با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تهران

چکیده

در پژوهش حاضر با ‌به کارگیری روش‌های بدیع میانگین‌گیری، عوامل مؤثر بر رشد طی دوره‌ زمانی 1391-1353 در اقتصاد ایران بررسی شده است. مهم‌ترین متغیر مؤثر، نسبت درآمدهای نفتی به GDPبا تأثیر مثبت و تقریباً حتمی می‌باشد. نسبت مجموع واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای به GDPو نیروی کار به ترتیب دومین و سومین متغیر تأثیرگذار با علامت مثبت هستند. سرمایه‌گذاری‌‌ها به ویژه سرمایه‌گذاری‌ دولتی اثرات مورد انتظار را بر رشد اقتصادی نداشته است. لذا بهنظر می‌رسد که کیفیت و بهره‌وری پایین سرمایه و همچنین تخصیص منابع سرمایه‌ای اهمیت بیشتری در رشد اقتصادی کشور نسبت به کمیت سرمایه‌گذاری‌ داشته است. علاوه بر این عوامل درون‌زای رشد که همان عوامل مؤثر در تشکیل سرمایه انسانی هستند، نقش زیادی در تحولات رشد دارا نمی‌باشند. لذا اقتصاد ایران فاقد ماهیت درون‌زایی و پویای رشد است و رشد عمدتاً از طریق تزریق منابع برون‌زا (مانند درآمدهای نفتی، واردات کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای و نیروی کار) به اقتصاد حاصل شده است. بنابراین تأکید جهت‌گیری‌های آموزشی در بخش رسمی و غیررسمی در کیفیت سرمایه انسانی به جای افزایش کمی سال‌های تحصیلی اساسی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Determinants of Economic Growth in Iran Based on Bayesian Model Averaging and Weighted Averaging Least Square

نویسندگان [English]

  • Mohsen Mehrara 1
  • Sadeq Rezaei Bargoshadi 2

چکیده [English]

This paper identifies determinants of economic growth in Iran, by using averaging methods and annual time series data from 1974 to 2012. The results indicate that ratio of oil revenue toGDPis the most important variable affecting economic growth. Also the second and third effective variables on growth are respectively ratio of imported capital and intermediate goods toGDPand labor force which lead to an increase in growth. Endogenous growth factors which are the factors contributing to formation of human capital, not possess a large role in growth process. Investments, especially government investment affects contrary to were expected. In fact, low quality, and productivity of investments and poor allocation reduced importance of investment’s quantity. The nature of Iran’s economy has not endogenous and dynamic features and predominantly, growth has been made by injecting of exogenous sources. Emphasis on formal and informal educational orientation in the quality of human capital instead of increasing in quantity of education is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Growth
  • Bayesian Model Averaging (BMA)
  • Weighted Averaging Least Square (WALS)
  • Iranian Economy
باصری، بیژن؛ عباسی، غلامرضا و نوری بیدهندی، آرزو (1388). "بررسی عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب منا (MENA) ". فصلنامه علوم اقتصادی، دوره 2، شماره 6، 66-49.
بانک اطلاعات سری زمانی‌های اقتصادی؛ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛ حساب‌های ملی ایران 1391-1353.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛ نماگرهای اقتصادی، اداره بررسی‌های اقتصادی، سال‌های مختلف.
پژویان، جمشید و خسروی، تانیا (1391). "تأثیر تورم بر سرمایه‌گذاری‌ بخش خصوصی". دانش سرمایه‌گذاری، دوره 1، شماره 4، 171-1.
تاری، فتح‌الله؛ شیریجیان، محمد؛ مهرآرا، محسن و امیری، حسین (1392). "هزینه‌های بهداشتی خصوصی و عمومی واثرات آنها بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در بلندمدت: رویکرد میانگین‌گیری مدل بیزینی (BMA)". "فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی"، دوره 3، شماره 10، 106-93.
تقی‌نژادعمران، وحید و نیک‌پور، معصومه (1392). "اقتصاد زیرزمینی و علت‌های آن: مطالعه موردی ایران". مطالعات کاربردی ایران، دوره 2، شماره 8، 72-53.
جعفری صمیمی، احمد؛ فرهنگ، صفر؛ رستم‌زاده، مهدی و محمدزاده، مهدی (1388). "تأثیر توسعه مالی و آزادسازی تجاری بر رشد اقتصادی در ایران". پژوهش‌های اقتصادی، دوره 9، شماره 4، 21-1.
جعفری صمیمی، احمد؛ و قلی‌زاده کناری، صدیقه (1386). "بررسی رابطه تورم و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه: شواهدی جدید". مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
جلال آبادی، الله؛ و بهرامی، جاوید (1389). "عوامل تعیین کننده رشد اقتصادی در گروه کشورهای مختلف (رویکردی نو به عوامل تعیین کننده رشد اقتصادی)”. اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دوره 7، شماره 1، 51-23.
درگاهی، حسن؛ و قدیری، امرالله (1382). "تجزیه و تحلیل عوامل تعیین کننده رشد اقتصادی ایران (با مروری بر الگوهای رشد درون‌زا)”. پژوهش‌نامه بازرگانی، دوره 7، شماره 26، 33-1.
دژپسند، فرهاد (1384). "عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی ایران". پژوهشنامه اقتصادی، دوره 5، شماره 18، 47-13.
رضایی برگشادی، صادق و مهرآرا، محسن (1393). "بررسی عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی ایران: با رویکرد میانگین‌گیری مدل بیزین (BMA)". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.
رومر، دیوید (1383). "اقتصاد کلان پیشرفته (جلد اول)". ترجمه تقوی، مهدی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.
سلمانی، بهزاد؛ و محمدی، علیرضا (1388).”بررسی اثر مخارج بهداشتی دولت بر رشد اقتصادی در ایران". پژوهش‌های اقتصادی ایران، دوره 13، شماره 39، 93-73.
صمدی، علی‌حسین؛ دهقان‌شبانی، زهرا و مرادی‌کوچی، عاطفه (1394). "تحلیل فضایی تأثیر نابرابری توزیع درآمد بر رشد اقتصادی در ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی. سال پنجم، شماره 19، 72-57.
عسگری، منوچهر و توفیقی، حمید (1388). "شناسایی عوامل موثر بر نامیزانی نرخ ارز و تأثیر آن بر رشد اقتصادی در ایران". پژوهشنامه اقتصادی، شماره 33، 246-223.
عسلی، مهدی؛ ولدخانی، عباس؛ ابراهیمی‌فر، یدالله (1377). "رشد اقتصادی، الزامات سیاستی و ثبات سیاست‌های اقتصادی: مطالعه‌ای بر اساس شاخص‌های کلان اقتصادی گروه کشورهای منتخب". برنامه‌ریزی و بودجه، شماره 34 و 35، 78- 49.
محمودزاده، محمود و محسنی، رضا (1384). "بررسی تأثیر تکنولوژی‌های وارداتی بر رشد اقتصادی در ایران". پژوهش‌های اقتصادی، دوره 5، شماره 16، 130-103.
مرادی، محمدعلی و مهدی‌زاده، مریم (1384). "تجارت خارجی و رشد اقتصادی در ایران". اقتصاد و تجارت نوین. شماره 3، 72-38.
مهرابی بشرآبادی، حسین؛ کوچک‌زاده، سمیه و تابلی، حمید (1389). "آیا اقتصاد سایه‌ای رشد اقتصاد را تهدید می‌کند؟ (مطالعه موردی: ایران)". پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال 15، شماره 45، 198-181.
موتمنی، مانی (1388). "بررسی رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران". بررسی‌های بازرگانی، شماره 34، 66-59.
مهرآرا، محسن و مکی نیری، مجید (1388). "بررسی رابطه غیرخطی میان درآمدهای نفتی و رشد اقتصادی با استفاده از روش حد آستانه‌ای (مطالعه موردی ایران)". مطالعات اقتصاد انرژی، دوره 6، شماره 22، 52-29.
هادسن، رونالد؛ رالف، هاس و ادوین، وحید (1983). "مدیریت زیرساختارها (طرح جامع طراحی، ساخت، نگهداری، بازسازی و نوسازی)”. ترجمه محمد تقی بانکی، مرکز نشر دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران.       
 
 
 
Aghion, P. & Howitt, P. (1992). “A Model of Growth through Creative Destruction”, Econometrica, 60(2), 323-351.
Aghion, P., Caroli, E. & Garcia-Penalosa, C. (1999). “Inequality and Economic Growth: the Perspective of the New Growth Theories”. Journal of Economic Literature, 37(4), 1615-1660.
Aisa, R. & Pueyo, F. (2006). “Government Health Spending and Growth in A Model of Endogenous Longevity”. Economics Letters, 90(2), 249-253.
Alesina, A., Spolaore, E. & Wacziarg, R. (2005). “Trade, Growth and the Size of Countries”. Handbook of Economic Growth, 1, 1499-1542.
Asteriou, D. & Agiomirgianakis G., M. (2001). “Human Capital and Economic Growth: Time Series Evidence from Greece”. Journal of Policy Modeling, 23(5), 481-489.
Barro, R. J. (1996). “Determinants of Economic Growth: A Cross-Country Empirical Study”. National Bureau of Economic Research, (No. w5698).
Barro, R., J. & Lee, J. (1997), “Schooling Quality in a Cross Section of Countries", World Bank, Working Paper, 6198.
Barro, R. J. & Lee, J. W. (2001). “International Data on Educational Attainment: Updates and Implications”. Oxford Economic Papers, 53(3), 541-563.
Barro, R. J. & Sala-i-Martin, X. (1995), “Economic Growth”. New York. McGraw-Hill Advanced Series in Economics.
Ben-David, D. (1993). “Equalizing Exchange: Trade Liberalization and Income Convergence”. The Quarterly Journal of Economics, 108(3), 653-679.
Brock, W., Durlauf, S. N. (2001). “Growth Empirics and Reality”. World Bank Economic Review, 15, 229-272.
Cuaresma, J. C., Doppelhofer, G. & Feldkircher, M. (2009). “The Determinants of Economic Growth in European Regions”. Working Papers in Economics and Statistic.
Danilov, D. & Magnus, J. R. (2004). “On The Harm That Ignoring Pretesting Can Cause”. Journal of Econometrics, 122(1), 27–46.
De Gregorio, J. (1993). “Inflation, Taxation, and Long-Run Growth”. Journal of Monetary Economics, 31(3), 271-298.
De Luca, G & Magnus, J. R. (2011). “Bayesian Model Averaging and Weighted Average Least Squares: Equivariance, Stability, and Numerical Issues”. Center Working Paper Series, No. 2011-082. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1894610 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1894610.
Deininger, K. & Squire, L. (1996). “Measuring Income Inequality: A New Data-base”. World Bank Economic Review, 10)3(. 565-591.
Dollar, D. (1992). “Outward-Oriented Developing Economies Really do Grow more Rapidly: Evidence from 95 LDCS, 1976-1985”. Economic Development and Cultural Change, 40(3), 523-544.
Doppelhofer, G., Miller, R. I. & Sala-i-Martin, (1992) “X. Determinants of Long-term Growth: A Bayesian Averaging of Classical Estimates (BACE) Approach”. Working paper 7750.
Doppelhofer, G., Crespo-Cuaresma, J. & Feldkircher, M. (2008). “The Determinants of Economic   Growth in European Regions”. Norwegian School of Economics and Business Administration. Department of Economics. http://idtjeneste.nb.no/ URN: NBN:no-bibsys_brage_23533. http:// hdl. handle.net /11250/163180
Draper, D (1995). “Assessment and Propagation of Model Uncertainty (with Discussion)”. Journal of the Royal Statistical Society, 57(1), 45-97.
Edwards, S. (1993) “Openness, Trade Liberalization and Growth in Developing Countries”. Journal of Economic Literature, 31, 1358-1393.
Fernandez, C., Ley, E. & Steel, M. F. (2001). Model Uncertainty in Cross‐Country Growth Regressions”. Journal of Applied Econometrics, 16(5), 563-576.
Fige, E.L. (1997). “Revised Estimates of the Underground Economy: Implications of US Currency Held Abroad”. Munich Personal RePEc Archive (MPRA) Paper, 13805, 50-208.
Fischer, S. (1993). “The Role of Macroeconomic Factors in Growth”. Journal of Monetary Economics, 32(3), 485-512.
Galor, O (2000). “Income Distribution and The Process of Development”. European Economic Review. 44, 706-712.
Gani, A. (1998). “Macroeconomic Determinants of Growth in the South Pacific Island Economies”. Applied Economics Letters, 5(12), 747-749.
Goldsmith, R. W. (1969). “Financial Structure and Development”. New Haven, CT7 Yale Univ. Press.
Grossman, G. M. & Helpman, E. (1991). “Trade, Knowledge Spillovers and Growth”. European Economic Review, 35(2-3), 517-526.
Hoeting, J. A., Madigan, D., Raftery, A. E. & Volinsky, C. T. (1999). “Bayesian Model Averaging: a Tutorial”. Statistical Science, 14(4), 382-401.
Kandil, M. (2000). “The Asymmetric Effect of Exchange Rate Fluctuation: Theory and Evidence from Developing Countries”. IMF Working Paper, WP/00/184 (Washington: International Monetary Fund), 1-31.
Khan, M. S. & Reinhart, C. M. (1990). “Private Investment and Economic Growth in Developing Countries”. World Development, 18(1), 19-27.
Koop, G. (2003). “Bayesian Econometrics”. England, John Wiley & Sons Ltd.
Krueger, A. O. (1983). “The Effects of Trade Strategies on Growth”. Finance and Development, 20(2), 6-18.
Kuznets, S. (1955). “Economic Growth and Income Inequality”. American Economic Review, 45, 1-28.
Leamer, E.E.) 1978(. “Specification Searches”: Ad Hoc Inference with Nonexperimental Data. Wiley, New York, John Wiley & Sons Incorporated, New York, 53.
Lindsey, C. & Sheather, S. (2010). “Variable Selection in Linear Regression”. The Stata Journal, 10(4), 650–669.
Lucas, R. (1988). “On the Mechanics of Economic Development”. Journal of Monetary Economics, 22(3), 3-42.
Magnus, J.  R. & Wang. W. (2012). “Concept- Based Bayesian Model Averaging and Growth Empirics”. Center Discussion Paper Series. No. 2012-017.
Magnus, J. R. Powell, O. & Prüfer, P. (2010). “A Comparison of Two Model Averaging Techniques with an Application to Growth Empirics”. Journal of Econometrics, 154, 139_153.
Magnus, J. R. & De Luca, G. (2014). “Weighted-Average Least Squares (WALS): A Survey”. Journal of Economic Surveys, 30, 117–148.
Magnus, J. R. & Durbin, J. (1999). “Estimation of Regression Coefficients of Interest When other Regression Coefficients are of No Interest”. Econometrica, 67, 639-643.
Marshal, A (1890). “Principles of Economics”. London: Macmillan.
Masanjala, W. & Papageorgiou, C. (2008). “Rough and Lonely Road to Prosperity: A Reexamination of the Sources of Growth in Africa Using Bayesian Model Averaging”. Journal of Applied Econometrics, 23, 671-682.
McKinnon, R. I. (1973). “Money and Capital in Economic Development”. Brookings Institution Press.
Moral-Benito, E. (2010). “Determinants of Economic Growth: A Bayesian Panel Data Approach”. CEMFI Working Paper 0719.
Moral-Benito, E. (2012). “Determinants of Economic Growth: A Bayesian Panel Data Approach”. Review of Economics and Statistics, 94(2), 566-579.
Patrick, H.T. (1966). “Financial Sector Development and Economic Growth in Underdeveloped Economies”. Economic Development and Cultural Change, 14, 174-189.
Phimphanthavong, H. (2013). “Determinants of Economic Growth in Laos”. British Journal of Economics, Management and Trade, 3(1), 35-49.
Raftery, A. E. (1995). “Bayesian Model Selection in Social Research”. Sociological Methodology, 25, 111_163.
Raftery, A. E., Hoeting, J. A., Madigan, D. & Volinsky, C. T. (1999). “Bayesian Model Averaging: a Tutorial”. Statistical Science, 14(4), 382-401.
Robinson, J. (1952). “Notes on the Economics of Technical Progress”. The Rate of Interest and Other Essays (RIE), 2(1), 31-65.
Rodriguez, F. & Rodrik, D. (2001). “Trade Policy and Economic Growth: A Skeptic’s Guide to the Cross-National Evidence, In: Bernanke, B.S., Rogoff, K. (Eds.), NBER Macroeconomics Annual (2000)”. MIT Press, Cambridge. http://www.ksg.harvard.edu/rodrik/skepti1299.pdd.
Romer, P. M. (1986). “Increasing Returns and Long-Run Growth”. Journal of Political Economy, 94(5),1002-1037.
Romer, P. M. (1990). “Endogenous Technological Change”. Journal of Political Economy, 98, S71-S102.
Sala-i-Martin, X. (1996). “Regional Cohesion: Evidence and Theories of Regional Growth and Convergence”. European Economic Review, 40(6), 1325-1352.
Sala-i-Martin, X., Doppelhofer, G. & Miller, R (2004). “Determinants of Long-Term Growth: A Bayesian Averaging of Classical Estimates (BACE) Approach”. American Economic Review, 94)4(. 813-835.
Sanchez‐Robles, B. (1998). “Infrastructure Investment and Growth: Some Empirical Evidence”. Contemporary Economic Policy, 16(1), 98-108.
Sanchs, J. D. & Warner, A. M. (1995). “Economic Reform and the Process of Economic Integration”. Brookings Papers on Economic Activity. 1, 1-118.
Sanchs, J. & Warner, A. M. (1997). “Natural Resource Abundance and Economic Growth”. Harvard Institute for International Development: Working Paper, November. 1-50.
Sanchs, J. & Warner, A. M. (2001). “Natural Resources and Economic Development, The Curse of Natural Resource”. European Economic Review. 45, 827-838.
Satya, P., Kearney, C. & Chowdhury, K. (1997). “Inflation and Economic Growth”. Applied Economics, 29, 1387-1401.
Schumpeter, J. A. (1942). “Capitalism, Socialism and Democracy”. London: Allen and Unwin.
Shaw, E. S. (1973). “Financial Deepening in Economic Development (Vol. 270)”. New York: Oxford University Press.
Solow, R. M. (1956). “A Contribution to The Theory of Conomic Growth”. Quarterly Journal of Economics, 70, 65-94.
Swan, T. W. (1956). “Economic Growth and Capital Accumulation”. Economic Record, 32, 334-61.
Texeira, A. A. C. & Fortuna, N. (2004). “Human Capital, Innovation Capability and Economic Growth in Portugal, 1960–2001”. Potuguese Economic Journal, 3, 205-225.
Turnovsky, S. J. (2005). “Growth and Income Inequality: A Canonical Model”. USA, University of Washington.
Wang, Y. & Yao Y .(2003). “Sources of China's economic growth 1952–1999: incorporating human capital accumulation”. China Economic Review, 14(1), 32-52.
Wasserman, L. (2000). “Bayesian Model Selection and Model Averaging”. Journal of Mathematical Psychology, 44(1), 92-107.
Zellner, A. (1986). “On Assessing Prior Distributions and Bayesian Regression Analysis with G-Prior Distributions”. In Bayesian Inference and Decision Techniques: Essays in Honor of Bruno de Finetti, ed. P. K. Goel and A. Zellner. Amesterdam, North-Holland, 233-243.