرد کل اقتصاد شامل بخش رسمی و بخش زیرزمینی است. این پژوهش از چارچوب مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE) برای مدل‌‌سازی اقتصاد زیرزمینی ایران و بررسی اثر تکانه‌های نفتی، تکانه‌های ‌مالی (مانند تغییر نرخ مالیات‌ها) و تکانه‌های بهره‌‌وری بر اقتصاد رسمی و زیرزمینی استفاده نموده است. نتایج ارزیابی نشان می‌دهد که مدل ارائه شده تقریباً به خوبی توانسته است رفتار ادواری و نوسانات متغیرها را شبیه‌سازی کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد یک تکانه مثبت بهره‌‌وری بخش رسمی باعث افزایش تولید رسمی و کاهش اقتصاد زیرزمینی و به تبع آن کاهش فرار مالیاتی و افزایش درآمد دولت می‌شود اما برعکس یک تکانه مثبت بهره‌‌وری بخش زیرزمینی باعث کاهش تولید رسمی، افزایش تولید زیرزمینی و به دنبال آن منجر به افزایش فرار مالیاتی و کاهش درآمدهای دولت می‌شود. همچنین یک تکانه مثبت نرخ مالیات شرکتی و مالیات بر درآمد منجر به کاهش تولید رسمی، افزایش تولید زیرزمینی، افزایش فرار مالیاتی و کاهش درآمد دولت می‌شود. تکانه مثبت درآمدهای نفتی نیز باعث افزایش تولید رسمی و کاهش اقتصاد زیرزمینی و به تبع آن کاهش فرار مالیاتی و افزایش درآمد دولت می‌شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 857.83 K

اقتصاد کلان

تأثیر آستانه‌ای نابرابری درآمد بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در حال توسعه: رویکرد رگرسیون انتقال ملایم پانلی (PSTR)

محمد مهدی برقی اسگویی؛ محمد خداوردیزاده؛ صابر خداوردیزاده؛ علی وفامند

دوره 7، شماره 27 ، تیر 1396، ، صفحه 65-80

چکیده

  این مقاله با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی تأثیر آستانه‌ای نابرابری درآمد بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در حال توسعه را طی دوره زمانی 2012-2000 مورد بررسی قرار داده است. نتایج آزمون خطی بودن، قویاً وجود رابطه غیرخطی میان متغیرهای مورد مطالعه را تأیید می‌کند. همچنین لحاظ نمودن یک تابع انتقال با یک پارامتر آستانه‌ای که بیانگر ...  بیشتر این مقاله با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی تأثیر آستانه‌ای نابرابری درآمد بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در حال توسعه را طی دوره زمانی 2012-2000 مورد بررسی قرار داده است. نتایج آزمون خطی بودن، قویاً وجود رابطه غیرخطی میان متغیرهای مورد مطالعه را تأیید می‌کند. همچنین لحاظ نمودن یک تابع انتقال با یک پارامتر آستانه‌ای که بیانگر یک مدل دو رژیمی است، برای تصریح رابطه غیرخطی میان متغیرهای مورد بررسی کفایت می‌کند. حد آستانه‌ای برای کشورهای منتخب در حال توسعه برابر 43/0 و پارامتر شیب نیز برابر 35/0 برآورد شده است. متغیر نابرابری درآمد در رژیم اول تأثیر مثبت و در رژیم دوم تأثیر منفی بر رشد اقتصادی دارد. همچنین متغیر سرمایه انسانی در هر دو رژیم اثر متقارن و همسو بر رشد اقتصادی داشته است. نتایج دیگر حاکی از آن است که رشد جمعیت و درجه بازبودن تجاری اثرات ناهمسویی را بر رشد اقتصادی در رژیم‌های مورد بررسی گذاشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 265.49 K

عوامل موثر بر مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی با توجه به شاخص‌های توسعه پایدار و اولویت‌بندی آن‌ها با استفاده از اعداد فازی مثلثی

دکتر زهرا نصراللهی؛ فخرالسادات صالحی قهفرخی

دوره 2، شماره 7 ، شهریور 1391، ، صفحه 66-51

چکیده

  مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی مبتنی بر ویژگی‌های توسعه پایدار یکی از موثرترین سطوح برای دستیابی به توسعه پایدار است چه آن‌که شهرک‌های صنعتی مبتنی بر ویژگی‌های توسعه پایدار منجر به هماهنگی اهداف گروه‌های مختلف برنامه‌ریزان توسعه اقتصادی، برنامه‌ریزان توسعه شهری، بنگاه‌های اقتصادی و اهداف زیست‌محیطی می‌شود. بنابراین، پژوهش حاضر ...  بیشتر مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی مبتنی بر ویژگی‌های توسعه پایدار یکی از موثرترین سطوح برای دستیابی به توسعه پایدار است چه آن‌که شهرک‌های صنعتی مبتنی بر ویژگی‌های توسعه پایدار منجر به هماهنگی اهداف گروه‌های مختلف برنامه‌ریزان توسعه اقتصادی، برنامه‌ریزان توسعه شهری، بنگاه‌های اقتصادی و اهداف زیست‌محیطی می‌شود. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف اصلی تعیین معیارهای موثر بر مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی با توجه به شاخص‌های توسعه پایدار تنظیم شده است. مطالعه ادبیات موجود و  نظرات خبرگان نشان دهنده آن است که معیارهای اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی، زیربنایی و برنامه‌ریزی از جمله معیارهای موثر بر مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی با توجه به شاخص‌های توسعه پایدار به شمار می‌رود. اولویت‌بندی معیارها به روش AHP فازی و اعداد فازی مثلثی صورت گرفته است. متناسب با روش مذکور، جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از روش دلفی فازی و با اتکا به نظر خبرگانی که در زمینه تئوری و عملی مکان‌یابی تخصص داشته‌اند صورت گرفته است.نتایج پژوهش بیانگر آن است که معیارهای اجتماعی و اقتصادی از مهم‌ترین عوامل تاثیر گذار برای مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی محسوب می‌شود.  

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 525.75 K

انرژی

نقدی بر توسعه ظرفیت نیروگاهی کشور؛‌ ارزیابی میزان انحراف از حالت بهینه

داوود منظور؛ وحید آریان پور

دوره 8، شماره 30 ، فروردین 1397، ، صفحه 67-82

چکیده

  در این مطالعه، سیستم عرضه انرژی الکتریکی کشور با بهره‌گیری از مدلMESSAGE ، از سال 1363 تا 1393 مدل‌سازی می‌شود تا روند توسعه بهینه در افق مزبور مشخص شود. برای یافتن وضعیت بهینه در این مدل، مجموع هزینه‌های سیستم عرضه برق به عنوان معیار در نظر گرفته شده و با حداقل کردن آن، شرایط بهینه به‌ دست می‌آید. سپس نتایج مدل با آنچه در عمل اتفاق افتاده ...  بیشتر در این مطالعه، سیستم عرضه انرژی الکتریکی کشور با بهره‌گیری از مدلMESSAGE ، از سال 1363 تا 1393 مدل‌سازی می‌شود تا روند توسعه بهینه در افق مزبور مشخص شود. برای یافتن وضعیت بهینه در این مدل، مجموع هزینه‌های سیستم عرضه برق به عنوان معیار در نظر گرفته شده و با حداقل کردن آن، شرایط بهینه به‌ دست می‌آید. سپس نتایج مدل با آنچه در عمل اتفاق افتاده مقایسه شده تا میزان انحراف توسعه واقعی از حالت ایده‌آل مشخص گردد. مهم‌ترین نتایج این پژوهش بدین شرح می‌باشند: 1- متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی کشور در سال 1393، کاهش 5/4 درصدی از حالت ایده‌آل را نشان می‌دهد، 2- حرکت در مسیر غیربهینه منجر به اتلاف حداقل 90 میلیارد متر مکعب معادل گاز طبیعی و انتشار 400 میلیون تن دی‌اکسید کربن اضافی طی سی سال شده است، و 3- به دلیل عدم تأمین مالی پروژه‌های نیروگاهی یا تأمین به موقع آن، سالانه 630 میلیون دلار هزینه اضافی تحمیل شده است. در مجموع یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهند که واقعی بودن قیمت حامل‌های انرژی و تعهد به اجرای برنامه‌های بلندمدت نقش کلیدی در توسعه مناسب بخش انرژی کشور ایفا می‌کنند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 307.01 K

بررسی اثرات نامتقارن نرخ ارز بر تولید ناخالص داخلی ایران : رویکرد NARDL

ارشیا فرجی تبریزی؛ کامبیز هژبرکیانی؛ عباس معمارنژاد؛ فرهاد غفاری

دوره 12، شماره 48 ، مهر 1401، ، صفحه 67-82

https://doi.org/10.30473/egdr.2021.61025.6320

چکیده

  هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرات نامتقارن کوتاه‌مدت و بلندمدت نرخ ارز بر تولید ناخالص داخلی ایران است. با توجه به اهمیت موضوع در سیاستگزاری ها و امکان اثرگذاری بر تولید از طریق نرخ ارز،در این پژوهش اثرات شوک های مثبت و منفی نرخ ارز را بر تولید ناخالص داخلی ایران در کوتاه‌مدت و بلندمدت با روش خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی غیرخطی(NARDL)، ...  بیشتر هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرات نامتقارن کوتاه‌مدت و بلندمدت نرخ ارز بر تولید ناخالص داخلی ایران است. با توجه به اهمیت موضوع در سیاستگزاری ها و امکان اثرگذاری بر تولید از طریق نرخ ارز،در این پژوهش اثرات شوک های مثبت و منفی نرخ ارز را بر تولید ناخالص داخلی ایران در کوتاه‌مدت و بلندمدت با روش خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی غیرخطی(NARDL)، در دوره زمانی فصل اول 1370 تا فصل چهارم 1398 بررسی شده و الگویی "شین و همکاران" مبنای اصلی تحقیق است. به این منظور با استفاده از متغیرهای توضیحی حجم نقدینگی، نرخ ارز، درجه بازبودن اقتصاد، موجودی سرمایه ناخالص داخلی، نیروی کار و قیمت نفت، از طریق آزمون هم انباشتگی باند وجود رابطه تعادلی بلندمدت نامتقارن تایید شده و همچنین نتایج وجود رابطه نامتقارن بین نرخ ارز حقیقی و تولید ناخالص داخلی را تایید می نماید. به نحوی که در کوتاه مدت کاهش نرخ ارز حقیقی منجر به افزایش تولید ناخالص داخلی و افزایش نرخ ارز اثرات منفی و معنی داری بر تولید ناخالص داخلی دارد و همچنین در بلندمدت شدت اثرگذاری شوک های منفی نسبت به شوک های مثبت بیشتر بوده است این اثر گذاری مثبت و نامتقارن بوده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 341.49 K

بررسی همزمانی سیکل های تجاری اعضای اوپک با درآمدهای نفتی

شهرام گلستانی؛ عباس جوقینی؛ محمود خراسانی

دوره 2، شماره 8 ، آذر 1391، ، صفحه 68-51

چکیده

  از موضوعات مهم در ادبیات اقتصادی اخیر ارتباط همگرایی­های اقتصادی با همزمانی سیکل­های تجاری متقابل کشورها می­باشد. در این تحقیق همزمانی سیکل­های تجاری کشورهای عضو اوپک با درآمدهای نفتی این گروه از کشورها مورد مطالعه قرار گرفته است. برای انجام این کار از داده های سالانه مربوط به دوره زمانی 2010-1973 استفاده شده است.بر این اساس ابتدا  ...  بیشتر از موضوعات مهم در ادبیات اقتصادی اخیر ارتباط همگرایی­های اقتصادی با همزمانی سیکل­های تجاری متقابل کشورها می­باشد. در این تحقیق همزمانی سیکل­های تجاری کشورهای عضو اوپک با درآمدهای نفتی این گروه از کشورها مورد مطالعه قرار گرفته است. برای انجام این کار از داده های سالانه مربوط به دوره زمانی 2010-1973 استفاده شده است.بر این اساس ابتدا  داده­های تولید ناخالص داخلی و درآمدهای نفتی به روش هودریک-پرسکات روند زدایی شده و در ادامه پس از تایید همزمانی­ در سیکل­های تجاری و درآمدهای نفتی، ارتباط همزمانی سیکل­های تجاری با درآمد نفتی اعضای اوپک با استفاده از مدل داده­های تابلویی خودرگرسیون برداری مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده حکایت از وجود ارتباط مثبت بین همزمانی سیکل­های تجاری با  درآمدهای نفتی برای کشورهای عضو اوپک دارد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 423.29 K

طراحی مدل انتقال دانش مؤسسات و مراکز تحقیقات کشاورزی از طریق آموزش از دور در راستای توسعه روستایی

شعبانعلی نوروزی؛ حبیب الله نجفی هزار جریبی؛ مهران فرج اللهی؛ محمد رضا سرمدی

دوره 5، مکرر اول شماره 20 ، دی 1394، ، صفحه 68-55

چکیده

  هدف اصلی پژوهش طراحی مدل مطلوب انتقال دانش مراکز تحقیقات کشاورزی از طریق آموزش از دور می‌باشد. روش تحقیق ترکیبی است. اطلاعات اولیه از روش دلفی توسط متخصصین انتقال دانش جمع‌آوری، پس از استخراج شاخص‌های اصلی وتعیین روایی و پایایی آن، پرسش نامه در اختیار آزمون، شوندگان قرار گرفت. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت میدانی (پرسش‌نامه) و اسنادی ...  بیشتر هدف اصلی پژوهش طراحی مدل مطلوب انتقال دانش مراکز تحقیقات کشاورزی از طریق آموزش از دور می‌باشد. روش تحقیق ترکیبی است. اطلاعات اولیه از روش دلفی توسط متخصصین انتقال دانش جمع‌آوری، پس از استخراج شاخص‌های اصلی وتعیین روایی و پایایی آن، پرسش نامه در اختیار آزمون، شوندگان قرار گرفت. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت میدانی (پرسش‌نامه) و اسنادی است. جامعه آماری 1930نفر شامل اعضای هیئت علمی، مروجان و مربیان آموزشی مؤسسات و مراکز تحقیقات کشاورزی بوده‌اند. براساس جدول مورگان حجم نمونه به تفکیک گروه‌ها به نسبت جمعیت شان تعداد 641 نفر برآورد و به‌صورت طبقه‌ای تصادفی انتخاب شده‌اند. تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل عاملی اکتشافی آزمون بارتلت و تأییدی نوع اول) با نرم‌افزار SPSS،LISREL انجام گرفت. یافته‌ها،سهم واریانس هر یک از شاخص‌ها را به ترتیب خلق دانش 90/11، فناوری آموزش از دور80/11، منابع مالی 49/8، تولید محتوا 05/7، فناوری اطلاعات و ارتباطات 98/5.، روانشناختی 74/5، فرهنگ سازمانی 39/5 و سیاست‌گذاری 98/4 به دست می‌دهد که روی هم 37/61 درصد واریانس کل شاخص‌های مرتبط با مدل انتقال دانش را تبیین می‌کنند. آزمون نیکویی برازش مقدار مجذور کای را 37/2681 با درجه آزادی 406 نشان داده است و سطح معناداری کمتر از مقدار خطای 05/0 می‌باشد و همچنین مقدار RMSEA در محاسبه فوق برابر با 094/0 بوده و این مقدار وقتی از 08/0 بیشتر باشد نشان دهنده آن است که مدل مورد نظرخوب و برازنده می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 883.19 K

توسعه مالی

کاربرد روش گشتاور تعمیم یافته در بررسی تأثیر ضریب نفوذ بیمه بر تولید ناخالص داخلی، مطالعه ایران

صادق علی موحدمنش

دوره 6، شماره 24 ، مهر 1395، ، صفحه 69-82

چکیده

  بازارهای مالی، یکی از مهم‌ترین مکانیسم‌های جذب سرمایه و توزیع کارای سرمایه به وسیله‌ انتقال پس‌انداز‌ها به سمت سرمایه‌گذاری می‌باشند. با توجه به اهمیت بیمه در فعالیت‌های اقتصادی کشور، به بررسی اثر توسعه‌ صنعت بیمه بر تولید ناخالص داخلی ایران پرداخته شده است. برای بررسی این موضوع اثر ضریب نفوذ بیمه و درجه باز بودن تجاری بر تولید ...  بیشتر بازارهای مالی، یکی از مهم‌ترین مکانیسم‌های جذب سرمایه و توزیع کارای سرمایه به وسیله‌ انتقال پس‌انداز‌ها به سمت سرمایه‌گذاری می‌باشند. با توجه به اهمیت بیمه در فعالیت‌های اقتصادی کشور، به بررسی اثر توسعه‌ صنعت بیمه بر تولید ناخالص داخلی ایران پرداخته شده است. برای بررسی این موضوع اثر ضریب نفوذ بیمه و درجه باز بودن تجاری بر تولید ناخالص داخلی ایران طی دوره 1392-1350 مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا، از مدل تعمیم یافته آورام (2010) استفاده شده است. وجود رابطه تعادلی بلندمدت بین متغیرهای این مدل نیز توسط آزمون جوهانسون-جوسیلیوس تأیید شد. یافته‌های این تحقیق با استفاده از روش اقتصادسنجی گشتاورهای تعمیم ‌یافته (GMM) در چارچوب داده‌های سری زمانی پویا، نشان دهنده اثر مثبت ضریب نفوذ بیمه بر تولید ناخالص داخلی ایران می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 651.23 K

ریسک نرخ ارز و صادرات غیر نفتی در ایران

مهدی نوری؛ حامد نویدی

دوره 3، شماره 9 ، اسفند 1391، ، صفحه 70-59

چکیده

  در ایران گسترش صادرات غیرنفتی و رهایی از اقتصاد تک محصولی به عنوان راهکاری برای توسعه‌ی اقتصادی کشور شناخته شده است؛ از این رو بررسی عوامل موثر بر این متغیر اقتصادی ضرورت می­یابد. از جمله عوامل موثر بر صادرات می­توان به نرخ ارز و ریسک ناشی از نوسانات   غیرمنتظره­ی آن اشاره کرد. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی تاثیر ریسک ...  بیشتر در ایران گسترش صادرات غیرنفتی و رهایی از اقتصاد تک محصولی به عنوان راهکاری برای توسعه‌ی اقتصادی کشور شناخته شده است؛ از این رو بررسی عوامل موثر بر این متغیر اقتصادی ضرورت می­یابد. از جمله عوامل موثر بر صادرات می­توان به نرخ ارز و ریسک ناشی از نوسانات   غیرمنتظره­ی آن اشاره کرد. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی تاثیر ریسک نرخ ارز واقعی بر صادرات غیرنفتی ایران است. در این مطالعه با استفاده از داده­های غیرجمعی مربوط به سیزده کشور طرف تجاری ایران در طی سال­های 1389-1364 و همچنین کاربرد رهیافت داده­های پنل به بررسی این موضوع پرداخته شده است. علاوه بر این، به منظور افزایش دقت مطالعه از هفت معیار متفاوت جهت سنجش نوسانات نرخ ارز استفاده شده و نتایج هر یک در مدل­های کوتاه­مدت، مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج این مطالعه حاکی از این است که ریسک نرخ ارز در کوتاه­مدت دارای تاثیری مثبت و معنی­دار بر صادرات غیرنفتی در ایران است. این نتیجه را می­توان به ماهیت مثبت نوسانات نرخ ارز در ایران نسبت داد به طوری ­که این امر باعث تغییر انتظارات کارگزاران اقتصادی به خصوص صادرکنندگان در رابطه با بهبود هرچند اندک روند کلی نرخ ارز واقعی در آینده می­گردد. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 280.16 K

رشد اقتصادی

شبیه‌سازی مالیات سبز بر رشد اقتصادی در ایران با کاربرد روش تعادل عمومی قابل محاسبه

احمد جعفری صمیمی؛ الهام علیزاده ملفه

دوره 6، شماره 22 ، فروردین 1395، ، صفحه 70-57

چکیده

    گسترش مصرف انرژی و روند رو به افزایش انتشار مواد آلاینده ناشی از احتراق حامل‌های انرژی در جهان موجب شده که بحران‌های زیست محیطی به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های فراروی دولت‌ها در قرن بیست و یکم شناخته شود. به همین دلیل دولت‌ها می‌کوشند تا با اتخاد سیاست‌ها و برنامه‌های مختلف، بر مشکلات زیست محیطی ازجمله آلودگی هوا فائق ...  بیشتر   گسترش مصرف انرژی و روند رو به افزایش انتشار مواد آلاینده ناشی از احتراق حامل‌های انرژی در جهان موجب شده که بحران‌های زیست محیطی به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های فراروی دولت‌ها در قرن بیست و یکم شناخته شود. به همین دلیل دولت‌ها می‌کوشند تا با اتخاد سیاست‌ها و برنامه‌های مختلف، بر مشکلات زیست محیطی ازجمله آلودگی هوا فائق آیند. یکی از متداول‌ترین نوع این سیاست‌ها که موجب کمترین عدم کارآیی در اقتصاد کشور می‌گردد، اخذ مالیات سبز می‌باشد که بر اساس هزینه اعمال می‌گردد. بر همین اساس در این تحقیق، آثار افزایش مالیات سبز بر رشد اقتصادی، بر اساس طراحی یک الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه برای ایران و به کارگیریآخرین ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1380 در قالب هشت سناریو مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که افزایش نرخ مالیات سبز به عنوان مالیات غیرمستقیم در تمامی سناریوها، رشد اقتصادی را افزایش می‌دهد.همچنین در همه سناریوها با لحاظ اثر مثبت کاهش آلودگی، تغییرات رشد اقتصادی مثبت است و میزان آن با افزایش نرخ مالیات افزایش می‌یابد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 322.11 K

تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شکاف درآمدی خانوارهای روستایی در ایران

حمید سپهردوست؛ صابر زمانی شبخانه

دوره 5، مکرر دوم شماره 20 ، اسفند 1394، ، صفحه 70-57

چکیده

  هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش توسعه زیر ساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات و تولیدات دانش بنیان کشاورزی در فراهم‏آوری عدالت اقتصادی از طریق توزیع درآمد مناسب در مناطق روستایی کشور است. برای این منظور از عوامل مهم و بنیادی تأثیر‏گذار نظیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، ارزش افزوده بخش کشاورزی، نرخ بیکاری و شهرنشینی بر متغیر توزیع ...  بیشتر هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش توسعه زیر ساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات و تولیدات دانش بنیان کشاورزی در فراهم‏آوری عدالت اقتصادی از طریق توزیع درآمد مناسب در مناطق روستایی کشور است. برای این منظور از عوامل مهم و بنیادی تأثیر‏گذار نظیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، ارزش افزوده بخش کشاورزی، نرخ بیکاری و شهرنشینی بر متغیر توزیع درآمد به عنوان شاخصی برای سنجش وضعیت عدالت اقتصادی استفاده شده است. در این مطالعه از داده‌های آماری30 استان کشور طی سال‏های 1383 الی 1392 استفاده شد و با به کارگیری ابزار اقتصاد سنجی و روش پانل دیتا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که توسعه زیر ساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در مناطق روستایی کشور، عاملی در جهت بهبود وضعیت توزیع درآمد در این جوامع است. ضریب منفی و معنی‏دار بدست آمده (11/0-) با دو وقفه زمانی برای متغیر تعداد کاربران رایانه‏ای در بین خانوارهای روستایی به عنوان شاخصی برای توسعه زیر ساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات گویای این مطلب است. همچنین برآورد الگو نشان داد که متغیرهای شهر‏نشینی با ضریب (12/0)، نرخ بیکاری با ضریب (36/0)، نرخ تورم با ضریب (23/0) و سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی از اقتصاد با ضریب (56/3-)، اثر معنی‏داری بر وضعیت توزیع درآمد روستایی دارند. این بدان معنی است که با افزایش نرخ بیکاری، تورم و شهرنشینی، توزیع درآمد و در نتیجه وضعیت عدالت اقتصادی در جوامع روستایی طی دوره مورد بررسی بدتر شده و از طرف دیگر یک واحد افزایش در سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی، 56/3 واحد توزیع درآمد را برابرتر می‌کند. همچنین این مطالعه نظریه کوزنتس مبنی بر وجود رابطه U شکل وارون بین رشد اقتصادی و توزیع درآمد را تایید می‌کند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 276.71 K

برآورد آستانه بهره‌وری کشورهای طرف تجاری صادرات سیمان ایران با احتساب هزینه‌های نفوذ

عاطفه احمدی؛ احمد صلاح منش؛ حسن فرازمند؛ ابراهیم انواری

دوره 13، شماره 50 ، فروردین 1402، ، صفحه 70-57

https://doi.org/10.30473/egdr.2022.62403.6427

چکیده

  با توجه به اهمیت توسعه صادرات غیرنفتی در کشور، در این پژوهش به بررسی بازار صادرات سیمان ایران به عنوان یکی از صنایع پایه و راهبردی پرداخته شده است. از این‌رو، از طریق محاسبه آستانه بهره‌وری با احتساب هزینه‌های نفوذ کشورهای طرف تجاری، نرخ رشد صادرات بر اساس بهره‌وری بنگاه‌های صادرکننده و آستانه کشورها، با استفاده از مدل‌های سولو، ...  بیشتر با توجه به اهمیت توسعه صادرات غیرنفتی در کشور، در این پژوهش به بررسی بازار صادرات سیمان ایران به عنوان یکی از صنایع پایه و راهبردی پرداخته شده است. از این‌رو، از طریق محاسبه آستانه بهره‌وری با احتساب هزینه‌های نفوذ کشورهای طرف تجاری، نرخ رشد صادرات بر اساس بهره‌وری بنگاه‌های صادرکننده و آستانه کشورها، با استفاده از مدل‌های سولو، داده‌های پانل و روش اقتصادسنجی (FGLS)، در دوره زمانی 2020-2003، بررسی شده است. نتایج حاصل برای 12 کشور طرف تجاری نشان می‌دهد که افزایش میزان بهره‌وری بنگاه‌ها با توجه به آستانه بهره‌وری در هر کشور تأثیر مثبت بر نرخ رشد صادرات سیمان ایران داشته است. لذا، بنگاه‌ها با بهره‌وری نزدیک به مقدار آستانه نفوذ بیشتری در بازار دارند. ضمناً، وجود تهدیدهای خارجی (نظیر تحریم‌های اقتصادی، رکود حاکم در کشور، امکانات حمل و نقل، بیماری کرونا و غیره) بر میزان نرخ رشد صادرات سیمان با وجود افزایش نفوذ بنگاه‌ها در بازار تأثیر منفی داشته است. علاوه بر این، اقداماتی نظیر افزایش بهره‌وری بنگاه‌ها، گسترش فعالیت‌های بازاریابی بین‌المللی و سیاست‌های حمایتی دولت تا حدودی آثار تهدیدهای خارجی بر صادرات سیمان را کاهش داده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 459.57 K

پول‌گرایان

تأثیر شاخص‌ پولی حسابگری و سخت‌کوشی بر سرمایه انسانی در کشورهای منتخب در حال توسعه: با تأکید بر ایران

امیرمنصور طهرانچیان؛ ساعده عزیزی ثالث؛ آرزو محمودی

دوره 7، شماره 26 ، فروردین 1396، ، صفحه 71-80

چکیده

  هدف پژوهش حاضر، بررسی شاخص‌های پولی حسابگری و سخت‌کوشی (به عنوان شاخص سرمایه فرهنگی) بر سرمایه انسانی در کشورهای منتخب در حال توسعه از جمله ایران در سال‌های 2012-2005 است. در این تحقیق، جمع‌آوری داده‌ها به روش کتابخانه‌ای است. روش تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه بر اساس روش اقتصادسنجی رگرسیون داده‌های تابلویی است. به منظور برآورد الگو ...  بیشتر هدف پژوهش حاضر، بررسی شاخص‌های پولی حسابگری و سخت‌کوشی (به عنوان شاخص سرمایه فرهنگی) بر سرمایه انسانی در کشورهای منتخب در حال توسعه از جمله ایران در سال‌های 2012-2005 است. در این تحقیق، جمع‌آوری داده‌ها به روش کتابخانه‌ای است. روش تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه بر اساس روش اقتصادسنجی رگرسیون داده‌های تابلویی است. به منظور برآورد الگو از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM) استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داده است که شاخص‌های سرمایه فرهنگی (شاخص‌ سخت‌کوشی و شاخص پولی حسابگری)در کوتاه‌مدت و بلندمدت اثر مثبت و معنادار بر شاخص توسعه انسانی دارند. علاوه براین میزان تأثیر شاخص‌های فرهنگی بر توسعه انسانی در بلندمدت بیش‌تر از کوتاه‌مدت است. استفاده از شاخص‌های جدید سرمایه فرهنگی مانند شاخص پولی حسابگری و شاخص سخت‌کوشی که در مطالعات خارجی استفاده از آنها مورد تأکید قرار گرفته است، جزء نوآوری‌های این پژوهش محسوب می‌شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 184.3 K

اقتصاد کلان

تحلیلی از رابطه نرخ پس‌انداز و رشد اقتصادی در کشورهای دارای تورم بالا و پایین

تیمور رحمانی؛ الناز باقرپور اسکویی

دوره 7، شماره 28 ، مهر 1396، ، صفحه 71-82

چکیده

  نقش پس‌انداز در تعیین سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی، از جمله موضوعاتی است که همواره در تنظیم سیاست‌ها و نظریه‌های اقتصادی مدنظر بوده است و دستیابی به نرخ رشد اقتصادی بالا و با ثبات از جمله مسائل مهم هر کشور می‌باشد. از طرف دیگر تورم و اثرات زیان‌بار آن (به ویژه بر رشد اقتصادی) نیز یکی از مشکلات اساسی کشورها به حساب می‌آید. هدف اصلی ...  بیشتر نقش پس‌انداز در تعیین سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی، از جمله موضوعاتی است که همواره در تنظیم سیاست‌ها و نظریه‌های اقتصادی مدنظر بوده است و دستیابی به نرخ رشد اقتصادی بالا و با ثبات از جمله مسائل مهم هر کشور می‌باشد. از طرف دیگر تورم و اثرات زیان‌بار آن (به ویژه بر رشد اقتصادی) نیز یکی از مشکلات اساسی کشورها به حساب می‌آید. هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی و تحلیل رابطه پس‌انداز و رشد اقتصادی در کشورهای با تورم بالا و پایین است. به عبارت دیگر، با توجه به وجود تورم بالا در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، این تحقیق به دنبال پاسخ به این پرسش هست که در شرایط تورم فعلی نرخ پس‌انداز و نرخ رشد اقتصادی به چه صورت تغییر یافته‌اند و این متغیرها با لحاظ نمودن اثر تورم چه رابطه‌ای با یکدیگر دارند. بر این اساس، این فرضیه که افزایش تورم موجب کاهش اثر پس‌انداز بر روی رشد می‌گردد، در مورد نمونه‌ای شامل 67 کشور در حال توسعه طی سال‌های 2014–1995، با استفاده از داده‌های برش مقطعی و پانل کشورهای در حال توسعه بررسی می‌شود. نتایج حاکی از این است که در کشورهای در حال توسعه، افزایش تورم اثر معنی‌داری بر تأثیر پس‌انداز بر روی رشد اقتصادی می‌گذارد.از طرف دیگر با مقایسه تخمین مدل در کشورهای در حال توسعه دارای تورم بالا و کشورهای در حال توسعه دارای تورم پایین نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اثر پس‌انداز بر روی رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه دارای تورم بالا کمتر از کشورهای در حال توسعه دارای تورم پایین می‌باشد. بنابراین فرضیه اصلی این مقاله در اقتصاد کشورهای در حال توسعه از جمله ایران تأیید شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 213.35 K

آزمون همگرایی درآمدی در کشور‌های دی‌هشت (رهیافت‌های همگرایی سیگما، شاخص‌های تایل و آزمون‌های ریشه واحد در داده‌های تابلویی)

سعید دائی کریم زاده؛ کریم آذربایجانی؛ محمد جوانمردی

دوره 3، شماره 10 ، خرداد 1392، ، صفحه 72-59

چکیده

  همگرایی درآمدی یا تشابه درآمدی به صورت شکاف درآمد سرانه بین دو شریک تجاری تعریف می‌شود، به طوری که شکاف کمتر، همگرایی یا تشابه درآمدی بیشتری را به همراه دارد و شکاف بیشتر، واگرایی درآمدی را به همراه دارد. همگرایی درآمدی در توسعه روابط تجاری نقش مهمی ایفا  می‌کند با این توضیح که هرچه کشورها از نظر درآمدی تطابق بیشتری داشته باشند، ...  بیشتر همگرایی درآمدی یا تشابه درآمدی به صورت شکاف درآمد سرانه بین دو شریک تجاری تعریف می‌شود، به طوری که شکاف کمتر، همگرایی یا تشابه درآمدی بیشتری را به همراه دارد و شکاف بیشتر، واگرایی درآمدی را به همراه دارد. همگرایی درآمدی در توسعه روابط تجاری نقش مهمی ایفا  می‌کند با این توضیح که هرچه کشورها از نظر درآمدی تطابق بیشتری داشته باشند، الگوهای تقاضای نزدیک‌تر و سیاست‌های اقتصادی مشابه‌تری خواهند  داشت و در گسترش تجارت و شکل‌گیری بلوک‌‌های تجاری توجیهات اقتصادی لازم را دارا خواهند بود. در این مطالعه وجود همگرایی یا واگرایی درآمدی بین کشورهای دی‌هشت طی دوره زمانی 2009- 1965 مورد بررسی قرار گرفت.  برای این منظور  سه رهیافت به نام‌های آزمون همگرایی سیگما، آزمون‌های تایل، وآزمون‌های  ریشه واحد داده‌های تابلویی استفاده شد. نتایج این سه روش همگی از واگرایی درآمدی بین کشورهای عضو این گروه حکایت دارد. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 381.76 K

تأثیر ثبات سیاسی و آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب توسعه‌یافته و در حال‌توسعه

ابوالفضل شاه‌آبادی؛ زهره بهاری

دوره 4، شماره 16 ، آبان 1393، ، صفحه 72-53

چکیده

  یکی از مهم‌ترین اهداف کلان اقتصادی کشورها، ایجاد شرایط لازم جهت ارتقاء رشد اقتصادی مستمر و باثبات است. ازجمله عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی می‌توان به ثبات سیاسی و آزادی اقتصادی اشاره کرد. زیرا بی‌ثباتی سیاسی منجر به تخصیص غیربهینه منابع فیزیکی، انسانی و سرمایه­های اجتماعی می‌گردد، که خود به منزله­ی عقب‌گرد اقتصادی محسوب می­شود. ...  بیشتر یکی از مهم‌ترین اهداف کلان اقتصادی کشورها، ایجاد شرایط لازم جهت ارتقاء رشد اقتصادی مستمر و باثبات است. ازجمله عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی می‌توان به ثبات سیاسی و آزادی اقتصادی اشاره کرد. زیرا بی‌ثباتی سیاسی منجر به تخصیص غیربهینه منابع فیزیکی، انسانی و سرمایه­های اجتماعی می‌گردد، که خود به منزله­ی عقب‌گرد اقتصادی محسوب می­شود. همچنین میزان رشد اقتصادی در هر کشوری با شاخص آزادی اقتصادی ارتباط دارد. آزادی اقتصادی از طریق ایجاد مناسبات اقتصاد بازار، توسعه بخش خصوصی، توسعه تجارت خارجی، حذف مقررات زائد دولتی و امنیت حقوق مالکیت می‌تواند سبب ترغیب سرمایه‌گذاری، ارتقاء سطح مهارت‌ها، انتقال فناوری و استفاده کارآمد از این سرمایه‌گذاری‌ها شده و از این راه زمینه را برای توسعه فعالیت‌های مولد فراهم می­کند. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر ثبات سیاسی و آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب طی دوره 2012- 1996 است. برای این منظور، با استفاده از روش GMM برای داده‌های پانل پویا، اثر متغیر ثبات سیاسی و شاخص‌های آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج مطالعه حاکی از اثر مثبت و به لحاظ آماری معنادار هر دو متغیر شاخص ‌ثبات سیاسی و آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی در هر دو گروه کشورهای مورد مطالعه است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 475.37 K

تحلیل فضایی تأثیر نابرابری توزیع درآمد بر رشد اقتصادی در ایران

علی‌حسین صمدی؛ زهرا دهقان‌شبانی؛ عاطفه مرادی‌کوچی

دوره 5، شماره 19 ، تیر 1394، ، صفحه 72-57

چکیده

  هدف اصلی مقاله حاضر، تحلیل فضایی تأثیر نابرابری توزیع درآمد بر رشد اقتصادی در 28 استان کشور در سال‌های 1380 و 1390 است. برای رسیدن به این هدف، از روش رگرسیون وزنی جغرافیایی استفاده شده و در آن ناهمسانی فضایی در نظر گرفته شده است. برای بررسی ناهمسانی فضایی از آزمون‌های مونت-کارلو و آزمون دامنة میان- چارکی استفاده می‌شود. نتایج این تحقیق ...  بیشتر هدف اصلی مقاله حاضر، تحلیل فضایی تأثیر نابرابری توزیع درآمد بر رشد اقتصادی در 28 استان کشور در سال‌های 1380 و 1390 است. برای رسیدن به این هدف، از روش رگرسیون وزنی جغرافیایی استفاده شده و در آن ناهمسانی فضایی در نظر گرفته شده است. برای بررسی ناهمسانی فضایی از آزمون‌های مونت-کارلو و آزمون دامنة میان- چارکی استفاده می‌شود. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که ناهمسانی فضایی در استان‌های ایران وجود دارد. نتایج حاصل از برآورد رگرسیون وزنی جغرافیایی نشان می‌دهد که تأثیر نابرابری توزیع درآمد بر رشد اقتصادی منفی بوده است. این نتیجه با استفاده از رگرسیون داده‌های پانلی پویا نیز تأیید شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 620.71 K

برآورد سطح بهینه مالیات بر آلودگی در اقتصاد ایران

ابراهیم هادیان؛ علی حسین استادزاد

دوره 3، شماره 12 ، آبان 1392، ، صفحه 74-57

چکیده

  آسیب‌های زیست محیطی ناشی از فعالیت‌های اقتصادی مهم‌ترین پیامد جنبی منفی مؤثر بر رفاه جامعه شناخته می‌شود. انتشار آلودگی همراه با افزایش فعالیت‌های اقتصادی، تأثیر مثبت افزایش تولید و رشد اقتصادی بر رفاه اجتماعی را کاهش می‌دهد. از این‌رو دغدغه سیاست­گزاران اقتصادی در تدوین برنامه­های اقتصادی، کنترل آسیب­های ...  بیشتر آسیب‌های زیست محیطی ناشی از فعالیت‌های اقتصادی مهم‌ترین پیامد جنبی منفی مؤثر بر رفاه جامعه شناخته می‌شود. انتشار آلودگی همراه با افزایش فعالیت‌های اقتصادی، تأثیر مثبت افزایش تولید و رشد اقتصادی بر رفاه اجتماعی را کاهش می‌دهد. از این‌رو دغدغه سیاست­گزاران اقتصادی در تدوین برنامه­های اقتصادی، کنترل آسیب­های زیست محیطی ناشی از گسترش فعالیت اقتصادی می‌باشد. یکی از این ابزارهای کنترل وضع مالیات بر آلودگی است. از این رو هدف اصلی این مقاله برآورد سطح بهینه مالیات بر آلودگی در اقتصاد ایران با استفاده از یک الگوی رشد تعمیم یافته می‌باشد. به این منظور، یک الگوی سه بخشی شامل خانوار، بنگاه و دولت در نظر گرفته شده که پس از حل الگو با استفاده از آمار مربوط به اقتصاد ایران مقدار بهینه مالیات بر آلودگی محاسبه شده است. پس از کالیبره کردن الگوی حل شده، نرخ بهینه مالیات بر آلودگی 8/7 هزار ریال به ازای هر تن انتشار CO2 بدست آمده است. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 383.68 K