برآورد آستانه بهره‌وری کشورهای طرف تجاری صادرات سیمان ایران با احتساب هزینه‌های نفوذ

احمدی, عاطفه; صلاح منش, احمد; فرازمند, حسن; انواری, ابراهیم

doi:10.30473/egdr.2022.62403.6427

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری رشته اقتصاد بین الملل، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

² استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

³ استاد گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

⁴ دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

https://doi.org/10.30473/egdr.2022.62403.6427

چکیده

با توجه به اهمیت توسعه صادرات غیرنفتی در کشور، در این پژوهش به بررسی بازار صادرات سیمان ایران به عنوان یکی از صنایع پایه و راهبردی پرداخته شده است. از این‌رو، از طریق محاسبه آستانه بهره‌وری با احتساب هزینه‌های نفوذ کشورهای طرف تجاری، نرخ رشد صادرات بر اساس بهره‌وری بنگاه‌های صادرکننده و آستانه کشورها، با استفاده از مدل‌های سولو، داده‌های پانل و روش اقتصادسنجی (FGLS)، در دوره زمانی 2020-2003، بررسی شده است. نتایج حاصل برای 12 کشور طرف تجاری نشان می‌دهد که افزایش میزان بهره‌وری بنگاه‌ها با توجه به آستانه بهره‌وری در هر کشور تأثیر مثبت بر نرخ رشد صادرات سیمان ایران داشته است. لذا، بنگاه‌ها با بهره‌وری نزدیک به مقدار آستانه نفوذ بیشتری در بازار دارند. ضمناً، وجود تهدیدهای خارجی (نظیر تحریم‌های اقتصادی، رکود حاکم در کشور، امکانات حمل و نقل، بیماری کرونا و غیره) بر میزان نرخ رشد صادرات سیمان با وجود افزایش نفوذ بنگاه‌ها در بازار تأثیر منفی داشته است. علاوه بر این، اقداماتی نظیر افزایش بهره‌وری بنگاه‌ها، گسترش فعالیت‌های بازاریابی بین‌المللی و سیاست‌های حمایتی دولت تا حدودی آثار تهدیدهای خارجی بر صادرات سیمان را کاهش داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Estimating the Productivity Threshold of the Trading Partner Countries of Iran Cement Counting the Costs of Market Penetration

نویسندگان [English]

atefeh ahmadi ¹
ahmad salahmanesh ²
hassan farazmand ³
ebrahim anvari ⁴

¹ PHD Student, Department of Economics, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

² Assistant Professor, Department of Economics, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

³ Professor, Department of Economics, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

⁴ Associate Professor, Department of Economics, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

Due to the importance of developing non-oil exports in the country, in this study, the cement export market, which is one of the basic and strategic industries, has been studied. Therefore, by calculating the productivity threshold, counting the costs of penetration of the trading partner countries, the export growth rate has been studied by solow model, panel data and Econometric model of (FGLS) for the period 2003-2020. Results for 12 trading partner countries show that firms with productivity close to the threshold value are able to the more penetrate in market. However, the presence of external threats (such as economic sanctions, recession in the country, transportation facilities, corona disease and etc.) have a negative impact on the growth rate of cement exports. In addition, measures such as increasing the productivity of enterprises, expanding international marketing activities and government support policies reduced the effects of external threats on cement exports.

کلیدواژه‌ها [English]

Cement Exports
Productivity
Penetration Costs and Productivity Threshold

مراجع

آذربایجانی، کریم؛ طیبی، سید کمیل و شریف زاده، مهدی (1393). "تحلیل تجربی اثر بهر‌ه‌وری عوامل تولید بر توسعه صادرات غیرنفتی (مطالعه موردی: کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی)". مجله اقتصادی، شماره‌های 3 و 4، 26-5.

آذربایجانی،کریم؛ راکی، مولود و رنجبر، همایون (1390). "تأثیر متنوع‌ سازی صادرات بر بهره‌وری کل عوامل تولید و رشد اقتصادی (رویکرد داده‌های تابلویی در کشورهای گروه دی هشت)". مجله علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، شماره 3، 201-165

اسمیت، آدام (1776). "ثروت ملل". ترجمه سیروس ابراهیم‌زاده، تهران: انتشارات پیام، چاپ اول، 1397.

.بانک مرکزی حمهوری اسلامی ایران (1395). بهره‌وری در اقتصاد ایران (1375-1357)، تهران، 74-1.

سازمان ملی بهره‌وری ایران. (1396). "دستورالعمل سنجش شاخص‌های بهره‌وری در بنگاه‌های تولیدی". تهران: معاونت پایش، پژوهش و مشاوره بهره‌وری، 23-1.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران."گزارش فعالیت هیات مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت سیمان بجنورد (سهامی عام) (1399)". 38-1.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران. "گزارش فعالیت هیات مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت سیمان خاش (سهامی عام) (1399)". 72-1.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران. "گزارش فعالیت هیات مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت سیمان خاش (سهامی عام) (1391)". 43-1.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران. "گزارش فعالیت هیات مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت سیمان کرمان (سهامی عام) (1399)". 79-1.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران. "گزارش فعالیت هیات مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت سیمان قاین (سهامی عام) (1397)". 53-1.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران. " گزارش فعالیت هیات مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت سیمان قاین (سهامی عام) (1389)". 51-1.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران. "گزارش فعالیت هیات مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت سیمان مازندران (سهامی عام) (1391)". 31-1.

جلائی اسفندآبادی، سیدعبدالمجید و ایرانمنش، نسیم (1400). "بررسی مقایسه‌ای تأثیر سیاست‌های پولی و سیاست‌های سمت عرضه بر تولید بخش‌های کشاورزی، خدمات، صنعت و معدن در اقتصاد ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 11، شماره 42، 80-59.

چهرگانی، حسین (1398). "بررسی اجمالی صنعت سیمان جهان و ایران". ماه‌نامه علمی تخصصی فناوری سیمان، 131، 16-12.

درخشانی درآبی، کاوه و محنت‌فر، یوسف (1399). "رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه صنعتی: مطالعه موردی استان لرستان". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 10، شماره 39، 148-133.

فیض پور، محمدعلی؛ رضایی نوجینی، عباس و حیدری، ابراهیم (1391). "بهره‌وری و تأثیر آن بر بقای بنگاه‌های جدیدالورود صنایع تولیدی ایران". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره 64، 174-149.

کمیجانی، اکبر و حاجی، غلامعلی (1391). "نقش صادرات در بهره‌وری و رشد اقتصادی: شواهد تجربی از ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، شماره 7، 20-9.

مدنی‌زاده، سیدعلی و حیدری، مصطفی (1397). "رابطه صادرات و عملکرد بنگاه «شواهدی از صادرکنندگان صنعتی ایران» شهریور 1397". مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 1، 172-147.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران (1399). "چالش‌ها و راه‌هکارهای توسعه صادرات غیرنفتی". تهران: معاونت پژوهش‌های اقتصادی، دفتر مطالعات اقتصادی، 38-1.

یاوری، کاظم؛ اشرف‌زاده، سیدحمیدرضا و احمدزاده، خالد (1389). "متنوع سازی صادرات و بهره‌وری در صنایع کشور". مجله پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار (پژوهش‌های اقتصادی)، شماره 3، 73-53.

Arkolakis, C. (2010). “Market Penetration Costs and the New Consumers Margin in International Trade”. Journal of Political Economy, 118(6), 1151-1199.

Anderson, J. E. & Wincoop, E. (2003). “Gravity with Gravitas: A Solution to the Border Puzzle”. The American Economic Review, 93(1), 170-192.

Bajzik, J., Havranek, T., Irsova, Z. & Schwarz, J. (2020). “Estimating the Armington Elasticity: The Importance of Study Design and Publication Bias”. Journal of International Economics, Elsevier, 127(C), 1-21.

Brakman, S., Garretsen, H., Maarseveen, R. & Zwaneveld, P. (2019). “Firm Heterogeneity and Exports in the Netherlands: Identifying Export Potential Beyond Firm Productivity”. The Journal of International Trade & Economic Development, 1(1), 1-33.

Bernard, A. B., Eaton, J., Jensen, J. B. & Kortum, S. (2003). “Plants and Productivity in International Trade”. The American Economic Review, 93(4), 1268–1290.

Chaney, T. (2008). “Distorted Gravity: The Intensive and Extensive Margins of International Trade”. American Economic Review. 98(4), 1707–1721.

Cieslik, A. & Ryan, M. (2012). “Productivity Differences and Foreign Market Entry in an Oligopolistic Industry”. Open Economies Review, 23(3), 531-557.

Costa, S., Sallusti, F., Viscerally, C. & Zurlo, D. (2017). “To the Threshold and Beyond: Size, Productivity And (Scale) Barriers to Export”. Working Papers Luiss Lab 17132, Department di Economia e Fidanza, LUISS Guido Carli.

Gabrielczak, P. & Serwach, T. (2018). “The Links Between Firm-Level Productivity and Modes of International Expansion of Firms from the Lodz Voivodeship”. Economic Research-Ekonomska Istrazivanja, 31(1), 1307-1329.

Grossman, G. M. & Shapiro, C. (1984). “Informative Advertising with Differentiated Products”. Economic Review Studies, 51(1), 63–81.

Kumar, S. (2021). “Structural Changes and Competitiveness of the Steel Industry in India. Assessed by Productivity Growth post Economic Reforms”. International Journal of Global Business and Competitiveness, 16, 16-39.

Leone, F., Macchiavello, R. & Reed, T. (2021). “The Falling Price of Cement in Africa”. Policy Research Working Paper, Development Economics Development Research World Bank Group, 1-54.

Leonidou, L. C., Constantine S. K. & Samiee, S. (2002). “Marketing Strategy Determinants of Export Performance: A Meta Analysis”. Journal of Business Research. 55(1), 51–67.

Melitz, M. J. & Redding, S. J. (2015). “Heterogeneous Firms and Trade”. Handbook of International Economics, 4, 1-53.

Melitz, M. J. (2003). “The Impact of Trade on Intra-industry Reallocations and Aggregate Industry Productivity”. Econometrica, 71(6), 1695–1725.

Romer, D. (2012). “Advanced Macroeconomics”. Douglas Reiner, 4, 1-737.

Sanford, D. M. & Maddox, L. (1999). “Advertising Agency Management of Domestic and International Accounts”. Internet Marketing Review, 16(6), 504–517.

Zhai, F. (2008). “Armington Meets Melitz: Introducing Firm Heterogeneity in a Global CGE Model of Trade”. ADBI Discussion Paper 108. Tokyo: Asian Development Bank Institute. Available, 1-23.

برآورد آستانه بهره‌وری کشورهای طرف تجاری صادرات سیمان ایران با احتساب هزینه‌های نفوذ

مراجع

مراجع

دوره 13، شماره 50 - شماره پیاپی 13فروردین 1402صفحه 70-57

دوره 13، شماره 50 - شماره پیاپی 13
فروردین 1402
صفحه 70-57