اقتصاد کلان
ربابه خیل کردی؛ سید نظام الدین مکیان؛ حبیب انصاری سامانی
چکیده
تلاطم ارزی بهدلیل اثرات نامطلوب آن بر عملکرد اقتصادی و بهطور خاص ثبات اقتصادی بسیار حائز اهمیت بوده و به طور پیچیدهای با رفتار سایر متغیرهای اقتصاد کلان در هم تنیده شده است. در این راستا مطالعه حاضر به بررسی رفتار مهمترین متغیرهای کلان اقتصادی بر تلاطمات نرخ ارز در اقتصاد ایران بر اساس داده های فصلی 1401-1376 با کمک الگوی خود توضیح ...
بیشتر
تلاطم ارزی بهدلیل اثرات نامطلوب آن بر عملکرد اقتصادی و بهطور خاص ثبات اقتصادی بسیار حائز اهمیت بوده و به طور پیچیدهای با رفتار سایر متغیرهای اقتصاد کلان در هم تنیده شده است. در این راستا مطالعه حاضر به بررسی رفتار مهمترین متغیرهای کلان اقتصادی بر تلاطمات نرخ ارز در اقتصاد ایران بر اساس داده های فصلی 1401-1376 با کمک الگوی خود توضیح برداری عامل افزوده شده با پارامترهای متغیر زمانی (TVP-FAVAR) پرداخته است. نتایج حاصل از بررسی توابع ضربه-واکنش متغیرها بیانگر آن است که بسیاری از تلاطمات نرخ ارز تحت تأثیر رفتار برخی از مهمترین متغیرهای بنیادین اقتصاد از جمله کسری بودجه، نرخ تورم، نقدینگی و نااطمینانی سیاست اقتصادی قرار داشته و مدلسازی هرچه دقیقتر نوسانات نرخ ارز و بهدنبال آن پیشبینی دامنه نوسانات نرخ ارز در دورههای آتی، مستلزم آن است که سیاستگذاران ذیربط ضمن رصد دقیق رفتار متغیرهای بنیادین اقتصاد، با اتخاذ سیاستهای ثباتآفرین از ایجاد تغییرات گسترده و غیرقابلپیشبینی در رفتار این متغیرها جلوگیری نمایند.
امیرحسین غفاری نژاد؛ مجید مداح
چکیده
در ادبیات اقتصاد کلان سیاسی بر نقش رقابت سیاسی در عملکرد اقتصادی کشورها تأکید می شود؛ رقابت سیاسی از طریق اثرگذاری بر نحوه تخصیص منابع و کیفیت سیاست های اقتصادی می تواند رشد اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد. این مقاله اثر رقابت سیاسی بر عملکرد اقتصادی در ایران را در چارچوب یک مدل رشد پویا با استفاده از دادههای سالانه 97-1364 و روش برآورد ...
بیشتر
در ادبیات اقتصاد کلان سیاسی بر نقش رقابت سیاسی در عملکرد اقتصادی کشورها تأکید می شود؛ رقابت سیاسی از طریق اثرگذاری بر نحوه تخصیص منابع و کیفیت سیاست های اقتصادی می تواند رشد اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد. این مقاله اثر رقابت سیاسی بر عملکرد اقتصادی در ایران را در چارچوب یک مدل رشد پویا با استفاده از دادههای سالانه 97-1364 و روش برآورد سازگار با خودهمبستگی و ناهمسانی واریانس (HAC) مورد بررسی قرار می دهد که در این راستا از شاخص های درجه عدم همسویی دولت و مجلس، توازن قدرت، توزیع قدرت، تنوع جناحی، آزادی سیاسی و اقتصادی و یک شاخص ترکیبی به عنوان عوامل تعیینکننده رقابت سیاسی استفاده شده است. نتایج برآوردها، فرضیه اثر غیرخطی رقابت سیاسی بر رشد اقتصادی به شکلU را در اقتصاد ایران تأیید می کند، به نحوی که با افزایش رقابت سیاسی در ابتدا تولید ناخالص داخلی واقعی سرانه کاهش می یابد اما پس از مقدار بهینه (حداقل رقابت سیاسی)، تولید افزایش می یابد. در این مرحله بازیگران نظام سیاسی با پذیرش قواعد رقابت سیاسی و پرهیز از سیاستهای جناحی بر تنظیم و اجرای سیاستهای ارتقاء دهنده رشد اقتصادی متمرکز می شوند. این وضعیت که یادگیری رقابت سیاسی نام دارد، جامعه را از منافع رقابت بین جناح های سیاسی بهره مند می کند. یافتههای مقاله از افزایش رقابت سیاسی به عنوان یکی از منابع رشد اقتصادی حمایت می کند.
اقتصاد کلان
محمدقاسم رضایی؛ مجید مداح؛ یگانه موسوی جهرمی
چکیده
مالیاتها به عنوان یک ابزار سیاستگذاری جهت تثبیت اقتصادی مطرح هستند و بر این اساس مالیاتهای محلی میتوانند عملکرد اقتصادی استانها را تحت تأثیر قرار دهند. مالیات محلی، مالیاتی است که مقامات محلی نرخ یا پایه آن را مشخص میسازند و نقش آن تأمین اعتبار خدماتی است که مزایای جمعی آنها توسط ساکنان محلی بهرهبرداری میشود. افزایش ...
بیشتر
مالیاتها به عنوان یک ابزار سیاستگذاری جهت تثبیت اقتصادی مطرح هستند و بر این اساس مالیاتهای محلی میتوانند عملکرد اقتصادی استانها را تحت تأثیر قرار دهند. مالیات محلی، مالیاتی است که مقامات محلی نرخ یا پایه آن را مشخص میسازند و نقش آن تأمین اعتبار خدماتی است که مزایای جمعی آنها توسط ساکنان محلی بهرهبرداری میشود. افزایش رقابت بین مناطق، رشد اقتصادی بالاتر، کاهش اندازه اقتصاد سایه و در نهایت، بهبود رفتار مالیاتی مؤدیان از عمدهترین دلایل تأثیر مالیاتهای محلی بر رشد اقتصادی منطقهای میباشند. به همین دلیل، اثـر پایههای مالیاتی مالیات بر شرکتها، مالیات بر درآمد، مالیات بر دارایی و مالیات بر مصرف بر رشد اقتصادی استانهای کشور (با ثابت ماندن کل درآمدهای مالیاتی) با استفاده از دادههای فصلی 1 :1384 تا 4 :1394 در چارچوب مدلهای تصحیح خطا (ECM) و استفاده از روش میانگین گروهی تلفیقی (PMG) مورد بررسی و تحلیل تجربی قرار گرفته است. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان میدهد که مالیات بر شرکتها و مالیات بر درآمد منجر به کاهش رشد اقتصادی بلندمدت منطقهای و مالیات بر دارایی و مالیات بر مصرف منجر به افزایش رشد اقتصادی بلندمدت منطقهای میشوند. همچنین انتقال درآمد– خنثی از مالیات بر شرکتها و مالیات بر درآمد به هر کدام از مالیات بر دارایـی و مالیـات بر مصـرف، باعث افزایش رشد اقتصادی بلندمدت منطقهای خواهند شد. نتایج این مطالعه میتواند راهنمای مفیدی برای سیاستگذاران اقتصادی و مالیاتی به منظور طراحی و استقرار نظام مالیاتستانی محلی بهینه (با پایههای مالیات بر دارایی و مصرف) با هدف افزایش رشد اقتصادی استانی باشد.
تجارت بینالملل
سمیه علی کرمی؛ ابراهیم هادیان؛ پرویز رستم زاده؛ احمد صدرائی جواهری
چکیده
امروزه توسعه صادرات علاوه بر تأمین درآمدهای ارزی، به عنوان یک استراتژی رشد و توسعه اقتصادی مطرح است. بخش اعظم سیاستگذاریهای جوامع در راستای ارتقاء میزان صادرات میباشد. در این زمینه کششهای صادراتی از جمله ابزارهای سیاستی سودمند برای سیاستگذاران اقتصادی میباشد. این کششها علاوه بر عوامل قیمتی از عوامل غیرقیمتی نیز تأثیر ...
بیشتر
امروزه توسعه صادرات علاوه بر تأمین درآمدهای ارزی، به عنوان یک استراتژی رشد و توسعه اقتصادی مطرح است. بخش اعظم سیاستگذاریهای جوامع در راستای ارتقاء میزان صادرات میباشد. در این زمینه کششهای صادراتی از جمله ابزارهای سیاستی سودمند برای سیاستگذاران اقتصادی میباشد. این کششها علاوه بر عوامل قیمتی از عوامل غیرقیمتی نیز تأثیر میپذیرند. عوامل غیرقیمتی منجر به شکلگیری روند در تابع صادرات میگردند. برآورد و ارزیابی تابع صادرات بدون در نظر گرفتن روند یا مدلسازی ناصحیح آن، تورش در برآورد کششها و انحراف در مسیر سیاستگذاری صحیح را در پی خواهد داشت. هدف این پژوهش بررسی تأثیر عوامل غیرقیمتی مؤثر بر تقاضای صادرات ایران در کنار عوامل قیمتی طی سالهای 1367 تا 1396میباشد. در این پژوهش از مدل تصحیح خطا تک معادله به منظور بررسی همزمان پویاییهای کوتاهمدت و اثرات بلندمدت استفاده شده است. همچنین، بر پایه الگوهای سری زمانی ساختاری جزء روند که بیانگر اثر عوامل غیرقیمتی است، با رویکردی منعطفتر نسبت به پژوهشهای پیشین در تابع صادرات وارد شده است. سپس با استفاده از نرمافزار OXmetric و با کمک فیلتر کالمن مقدار روند برای هر سال برآورد و میزان اثر هرکدام از عوامل بر جزء روند با روش حداقل مربعات معمولی ارزیابی گردیده است. نتایج پژوهش حاکی از پایین بودن کشش قیمتی صادرات میباشد. همچنین، تأثیر عوامل غیرقیمتی جهانیسازی، بهرهوری کل عوامل تولید، نوآوری، تجارت الکترونیک و سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر صادرات غیرنفتی ارزیابی گردید.که نتایج حاکی از معناداری اثر تمام عوامل بر روند ضمنی صادرات و تأثیر منفی آزادسازی اقتصادی، آزادسازی تجاری و سرمایهگذاری مستقیم خارجی میباشد.
رشد اقتصادی
محبوبه فراهتی
چکیده
هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر تغییر درآمد-خنثی در ساختار مالیاتی بر رشد اقتصادی در ایران با استفاده از دادههای دوره زمانی 1361-1395 است. برای این منظور، یک مدل تجربی برای تجزیه و تحلیل اثر جایگزینی اقلام مختلف مالیاتی بر رشد اقتصادی با ثابت ماندن کل درآمد مالیاتی پیشنهاد شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل همانباشتگی مبتنی بر رویکرد ...
بیشتر
هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر تغییر درآمد-خنثی در ساختار مالیاتی بر رشد اقتصادی در ایران با استفاده از دادههای دوره زمانی 1361-1395 است. برای این منظور، یک مدل تجربی برای تجزیه و تحلیل اثر جایگزینی اقلام مختلف مالیاتی بر رشد اقتصادی با ثابت ماندن کل درآمد مالیاتی پیشنهاد شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل همانباشتگی مبتنی بر رویکرد خودرگرسیونی با وقفههای توزیعی (ARDL) نشان میدهند که انتقال درآمد-خنثی از مالیاتهای غیرمستقیم به هر یک از اقلام مالیات بر درآمد و مالیات بر ثروت موجب افزایش رشد اقتصادی در بلندمدت میشود. با این وجود، انتقال درآمد-خنثی از مالیات-های غیرمستقیم به مالیات بر شرکتها رشد اقتصادی در بلندمدت را کاهش میدهد. همچنین، از میان مالیاتهای مستقیم، انتقال درآمد-خنثی از مالیات بر شرکت-ها به هر یک از اقلام مالیات بر درآمد یا مالیات بر ثروت و نیز انتقال درآمد-خنثی از مالیات بر درآمد به مالیات بر ثروت منجر به بهبود رشد اقتصادی در بلندمدت میشوند. علاوه بر این، یافتهها نشان میدهند که بیشترین و کمترین افزایش در رشد اقتصادی بترتیب به جایگزینی مالیات بر ثروت برای مالیات بر شرکتها و جایگزینی مالیات بر درآمد برای مالیاتهای غیرمستقیم مربوط میشوند. نتایج این مطالعه دلالتهای سیاستی مهمی در خصوص اصلاح ساختار مالیاتی در اقتصاد ایران دارند.
انرژی
محمدحسن قزوینیان؛ کامبیز هژبر کیانی؛ علی دهقانی؛ فاطمه زندی؛ خلیل سعیدی
چکیده
برنامهریزی و سیاستگذاری در زمینه رشد اقتصادی به عنوان یکی از اهداف کلان اقتصادی، نیازمند توجه ویژه به بخش انرژی، محیط زیست و ارتباط آنها با تولید است. از اینرو در این مقاله به بررسی اثر شوکهای مصرف کل انرژی بر انتشار دی اکسید کربن و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب منا با استفاده از رهیافت PVAR طی دوره 2016-1992 و همچنین کشور ایران طی دوره ...
بیشتر
برنامهریزی و سیاستگذاری در زمینه رشد اقتصادی به عنوان یکی از اهداف کلان اقتصادی، نیازمند توجه ویژه به بخش انرژی، محیط زیست و ارتباط آنها با تولید است. از اینرو در این مقاله به بررسی اثر شوکهای مصرف کل انرژی بر انتشار دی اکسید کربن و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب منا با استفاده از رهیافت PVAR طی دوره 2016-1992 و همچنین کشور ایران طی دوره 2016-1985 با استفاده از روشVAR پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن است که ﺷﻮک مصرف انرژی بهطور متناسب ابتدا منجر به افزایش نسبتاً شدید و سپس کاهش در تولید ناخالص داخلی سرانه کشورهای منتخب منا میگردد و شوک مصرف انرژی ابتدا انتشار دی اکسید کربن را بهطور ملایم افزایش داده و پس از آن منجر به کاهش آلودگی در دورههای بعدی و حرکت به سمت تعادل بلندمدت میگردد. همچنین در اقتصاد ایران یک شوک در مصرف انرژی ابتدا به شدت رشد اقتصادی افزایش یافته، پس از 4 دوره شروع به کاهش نموده و سرانجام به سمت تعادل بلندمدت اولیه برمیگردد.سرانجام با یک شوک در مصرف کل انرژی، انتشار دی اکسید کربن، بهطور ملایم افزایش یافته و سپس از دوره سوم شروع به کاهش مینماید.
پولگرایان
امیرمنصور طهرانچیان؛ ساعده عزیزی ثالث؛ آرزو محمودی
دوره 7، شماره 26 ، فروردین 1396، ، صفحه 71-80
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی شاخصهای پولی حسابگری و سختکوشی (به عنوان شاخص سرمایه فرهنگی) بر سرمایه انسانی در کشورهای منتخب در حال توسعه از جمله ایران در سالهای 2012-2005 است. در این تحقیق، جمعآوری دادهها به روش کتابخانهای است. روش تحلیل دادهها و آزمون فرضیه بر اساس روش اقتصادسنجی رگرسیون دادههای تابلویی است. به منظور برآورد الگو ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، بررسی شاخصهای پولی حسابگری و سختکوشی (به عنوان شاخص سرمایه فرهنگی) بر سرمایه انسانی در کشورهای منتخب در حال توسعه از جمله ایران در سالهای 2012-2005 است. در این تحقیق، جمعآوری دادهها به روش کتابخانهای است. روش تحلیل دادهها و آزمون فرضیه بر اساس روش اقتصادسنجی رگرسیون دادههای تابلویی است. به منظور برآورد الگو از روش گشتاورهای تعمیمیافته (GMM) استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داده است که شاخصهای سرمایه فرهنگی (شاخص سختکوشی و شاخص پولی حسابگری)در کوتاهمدت و بلندمدت اثر مثبت و معنادار بر شاخص توسعه انسانی دارند. علاوه براین میزان تأثیر شاخصهای فرهنگی بر توسعه انسانی در بلندمدت بیشتر از کوتاهمدت است. استفاده از شاخصهای جدید سرمایه فرهنگی مانند شاخص پولی حسابگری و شاخص سختکوشی که در مطالعات خارجی استفاده از آنها مورد تأکید قرار گرفته است، جزء نوآوریهای این پژوهش محسوب میشود.
رشد اقتصادی
حسین استادی
دوره 6، شماره 24 ، مهر 1395، ، صفحه 133-144
چکیده
رشدصنعتیوتوسعهاقتصادیتاحدزیادیبهمقداروسطحاستفادهکارآمدازحاملهایانرژیارتباطدارد و لذا درتجارتجهانیبیشترین سهمبهعاملانرژیاختصاصدارد. باتوجهبه آنکه رشد اقتصادی یکی از مهمترین اهداف اقتصاد کلان میباشد و نرخ آن نشان دهنده سرعت افزایش یا کاهش تولید ناخالص داخلی و در نتیجه، سرعت بهبود یا کاهش سطح رفاه و برخورداری افراد ...
بیشتر
رشدصنعتیوتوسعهاقتصادیتاحدزیادیبهمقداروسطحاستفادهکارآمدازحاملهایانرژیارتباطدارد و لذا درتجارتجهانیبیشترین سهمبهعاملانرژیاختصاصدارد. باتوجهبه آنکه رشد اقتصادی یکی از مهمترین اهداف اقتصاد کلان میباشد و نرخ آن نشان دهنده سرعت افزایش یا کاهش تولید ناخالص داخلی و در نتیجه، سرعت بهبود یا کاهش سطح رفاه و برخورداری افراد است و باتوجهبهسهمقابلتوجه بخش صنعتدرتولیدناخالصداخلی، در این پژوهش، عوامل تعیینکننده رشد اقتصادی ایران با توجه به اثرات طرح هدفمندسازی یارانهها و افزایش قیمت حاملهای انرژی بررسی شده است. متغیرهای تحقیق شامل سریهای زمانی اقتصاد ایران بر اساس آخرین دادههای منتشر شده توسط بانک مرکزی ایران میباشد. در این تحقیق، پس از اجرای آزمون ریشه واحد و بررسی مانایی متغیرها بر اساس آزمون دیکی ـ فولر تعمیمیافته (ADF)، ضرایب مدل با استفاده از سیستم معادلات همزمان و به روش حداقل مربعات دو مرحلهای در محیط نرمافزار Eviews برآورد شده است. یافتههای تحقیق، بیانگر آن است که ارزش افزوده بخشهای مختلف اقتصادی، اثر مثبت و معنیداری بر تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی دارد. با توجه به آنکه اندازه دولت با شاخص نسبت هزینههای دولت به تولید ناخالص داخلی سنجیده میشود، ضریب مربوط به متغیر مخارج دولت منفی و به لحاظ آماری در سطح 6 درصد، معنیدار است. گسترش دخالت دولت در اقتصاد از طریق پدیده جانشینی جبری یا پدیده رانش و جایگزین شدن بخش دولت به جای بخش خصوصی باعث کاهش هزینههای سرمایهگذاری خصوصی گردیده و رشد اقتصادی را کاهش میدهد. ضرایب مربوط به متغیر قیمت حاملهای انرژی نیز منفی و معنیدار است و نشان دهنده آن است که پدیده تورم و افزایش قیمت حاملهای انرژی باعث افزایش هزینههای تولید در کوتاهمدت گردیده و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی را کاهش میدهد.
رشد اقتصادی
محسن مهرآرا؛ صادق رضایی برگشادی
دوره 6، شماره 23 ، تیر 1395، ، صفحه 114-89
چکیده
در پژوهش حاضر با به کارگیری روشهای بدیع میانگینگیری، عوامل مؤثر بر رشد طی دوره زمانی 1391-1353 در اقتصاد ایران بررسی شده است. مهمترین متغیر مؤثر، نسبت درآمدهای نفتی به GDPبا تأثیر مثبت و تقریباً حتمی میباشد. نسبت مجموع واردات کالاهای واسطهای و سرمایهای به GDPو نیروی کار به ترتیب دومین و سومین متغیر تأثیرگذار با علامت مثبت هستند. ...
بیشتر
در پژوهش حاضر با به کارگیری روشهای بدیع میانگینگیری، عوامل مؤثر بر رشد طی دوره زمانی 1391-1353 در اقتصاد ایران بررسی شده است. مهمترین متغیر مؤثر، نسبت درآمدهای نفتی به GDPبا تأثیر مثبت و تقریباً حتمی میباشد. نسبت مجموع واردات کالاهای واسطهای و سرمایهای به GDPو نیروی کار به ترتیب دومین و سومین متغیر تأثیرگذار با علامت مثبت هستند. سرمایهگذاریها به ویژه سرمایهگذاری دولتی اثرات مورد انتظار را بر رشد اقتصادی نداشته است. لذا بهنظر میرسد که کیفیت و بهرهوری پایین سرمایه و همچنین تخصیص منابع سرمایهای اهمیت بیشتری در رشد اقتصادی کشور نسبت به کمیت سرمایهگذاری داشته است. علاوه بر این عوامل درونزای رشد که همان عوامل مؤثر در تشکیل سرمایه انسانی هستند، نقش زیادی در تحولات رشد دارا نمیباشند. لذا اقتصاد ایران فاقد ماهیت درونزایی و پویای رشد است و رشد عمدتاً از طریق تزریق منابع برونزا (مانند درآمدهای نفتی، واردات کالاهای سرمایهای و واسطهای و نیروی کار) به اقتصاد حاصل شده است. بنابراین تأکید جهتگیریهای آموزشی در بخش رسمی و غیررسمی در کیفیت سرمایه انسانی به جای افزایش کمی سالهای تحصیلی اساسی است.
کشورهای صادر کننده نفت
ابوالقاسم اثنی عشری؛ کامران ندری؛ اصغر ابوالحسنی؛ نادر مهرگان؛ محمدرضا بابایی سمیرمی
دوره 6، شماره 22 ، فروردین 1395، ، صفحه 102-85
چکیده
اقتصاد ایران، مانند اکثر کشورهای صادرکننده نفت، با سهم عمده دولت در فعالیتهای اقتصادی، تنیدگی سیاستهای پولی و مالی و تحرک کم بخش تولید مواجه میباشد. لذا تغییرات ناگهانی قیمت نفت، تأثیرات معناداری بر تولید، تورم و حجم پول در کشور دارد. در این تحقیق با الگوی پیشنهادی کو و پرون (2007)، تکانههای ساختاری اقتصاد ایران ناشی از قیمت برونزای ...
بیشتر
اقتصاد ایران، مانند اکثر کشورهای صادرکننده نفت، با سهم عمده دولت در فعالیتهای اقتصادی، تنیدگی سیاستهای پولی و مالی و تحرک کم بخش تولید مواجه میباشد. لذا تغییرات ناگهانی قیمت نفت، تأثیرات معناداری بر تولید، تورم و حجم پول در کشور دارد. در این تحقیق با الگوی پیشنهادی کو و پرون (2007)، تکانههای ساختاری اقتصاد ایران ناشی از قیمت برونزای نفت، با در نظر گرفتن متغیرهای تولید، تورم و حجم پول به عنوان متغیرهای وابسته و درونزا طی دوره مطالعاتی فروردین1340 تا اسفند 1390 بررسی شدند. نتیجه اینکه پنج تکانه ساختاری در شهریور 52، مرداد 58، خرداد 69، مرداد73، وخرداد 85 شناسایی شد. بیشترین ضریب تأثیر قیمت نفت بر تولید، تورم و رشد پول به ترتیب در رژیم اول، اول و پنجم بوده است. همچنین بیشترین دوره تأثیر قیمت نفت بر تولید، تورم و رشد پول به ترتیب در رژیم چهارم، دوم و پنجم بوده است.
سعید کریمی پتانلار؛ یونس نادمی؛ هدی زبیری
دوره 5، شماره 18 ، فروردین 1394، ، صفحه 64-51
چکیده
بیکاری یکی از مهمترین چالشهای پیش روی اقتصاد ایران به شمار میرود که بر عملکرد اقتصاد و جامعه اثرگذار است. هدف از این مقاله بررسی اثر اندازه دولت بر نرخ بیکاری در اقتصاد ایران است. برای این منظور با استفاده از مدل کریستوپولس، لویزیدس و تسوناس (2005) ارتباط اندازه دولت - نسبت مخارج دولت به تولید ناخالص داخلی- و بیکاری در اقتصاد ایران ...
بیشتر
بیکاری یکی از مهمترین چالشهای پیش روی اقتصاد ایران به شمار میرود که بر عملکرد اقتصاد و جامعه اثرگذار است. هدف از این مقاله بررسی اثر اندازه دولت بر نرخ بیکاری در اقتصاد ایران است. برای این منظور با استفاده از مدل کریستوپولس، لویزیدس و تسوناس (2005) ارتباط اندازه دولت - نسبت مخارج دولت به تولید ناخالص داخلی- و بیکاری در اقتصاد ایران طی دوره 1391-1353 بررسی گردید. نتایج برآورد مدل آستانهای در این تحقیق نشان میدهد تا وقتی اندازه مخارج دولت کمتر از 2484/0 باشد، افزایش اندازه مخارج عمرانی دولت باعث کاهش قابل توجه نرخ بیکاری شده است اما پس از حد آستانهای مذکور، اثر اندازه مخارج عمرانی بر کاهش نرخ بیکاری به میزان قابل توجهی کاهش یافته است که میتواند از تبعات اثر ازدحامی فعالیتهای گسترده دولت باشد که فضا را بر بخش خصوصی تنگتر نموده است. همچنین نتایج برآورد مدل نشان میدهد که نرخ تورم اثری منفی و معنیدار بر نرخ بیکاری دارد که تأییدی بر صحت منحنی فیلیپس در اقتصاد ایران است.
ابراهیم هادیان؛ علی حسین استادزاد
دوره 3، شماره 12 ، آبان 1392، ، صفحه 74-57
چکیده
آسیبهای زیست محیطی ناشی از فعالیتهای اقتصادی مهمترین پیامد جنبی منفی مؤثر بر رفاه جامعه شناخته میشود. انتشار آلودگی همراه با افزایش فعالیتهای اقتصادی، تأثیر مثبت افزایش تولید و رشد اقتصادی بر رفاه اجتماعی را کاهش میدهد. از اینرو دغدغه سیاستگزاران اقتصادی در تدوین برنامههای اقتصادی، کنترل آسیبهای ...
بیشتر
آسیبهای زیست محیطی ناشی از فعالیتهای اقتصادی مهمترین پیامد جنبی منفی مؤثر بر رفاه جامعه شناخته میشود. انتشار آلودگی همراه با افزایش فعالیتهای اقتصادی، تأثیر مثبت افزایش تولید و رشد اقتصادی بر رفاه اجتماعی را کاهش میدهد. از اینرو دغدغه سیاستگزاران اقتصادی در تدوین برنامههای اقتصادی، کنترل آسیبهای زیست محیطی ناشی از گسترش فعالیت اقتصادی میباشد. یکی از این ابزارهای کنترل وضع مالیات بر آلودگی است. از این رو هدف اصلی این مقاله برآورد سطح بهینه مالیات بر آلودگی در اقتصاد ایران با استفاده از یک الگوی رشد تعمیم یافته میباشد. به این منظور، یک الگوی سه بخشی شامل خانوار، بنگاه و دولت در نظر گرفته شده که پس از حل الگو با استفاده از آمار مربوط به اقتصاد ایران مقدار بهینه مالیات بر آلودگی محاسبه شده است. پس از کالیبره کردن الگوی حل شده، نرخ بهینه مالیات بر آلودگی 8/7 هزار ریال به ازای هر تن انتشار CO2 بدست آمده است.
امیرمنصور طهرانچیان؛ احمد جعفری صمیمی؛ روزبه بالونژاد نوری
دوره 3، شماره 11 ، شهریور 1392، ، صفحه 28-19
چکیده
این پژوهش، به آزمون پایداری تورم در ایران اختصاص یافته است. برای این منظور، با توجه به سری زمانی دادههای نرخ تورم ایران (1390 – 1351)، از الگوی خودرگرسیونی میانگین متحرک انباشته کسری، استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهند که بر اساس روشهای حداکثر درستنمایی و حداکثر درستنمایی تعدیل شده، درجه ...
بیشتر
این پژوهش، به آزمون پایداری تورم در ایران اختصاص یافته است. برای این منظور، با توجه به سری زمانی دادههای نرخ تورم ایران (1390 – 1351)، از الگوی خودرگرسیونی میانگین متحرک انباشته کسری، استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهند که بر اساس روشهای حداکثر درستنمایی و حداکثر درستنمایی تعدیل شده، درجه انباشتگی یا تفاضلگیری به ترتیب 482/0d1= و483/0d2=هستند. بنابراین بر اساس یافتههای فوق، فرضیه پایداری تورم در ایران رد نمیشود. توجه به تسویه تدریجی تأثیر تکانههای تورمی، امکان ساختاری شدن تورم و نیز رعایت انضباط پولی، از جمله مهمترین پیشنهادهای این پژوهش محسوب میشوند.
قاسم احمدی؛ مهدی خداپرست مشهدی؛ مصطفی سلیمیفر
دوره 3، شماره 10 ، خرداد 1392، ، صفحه 116-107
چکیده
بررسی شواهد آماری طی سالهای 1386-1360 نشاندهنده برخی همحرکتی بین سطوح دستمزدی و سطوح بهرهوری است، اما در توضیح این نکته عاجز است که علت افزایش بهرهوری، افزایش دستمزد است یا عکس آن صحیح است، و یا ارتباط بین آنها با ارتباط علت و معلولی توضیحپذیر نیست. با توجه به اهمیت موضوع که افزایش بهرهوری در همه اقتصادهای در حال ...
بیشتر
بررسی شواهد آماری طی سالهای 1386-1360 نشاندهنده برخی همحرکتی بین سطوح دستمزدی و سطوح بهرهوری است، اما در توضیح این نکته عاجز است که علت افزایش بهرهوری، افزایش دستمزد است یا عکس آن صحیح است، و یا ارتباط بین آنها با ارتباط علت و معلولی توضیحپذیر نیست. با توجه به اهمیت موضوع که افزایش بهرهوری در همه اقتصادهای در حال رشد و توسعه اهمیت وافر دارد، نظریههای اقتصادی مرتبط با موضوع در ادبیات موضوع بررسیپذیر شد و در نهایت با استفاده از روش اقتصادسنجی (روش بازخورد شرطی و غیرشرطی گوک)؛ "الگوی سنتی دستمزد" و "الگوی دستمزد کارایی" در بخش صنعت ایران مقایسهپذیر شدند. نتیجه تحقیق حاکی از آن است که هر دو نظریۀ دستمزد کارایی و نظریۀ سنتی کلاسیکها در بخش صنعت ایران معنیدار هستند ولی نظریۀ دستمزد کارایی از کارکرد بهتری نسبت به الگوی سنتی دستمزد برخوردار است.
دکتر ابوالفضل شاهآبادی؛ زهرا خانی
دوره 2، شماره 7 ، شهریور 1391، ، صفحه 32-21
چکیده
کاهش نرخ بیکاری یکی از بارزترین اهداف برنامهریزان و تصمیمگیران اقتصادی کشورها محسوب میشود و رسیدن به این مهم، سرآغاز از میان بردن بسیاری از مشکلات اقتصادی، اجتماعی خواهد بود. براساس مبانی نظری و مطالعات تجربی بهرهوری کل عوامل نقش تعیینکنندهای بر نرخ بیکاری دارد. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی اثر بهرهوری کل عوامل بر ...
بیشتر
کاهش نرخ بیکاری یکی از بارزترین اهداف برنامهریزان و تصمیمگیران اقتصادی کشورها محسوب میشود و رسیدن به این مهم، سرآغاز از میان بردن بسیاری از مشکلات اقتصادی، اجتماعی خواهد بود. براساس مبانی نظری و مطالعات تجربی بهرهوری کل عوامل نقش تعیینکنندهای بر نرخ بیکاری دارد. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی اثر بهرهوری کل عوامل بر نرخ بیکاری اقتصاد ایران و بررسی جهت علّیت بین این دو متغیر طی دوره 1388-1350میباشد. نتایج مطالعه بیانگر اثر منفی و معنیدار بهرهوری کل عوامل بر نرخ بیکاری اقتصاد ایران در کوتاهمدت و بلندمدت است. از طرفی انجام آزمون علّیت گرنجری نشان داد، هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت شاهد رابطۀ علّیت دو طرفه بین نرخ بیکاری و بهرهوری کل عوامل اقتصاد ایران میباشیم. بنابراین با ارتقاء سطح دانش فنی(تکنولوژی) و افزایش انگیزه نیروی کار و پرهیز از تعیین دستوری دستمزدها، میتوان در راستای افزایش بهرهوری کل عوامل و کاهش نرخ بیکاری گام برداشت.
رشد اقتصادی
سهراب دل انگیزان؛ علی فلاحتی؛ مهدی رجبی
دوره 1، شماره 3 ، آذر 1390، ، صفحه 163-136
چکیده
از بحثهای مهم کلان، اثر سیاستهای پولی بر بخش حقیقی اقتصادی می باشد. از نگاه کینزیهای جدید عناصری مانند محدودیتهای اطلاعاتی، دستمزدهای کارایی، قراردادهای ضمنی و محدودیتهای اعتباری باعث میگردند که طی فرایندی اثرات تکانههای پولی مثبت و منفی متقارن نبوده و در دورههای رونق و رکود به نحو یکسانی مؤثر واقع نگردند. در راستای ...
بیشتر
از بحثهای مهم کلان، اثر سیاستهای پولی بر بخش حقیقی اقتصادی می باشد. از نگاه کینزیهای جدید عناصری مانند محدودیتهای اطلاعاتی، دستمزدهای کارایی، قراردادهای ضمنی و محدودیتهای اعتباری باعث میگردند که طی فرایندی اثرات تکانههای پولی مثبت و منفی متقارن نبوده و در دورههای رونق و رکود به نحو یکسانی مؤثر واقع نگردند. در راستای بررسی این موضوع،تحقیق حاضر به بررسی تقارن یا عدم تقارن تکانههای پولی بر رشد اقتصاد ایران از دیدگاه کینزیهای جدید میپردازد. در این تحقیق ابتدا مدل مورد نظر از ادبیات کلان استخراج شده و سپس تکانههای پولی مثبت و منفی و همچنین ادوار اقتصادی رکود و رونق با استفاده از فیلتر هودریک –پرسکات استخراج وسپس مطابق انتظارات تطبیقی، آزمون خنثایی پول در اقتصاد ایران مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج نشان میدهند که پول در اقتصاد ایران خنثی نبوده و اثرات سیاستهای پولی بر رشد اقتصادی ایران نامتقارن است، طوریکه تکانههای منفی رشد اقتصادی را بیش¬تر از تکانههای مثبت تحت تأثیر قرار میدهند، همچنین تکانههای منفی در دوران رونق و تکانههای مثبت در دوران رکود اثر معنیدارتری بر رشد اقتصادی دارند. بنابر نتایج تحقیق میتوان استدلال کرد که اقتصاد ایران با مکتب کینزیهای جدید سازگاری بیش¬تری دارد.
