نویسندگان

• تیمور رحمانی ¹
• مرتضی مظاهری‌ماربری ²

¹ دانشیار اقتصاد دانشگاه تهران

² دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

چکیده

یکی از پدیده­هایی که در دهه­های گذشته افزایش بی‌سابقه‌ای یافته، پدیده مهاجرت بین‌المللی افراد متخصص یا فرار مغزهاست. در ابتدا تنها اثرات منفی فرار مغزها بر کشورهای مبدأ مورد توجه قرار گرفت، اما پس از چند دهه رویکرد جدیدی شکل گرفت که بر اثرات مثبت فرار مغزها بر کشورهای مبدأ تأکید می­کرد. در این تحقیق با استفاده از داده­های پنل بین کشوری، اثر فرار مغزها بر انباشت سرمایه انسانی و رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه در فاصله سال‌های 1975 تا 2000 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می­دهد که چشم‌انداز مهاجرت اثری مثبت و معنادار بر انباشت سرمایه انسانی دارد و لذا مکانیسم انگیزش که در ادبیات جدید مورد تأکید قرار گرفته تأیید می­شود. همچنین خود مهاجرت بالفعل نیز در هر دوره اثر منفی بر  انباشت سرمایه انسانی دارد. با توجه به آزمون والد می­توان گفت که از لحاظ آماری مجموع برآیند اثرات چشم‌انداز مهاجرت (اثر انگیزشی مثبت) و خود مهاجرت (اثر منفی) بر انباشت سرمایه انسانی کشور مبدأ همدیگر را خنثی می­کنند. در مرحله بعدی اثر مهاجرت افراد متخصص بر رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت، نتایج پژوهش نشان داد که اثر مهاجرت فرار مغزها بر رشد اقتصادی کشور مبدأ منفی است.

کلیدواژه‌ها

• فرار مغزها
• مهاجرت
• سرمایه انسانی
• رشد اقتصادی

20.1001.1.22285954.1393.5.17.4.8

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Migration on Human Capital Accumulation and Economic Growth in Developing Countries (1975-2000)

نویسندگان [English]

• Teymur Rahmani ¹
• Morteza Mazaheri Marbori ²

چکیده [English]

Migration of highly talented people (brain drain) has increased sharply in recent decades. In the past, it was supposed that brain drain just had negative effects on the origin countries. But, it is confirmed now that migration might have positive effects on those countries, too.We examine the effects of the brain drain on the formation of human capital and economic growth of the origin countries (developing countries) during 1975 to 2000 by using panel data method. Our results show that the prospect of migration has a positive and significant effect on the formation of human capital via the incentive mechanism. On the other hand, the direct effect of migration of highly educated people on human capital accumulation of the country of origin is negative. Our findings imply that those opposite effects cancel out each other. Therefore, the net effect of migration on human capital accumulation is zero. Also, we examine the effect of brain drain on economic growth in the country of origin. Our findings indicate that migration of skilled or highly educated people has a negative and significant effect on the economic growth of those countries. So, our results do not imply a brain gain for sending countries.

کلیدواژه‌ها [English]

• Brain Drain
• Migration
• Human Capital
• Economic Growth