اقتصاد سلامت
بهمن قدمی دمابی؛ محمد حسن فطرس؛ غلامعلی حاجی
چکیده
هدف تحقیق حاضر مدل‌سازی رابطه‌ی پویای میان شاخص‌های نهادها، آلودگی محیطی، توسعه اقتصادی و سلامت عمومی در کشورهای عضو منا است. تحقیق حاضر کاربردی بوده و در بازه زمانی 2010 تا 2023 صورت پذیرفته است. جهت مدل‌سازی روابط پویای مابین متغیرها از رویکرد خودرگرسیون برداری پانلی پارامتر متغیر زمان بهره گرفته شده است. بر اساس نتایج مشخص گردید ...
بیشتر
هدف تحقیق حاضر مدل‌سازی رابطه‌ی پویای میان شاخص‌های نهادها، آلودگی محیطی، توسعه اقتصادی و سلامت عمومی در کشورهای عضو منا است. تحقیق حاضر کاربردی بوده و در بازه زمانی 2010 تا 2023 صورت پذیرفته است. جهت مدل‌سازی روابط پویای مابین متغیرها از رویکرد خودرگرسیون برداری پانلی پارامتر متغیر زمان بهره گرفته شده است. بر اساس نتایج مشخص گردید رفتار پویایی غیرخطی مابین متغیرهای تحقیق وجود دارد. بر این اساس از رویکرد مدل‌های خودرگرسیون برداری پانلی پارامتر متغیر زمان به جایگزینی مدل‌های خودرگرسیون‌برداری پانلی بهره گرفته شد. بر اساس نتایج این مدل در روند کلی مدل شاخص نهادی بر توسعه اقتصادی و سلامت عمومی تأثیر مثبت و بر آلودگی محیطی تأثیر کاهشی دارد؛ همچنین بر اساس نتایج شاخص توسعه اقتصادی در روند کلی خود بر شاخص نهادی، سلامت عمومی و آلودگی محیطی تأثیر مثبت و صعودی دارد. نتایج گویای این واقعیت بود که شاخص سلامت عمومی بر شاخص نهادی و توسعه اقتصادی تأثیر مثبت و بر آلودگی محیطی تأثیر منفی دارد؛ همچنین نتایج نشان می‌دهد که آلودگی محیطی بر هر سه شاخص تأثیر منفی دارد. لازم بذکر است؛ عموماً متغیرهای در روند بلندمدت خود تأثیر قوی‌تری نسبت به روند کوتاه‌مدت خود بر یکدیگر داشتند که بیانگر پدیده اصل لوشاتلیه در مابین کشورهای عضو منا است. بر اساس این اصل متغیرها در بلندمدت فرصت بیشتری جهت اثرگذاری بر یکدیگر دارند.
توسعه مالی
مجید آقایی
چکیده
سرمایه‌گذاری سبز به‌عنوان ابزاری کلیدی برای دستیابی به رشد اقتصادی و توسعه پایدار و مقابله با تغییرات اقلیمی، در اقتصادهای وابسته به منابع طبیعی با چالش‌های خاصی مواجه است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر توسعه مالی بر سرمایه‌گذاری سبز با در نظر گرفتن نقش تعدیل‌کننده فراوانی منابع طبیعی در 133 کشور در حال توسعه غنی از منابع طی دوره ...
بیشتر
سرمایه‌گذاری سبز به‌عنوان ابزاری کلیدی برای دستیابی به رشد اقتصادی و توسعه پایدار و مقابله با تغییرات اقلیمی، در اقتصادهای وابسته به منابع طبیعی با چالش‌های خاصی مواجه است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر توسعه مالی بر سرمایه‌گذاری سبز با در نظر گرفتن نقش تعدیل‌کننده فراوانی منابع طبیعی در 133 کشور در حال توسعه غنی از منابع طی دوره 1990 تا 2021 انجام شد. تحلیل روابط غیرخطی و شناسایی آستانه‌های تأثیرگذاری در این تحقیق با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانل (PSTR) انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که رابطه میان توسعه مالی و سرمایه‌گذاری سبز ساختاری دو رژیمی دارد که حد آستانه رانت منابع طبیعی در آن حدود 3.22 درصد تولید ناخالص داخلی است. در رژیم اول (سطوح پایین رانت منابع)، توسعه مالی، رانت منابع، کیفیت نهادی، سرمایه انسانی، تولید ناخالص داخلی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی همگی اثر مثبت و معناداری بر سرمایه‌گذاری سبز دارند. در مقابل، در رژیم دوم (سطوح بالای رانت منابع)، اثر توسعه مالی و رانت منابع تضعیف شده و حتی منفی می‌شود که با فرضیه نفرین منابع همسو است. با این حال، کیفیت نهادی، سرمایه انسانی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در این شرایط اثرات مثبت قوی‌تری نشان می‌دهند و می‌توانند بخشی از پیامدهای منفی وفور منابع را خنثی کنند. یافته‌ها بیانگر آن است که گذار موفق به اقتصاد کم‌کربن در کشورهای وابسته به منابع، مستلزم ترکیب توسعه مالی با ارتقای کیفیت نهادی، تنوع‌بخشی اقتصادی، تقویت سرمایه انسانی و جذب مؤثر سرمایه‌گذاری خارجی است.
باقر درویشی؛ فرشته محمدیان؛ علی اصغر سالم
چکیده
هدف این مطالعه بررسی منطقه ای کردن یارانه ها در ایران است. در این راستا در ابتدا بر اساس داده های هزینه درآمد خانوارهای روستایی کشوردر سال 1401 ، خط فقر و شاخص های فقر محاسبه شدند. سپس با بکارگیری روش خوشه بندی سلسله مراتبی، مناطق روستایی استان ها در قالب هشت خوشه دسته بندی و در نهایت با استفاده از یک مدل بهینه سازی عددی ، نتایج هدفگذاری ...
بیشتر
هدف این مطالعه بررسی منطقه ای کردن یارانه ها در ایران است. در این راستا در ابتدا بر اساس داده های هزینه درآمد خانوارهای روستایی کشوردر سال 1401 ، خط فقر و شاخص های فقر محاسبه شدند. سپس با بکارگیری روش خوشه بندی سلسله مراتبی، مناطق روستایی استان ها در قالب هشت خوشه دسته بندی و در نهایت با استفاده از یک مدل بهینه سازی عددی ، نتایج هدفگذاری ملی و منطقه ای مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که هر چند هم در سطح ملی و هم در سطح مناطق هشت گانه روستایی مشخصه های کارا برای هدفگذاری(شامل : بعد خانوار، تحصیلات سرپرست و تعداد اعضای زیر شش سال) یکسان هستند، ولی میزان کارایی، خطا های شمول و حذف تفاوت های قابل ملاحظه ای دارند، این موضوع وجود بسیاری از شرایط لازم جهت اجرای هدفگذاری منطقه ای را آشکار ساخت. اما اجرای هدفگذاری منطقه ای مستلزم توجه به الزامات زیر است: پیش نیاز اصلی اجرای هدفگذاری منطقه ای تهیه نقشه جغرافیایی فقر در سطح کوچکترین واحد های جغرافیایی کشور است ، انجام این مهم وابسته به بهنگام بودن، دقت و درجه تفکیک داده‌های اقتصادی و اجتماعی از نظر جغرافیایی است. همچنین نباید تصور شود که بکارگیری هدفگذاری منطقه ای به تنهایی همه مشکلات شناسایی فقرا را حل خواهد کرد بلکه لازم است ترکیبی از روش های هدفگذاری بکار گرفته شود که در این زمینه روش هدفگذاری جغرافیایی عموما به عنوان اولین مرحله مورد استفاده قرار می گیرد.
تحولات فرهنگی
مهران رجبی؛ نظر دهمرده؛ مرضیه قاسمی
چکیده
این پژوهش به بررسی تأثیر عوامل فناوری بر صادرات صنایع خلاق در کشورهای آمریکا، بریتانیا، ایران، ژاپن، استرالیا و کره جنوبی در بازه زمانی ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۰ می‌پردازد. با استفاده از داده‌های پانل این کشورهای پیشرو و اجرای آزمون‌های ایستایی، مدل رگرسیون پانل با اثرات ثابت برای تحلیل روابط بین تعداد ثبت اختراع، صادرات فناوری پیشرفته، هزینه ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی تأثیر عوامل فناوری بر صادرات صنایع خلاق در کشورهای آمریکا، بریتانیا، ایران، ژاپن، استرالیا و کره جنوبی در بازه زمانی ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۰ می‌پردازد. با استفاده از داده‌های پانل این کشورهای پیشرو و اجرای آزمون‌های ایستایی، مدل رگرسیون پانل با اثرات ثابت برای تحلیل روابط بین تعداد ثبت اختراع، صادرات فناوری پیشرفته، هزینه تحقیق و توسعه و صادرات صنایع خلاق به‌کار گرفته شد. نتایج نشان داد که تعداد ثبت اختراع بیشترین تأثیر مثبت و معنادار را بر صادرات صنایع خلاق دارد. همچنین صادرات فناوری پیشرفته و هزینه‌های تحقیق و توسعه به‌طور قابل توجهی صادرات این صنایع را افزایش می‌دهند. آزمون‌های تشخیصی صحت نتایج را تایید کردند و مدل از لحاظ آماری و تبیینی قوی و پایدار است. با توجه به جایگاه خاص ایران در میان کشورهای مورد مطالعه، ظرفیت‌های بالقوه فناوری و نوآوری در ایران علی‌رغم موانع ساختاری و محدودیت‌های اقتصادی، نشان‌دهنده وجود فرصت‌های رشد صادرات صنایع خلاق است. این پژوهش اهمیت سرمایه‌گذاری هدفمند و حمایت‌های سیاستی برای توسعه نوآوری و فناوری نوین در ایران را برجسته می‌سازد و می‌تواند راهنمای سیاست‌گذاران برای طراحی استراتژی‌های صادرات پایدار و نوآورانه باشد.
رشد اقتصادی
علی حسنوند؛ بهار سالاروند
چکیده
این پژوهش به بررسی اثر ناهمگن توسعه مالی، شاخص سه‌گانه انرژی و پیچیدگی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورهای نوظهور N11 طی سال‌های 2000 تا 2023 می‌پردازد. با استفاده از رگرسیون کوانتایل مبتنی بر گشتاور (MMQR)، الگوی تأثیرگذاری این متغیرها در چندک‌های مختلف توزیع رشد تحلیل شده است. آزمون پسران فرضیه همگنی ضرایب را رد کرد و بر این اساس، مدل اصلی ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی اثر ناهمگن توسعه مالی، شاخص سه‌گانه انرژی و پیچیدگی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورهای نوظهور N11 طی سال‌های 2000 تا 2023 می‌پردازد. با استفاده از رگرسیون کوانتایل مبتنی بر گشتاور (MMQR)، الگوی تأثیرگذاری این متغیرها در چندک‌های مختلف توزیع رشد تحلیل شده است. آزمون پسران فرضیه همگنی ضرایب را رد کرد و بر این اساس، مدل اصلی با روش MMQR برآورد شد تا تغییرات اثرگذاری هر متغیر در سطوح مختلف رشد بررسی گردد. همچنین، برای آزمون استحکام نتایج در تأثیر متوسط، از روش‌های مقاوم PCSE، Driscoll-Kraay و FGLS استفاده شد. نتایج نشان داد اثرگذاری متغیرها بر رشد به‌شدت ناهمگن است؛ توسعه مالی و شهرنشینی در اغلب چندک‌ها تأثیر مثبت و معناداری دارند، گرچه اثر شهرنشینی در چندک‌های بالاتر کاهش می‌یابد. پیچیدگی اقتصادی، شاخص سه‌گانه انرژی و مصرف انرژی تجدیدپذیر عمدتاً در چندک‌های پایین و میانی مؤثرند، در حالی‌که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بیشتر در چندک‌های بالای رشد تأثیرگذار است. نتایج روش‌های مقاوم نیز بر تأثیر مثبت همه متغیرها به‌طور متوسط صحه گذاشتند. یافته‌ها نشان می‌دهد که کشورهایی با رشد پایین‌تر باید بر بهبود سه‌گانه انرژی، پیچیدگی اقتصادی و انرژی تجدیدپذیر تمرکز کنند، در حالی که کشورهای با رشد بالاتر باید سیاست‌هایی در جهت جذب سرمایه خارجی و توسعه مالی اتخاذ کنند. این امر بر ضرورت تدوین سیاست‌های رشد متمایز و هدفمند براساس جایگاه کشور در طیف رشد اقتصادی تأکید دارد.
اقتصاد کلان
صالح طاهری بازخانه
چکیده
بعد از بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸، بررسی ارتباط میان نااطمینانی سیاست اقتصادی و متغیرهای اقتصاد کلان توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در این میان، نحوه تعامل این متغیر با نرخ ارز در اقتصاد ایران، به دلیل وجود تکانه‌های ساختاری و مداخلات گسترده، با پیچیدگی بیشتری همراه است. بر این اساس، تحقیق حاضر با استفاده از تحلیل موجک پیوسته بر ...
بیشتر
بعد از بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸، بررسی ارتباط میان نااطمینانی سیاست اقتصادی و متغیرهای اقتصاد کلان توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در این میان، نحوه تعامل این متغیر با نرخ ارز در اقتصاد ایران، به دلیل وجود تکانه‌های ساختاری و مداخلات گسترده، با پیچیدگی بیشتری همراه است. بر این اساس، تحقیق حاضر با استفاده از تحلیل موجک پیوسته بر روی داده‌های فصلی برای دوره زمانی ۱۳۵۹:۰۱ تا ۱۴۰۳:۰۲، به تحلیل پویای این رابطه در افق‌های زمانی-فرکانسی می‌کوشد بینش جدیدی در این زمینه ایجاد کند.نتایج نشان داد در افق کوتاه‌مدت (کمتر از ۱ سال)، یک چرخه بازخوردی قوی و هم‌فاز میان نااطمینانی سیاست اقتصادی و نرخ ارز وجود دارد که به تشدید یکدیگر می‌انجامد. در میان‌مدت (۱ الی ۴ سال)، این رابطه پیچیده‌تر شده و علاوه بر تداوم رابطه هم‌فاز، رابطه‌ای معکوس از نرخ ارز به نااطمینانی سیاست اقتصادی نیز ظهور می‌یابد که نشان‌دهنده واکنش‌های تطبیقی اقتصاد است. در بلندمدت (بیشتر از ۴ سال)، یک رابطه علی معکوس و پایدار از نرخ ارز به نااطمینانی سیاست اقتصادی مشاهده می‌شود. این یافته مؤید آن است که اتکا به سرکوب مصنوعی نرخ ارز به عنوان ابزار ثبات‌ساز، در عمل نااطمینانی سیاستی را به افق‌های بلندمدت منتقل کرده و نقض غرض است.
توسعه مالی
سعید کیانپور؛ رضا شمس اللهی
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر دیجیتالی شدن، سرمایه‌گذاری سبز، و توسعه مالی بر پایداری اقتصادی ایران با استفاده از مدل کوانتایل موجک برای تخمین اثرات کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت طی دوره 1402-1379 می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد که دیجیتالی شدن، به‌ویژه در بخش‌های صنعتی و خدمات مالی، تأثیر قابل توجهی در افزایش پایداری اقتصادی دارد. ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر دیجیتالی شدن، سرمایه‌گذاری سبز، و توسعه مالی بر پایداری اقتصادی ایران با استفاده از مدل کوانتایل موجک برای تخمین اثرات کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت طی دوره 1402-1379 می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد که دیجیتالی شدن، به‌ویژه در بخش‌های صنعتی و خدمات مالی، تأثیر قابل توجهی در افزایش پایداری اقتصادی دارد. همچنین، سرمایه‌گذاری سبز و پروژههای پایدار، تأثیر مثبت و معناداری بر پایداری اقتصادی ایران دارند. در همین راستا، توسعه مالی، از طریق دسترسی بهتر به منابع مالی و تقویت زیرساختهای اقتصادی، به‌طور مستقیم بر تقویت پایداری اقتصادی کشور اثرگذار است. در این پژوهش، با استفاده از تحلیلهای کمی و مدل‌های مختلف، تأثیرات این عوامل بر پایداری اقتصادی در کوتاه‌مدت و بلندمدت بررسی شده و نتایج اقتصادی آنها برای سیاست‌گذاران و محققان فراهم آمده است. این تحقیق ضمن تأکید بر اهمیت توجه به این عوامل در سیاستگذاریهای اقتصادی کشور، پیشنهادات عملی برای بهبود پایداری اقتصادی ایران ارائه می‌دهد
