اقتصاد کلان
مسعود سعادت مهر؛ ali younessi؛ داود شیران
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی همبستگی تلاطم بین بازارهای سهام، نفت و گاز در ایران و تاثیر آن بر رشد اقتصادی کشور پرداخته است. در این راستا از روش تحلیل همبستگی شرطی ثابت (CCC) مدل خودرگرسیونی مشروط بر ناهمسانی واریانس‌های تعمیم‌یافته چندمتغیره (MGARCH) استفاده شده است. داده‌های این پژوهش بصورت فصلی (سال 1383 تا سال 1402) جمع‌آوری و مورد استفاده قرار ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی همبستگی تلاطم بین بازارهای سهام، نفت و گاز در ایران و تاثیر آن بر رشد اقتصادی کشور پرداخته است. در این راستا از روش تحلیل همبستگی شرطی ثابت (CCC) مدل خودرگرسیونی مشروط بر ناهمسانی واریانس‌های تعمیم‌یافته چندمتغیره (MGARCH) استفاده شده است. داده‌های این پژوهش بصورت فصلی (سال 1383 تا سال 1402) جمع‌آوری و مورد استفاده قرار گرفتهاند. نتایج نشان میدهد که تلاطم در همه بازارهای به تکانه‌های دوره قبل در همان بازار وابستگی دارد به عبارت دیگر اثرات خودی در همه بازارها به لحاظ آماری معنادار هستند. نتایج حاکی از آن است که تکانه بازار نفت به طور معنیداری باعث افزایش تلاطم در بازار سهام می شود. به طور متقابل، تکانه بازده در بازار سهام بر تلاطم بازار نفت سرایتپذیر است همچنین تکانه بازار سهام و تکانه بازار نفت به بازار گاز سرایتپذیر است. نتایج نشان داد که تکانه بازار سهام باعث کاهش تلاطم رشد اقتصادی و تکانه بازار نفت باعث افزایش تلاطم رشد اقتصادی در ایران می‌شوند. علیرغم وجود سرریز تکانهها میان بازارها، اثرات سرریز تلاطم میان این بازارها وجود ندارد به طوری که تلاطم در یک بازار، تلاطم در بازارهای دیگر را متاثر نمیسازد.
رشد اقتصادی
سلمان ستوده نیا کرانی؛ بتول شفیع زاد آبکنار
چکیده
نااطمینانی اقتصادی یک چالش اساسی در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و رشد اقتصادی در ایران محسوب می‌شود. در شرایط نااطمینانی، سرمایه‌گذاران ممکن است تمایل داشته باشند که سرمایه‌های خود را به کشورهای دیگر منتقل کنند که این امر می‌تواند به کاهش عرضه پول و درنتیجه کاهش رشد اقتصادی منجر شود .هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر نااطمینانی بررشد اقتصادی ...
بیشتر
نااطمینانی اقتصادی یک چالش اساسی در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و رشد اقتصادی در ایران محسوب می‌شود. در شرایط نااطمینانی، سرمایه‌گذاران ممکن است تمایل داشته باشند که سرمایه‌های خود را به کشورهای دیگر منتقل کنند که این امر می‌تواند به کاهش عرضه پول و درنتیجه کاهش رشد اقتصادی منجر شود .هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر نااطمینانی بررشد اقتصادی و سیاستهای پولی در ایرانبوده است. در راستای بررسی اثر نااطمینانی بر کارایی سیاست پولی و رشد اقتصادی از روش شناسی خودرگرسیون برداری برهم‌کنشی (IVAR) به کار گرفته شده توسط آستویت و همکاران (2017: 62) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که نااطمینانی اقتصادی به‌طور قابل توجهی بر سیاستهای پولی و رشد اقتصادی در ایران تأثیر می‌گذارد. برای کاهش اثرات منفی ناشی از نااطمینانی اقتصادی، نیاز به برنامه‌ریزی سیاستی منسجم و ایجاد بسترهای اعتماد عمومی وجود دارد. به‌ویژه، دولت و سیاست‌گذارن اقتصادی باید به دنبال راهکارهایی باشند که اطمینان سرمایه‌گذاران را جلب کنند و بسترهای لازم برای رشد اقتصادی پایدار را فراهم آورند. این مقاله می‌تواند به عنوان مبنای نظری برای پژوهش‌های آینده در زمینه تأثیر نااطمینانی اقتصادی بر سیاستهای پولی و رشد اقتصادی در کشورهای مشابه نیز مورد استفاده قرار گیرد.
رشد اقتصادی
احسان زنگنه
چکیده
امروزه در جهان از خدمات حمل و نقل تحت عنوان صنعت یاد می‌شود که این نشانه گستردگی و اهمیت این خدمات به عنوان حلقه اتصال صنایع با یکدیگر و عامل ارتباط میان بازارهای مصرف و بازارهای تولید می‌باشد. در این پژوهش برای بررسی توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل بر تولید ناخالص داخلی کشور از رویکرد تابع تولید گسترش یافته سولو استفاده شده و برای برآورد ...
بیشتر
امروزه در جهان از خدمات حمل و نقل تحت عنوان صنعت یاد می‌شود که این نشانه گستردگی و اهمیت این خدمات به عنوان حلقه اتصال صنایع با یکدیگر و عامل ارتباط میان بازارهای مصرف و بازارهای تولید می‌باشد. در این پژوهش برای بررسی توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل بر تولید ناخالص داخلی کشور از رویکرد تابع تولید گسترش یافته سولو استفاده شده و برای برآورد اثرات توسعه زیرساختها، الگوی دیملو مد نظر قرار گرفته است. برای این منظور، روش پانل فضایی با استفاده از داده‌های استانی طی سالهای 1390 تا 1401 بکارگیری شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که افزایش سرمایه‌گذاری در بخش حمل نقل هر استان منجر به رشد تولید ناخالص داخلی آن استان و افزایش در تردد بار و مسافر در یک استان موجب کاهش در تولید سرانه آن استان شده است. تغییرات در موجودی سرمایه بخش حمل و نقل یک استان، اثری منفی بر تولید سرانه سایر استان‌های همجوار دارد. همچنین تعداد مسافر جابجا شده در یک استان خاص، موجب افزایش تولید سرانه در سایر استان‌های همجوار آن می‌شود.
سیدهادی موسوی نیک؛ شعله باقری پرمهر؛ امیرحسین عسکری؛ مهدیه بیات
چکیده
فقر انرژی به‌عنوان یکی از ابعاد فقر چندبعدی، می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای بر سلامت جسمی و روانی خانوارها داشته باشد. هدف این مطالعه، بررسی اثر فقر انرژی بر سطح متوسط سلامت خانوارهای ایرانی است. در این پژوهش از داده‌های آماری خانوارها در سال 1402 و مدل پروبیت ترتیبی برای تخمین روابط استفاده شده است. شاخص‌هایی نظیر نسبت هزینه انرژی ...
بیشتر
فقر انرژی به‌عنوان یکی از ابعاد فقر چندبعدی، می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای بر سلامت جسمی و روانی خانوارها داشته باشد. هدف این مطالعه، بررسی اثر فقر انرژی بر سطح متوسط سلامت خانوارهای ایرانی است. در این پژوهش از داده‌های آماری خانوارها در سال 1402 و مدل پروبیت ترتیبی برای تخمین روابط استفاده شده است. شاخص‌هایی نظیر نسبت هزینه انرژی به کل هزینه خانوار، فقر انرژی مبتنی بر درآمد و دسترسی به انرژی به‌عنوان متغیرهای اصلی در نظر گرفته شدهاند. نتایج نشان میدهد که افزایش فقر انرژی، چه از دستیابی (توان پرداخت) و چه از لحاظ دسترسی به انرژی با افزایش معنادار سطح ناسالمی خانوارها همراه است. همچنین تفاوتهای معناداری میان استانها وجود دارد که بر ناهمگنی منطقهای دلالت دارد. برخی متغیرهای جمعیتشناختی مانند سن سرپرست، تعداد کودکان، وضعیت مالکیت و مساحت واحد مسکونی نیز با سلامت خانوارها رابطه معنادار دارند. یافتهها حاکی از آن است که فقر انرژی فراتر از یک مسئله اقتصادی، یک تهدید جدی برای سلامت عمومی است و نیازمند توجه در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی و انرژیمحور است.
رشد اقتصادی
امیر تقوی؛ غلامرضا زمانیان؛ سحر بشیری؛ مصیب پهلوانی
چکیده
نیل به رشد و توسعه اقتصادی از مهم‌ترین دغدغه‌های اصلی هر نظام اقتصادی است. نظام مالی توسعه‌یافته، یکی از الزامات بسیار مهم در تحقق رشد و توسعه اقتصادی پایدار محسوب می‌شود؛ از این‌رو با توجه به منابع محدود، تامین مالی سرمایه‌گذاری‌ها، تخصیص و هدایت منابع به سمت بخش‌ها و فعالیت‌های مولد و از سوی دیگر ضرورت افزایش بهره‌وری و استفاده ...
بیشتر
نیل به رشد و توسعه اقتصادی از مهم‌ترین دغدغه‌های اصلی هر نظام اقتصادی است. نظام مالی توسعه‌یافته، یکی از الزامات بسیار مهم در تحقق رشد و توسعه اقتصادی پایدار محسوب می‌شود؛ از این‌رو با توجه به منابع محدود، تامین مالی سرمایه‌گذاری‌ها، تخصیص و هدایت منابع به سمت بخش‌ها و فعالیت‌های مولد و از سوی دیگر ضرورت افزایش بهره‌وری و استفاده بهینه از عوامل تولید در جهت دستیابی به حداکثر بازدهی رشد اقتصادی و افزایش رقابتپذیری در راستای بهبود عملکرد اقتصاد بسیار حائز اهمیت است. براین اساس هدف از این تحقیق بررسی اثر اعتبارات و بهره‌وری بر رشد ارزش افزوده بخش‌های اقتصادی ایران با بهرهگیری از داده‌های سری زمانی فصلی و استفاده از رویکرد خودتوضیح برداری عاملی تعمیم‌یافته (FAVAR) در بازه زمانی q41402-q11391 است. براساس نتایج تحقیق واکنش رشد ارزش افزوده بخش‌های اقتصادی نسبت به شوک اعتبارات و بهره‌وری از توزیع یکنواختی به لحاظ زمانبندی و بزرگی برخودار نیستند؛ به گونهای که بخش صنعت نسبت به اعتبارات و تشکیل سرمایه ماشینآلات، بخش کشاورزی نسبت به بهره‌وری و بخش خدمات نسبت به نرخ ارز حساسیت بیشتری در مقایسه بخشی داشتهاند.
بازار سرمایه
سارا مرعشی علی آبادی
چکیده
از زمان پیدایش علم اقتصاد، علل ایجاد سیکل‌های تجاری یکی از موضوعات مهم بوده است. آگاهی از علل مذکور باعث می‌شود سیاست‌گذاران اقتصادی بتوانند سیاستهای مناسبی را به منظور کاهش پیامدهای منفی سیکل‌های تجاری اتخاذ نمایند. بر اساس ادبیات اقتصادی، تغییرات بازار سهام یکی از دلایل وقوع سیکل‌های تجاری است و از چهار کانال اثر ثروت بر ...
بیشتر
از زمان پیدایش علم اقتصاد، علل ایجاد سیکل‌های تجاری یکی از موضوعات مهم بوده است. آگاهی از علل مذکور باعث می‌شود سیاست‌گذاران اقتصادی بتوانند سیاستهای مناسبی را به منظور کاهش پیامدهای منفی سیکل‌های تجاری اتخاذ نمایند. بر اساس ادبیات اقتصادی، تغییرات بازار سهام یکی از دلایل وقوع سیکل‌های تجاری است و از چهار کانال اثر ثروت بر مصرف، سرمایه‌گذاری، اثر ترازنامه‌ای و اثر اطمینان بر رشد اقتصادی و سیکل‌های تجاری اثر می‌گذارد. با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله، اثر متغیرهای مربوط به بازار سهام از جمله رشد شاخص سهام و نوسانات آن بر سیکل‌های تجاری، با استفاده از مدل غیرخطی خودرگرسیونی انتقال ملایم و داده‌های سالیانه کشور ایران طی دوره 1402-1374 بررسی شد. نتایج نشان داد که با انتخاب رشد قیمتی شاخص سهام به عنوان متغیر انتقال، دو رژیم دوران رکود بازار سهام و دوران رونق بازار سهام وجود دارد. در رژیم اول، رشد شاخص سهام و افزایش نوسانات آن باعث افزایش رشد اقتصادی می‌شوند. در حالی که در دوران رونق، رشد شاخص سهام باعث افزایش رشد اقتصادی و افزایش نوسانات بازار، باعث کاهش رشد اقتصادی می‌شوند. بنابراین، لازم است هنگام اتخاذ سیاستهای اقتصادی، اثر متغیرهای بازار سهام بر سیکل‌های تجاری، مدنظر قرار گیرد.
توسعه مالی
سهراب دل انگیزان؛ مریم پشته کشی؛ آزاد خانزادی
چکیده
اثر پانلی فین‌تک بر توسعه مالی هوشمند یک حوزه تحقیقاتی نسبتاً جدید است که علیرغم مجموعه‌ای غنی از ادبیات در مورد محرک‌های توسعه مالی و نقش فین‌تک در دستیابی به شمول مالی، سؤالات برجسته‌ای در آن بی‌پاسخ باقی‌مانده‌اند. در این مطالعه با معرفی و ساخت شاخص توسعه مالی هوشمند؛ به بررسی تأثیر نقش فناوری‌های مالی بر عملکرد توسعه مالی ...
بیشتر
اثر پانلی فین‌تک بر توسعه مالی هوشمند یک حوزه تحقیقاتی نسبتاً جدید است که علیرغم مجموعه‌ای غنی از ادبیات در مورد محرک‌های توسعه مالی و نقش فین‌تک در دستیابی به شمول مالی، سؤالات برجسته‌ای در آن بی‌پاسخ باقی‌مانده‌اند. در این مطالعه با معرفی و ساخت شاخص توسعه مالی هوشمند؛ به بررسی تأثیر نقش فناوری‌های مالی بر عملکرد توسعه مالی هوشمند برای استان‌های ایران در بازه زمانی 1390-1400 با استفاده از روش پانل فضایی پویا، پرداختهشده است. با توجه به آزمونهای اقتصاد سنجی فضایی از رویکرد SAR برای برآورد روابط بین متغیرهای مدل استفاده شده است و نتایج برآورد مدل نشان میدهد که با افزایش متغیرهای فناوری مالی، باز بودن تجاری و شاخص کیفیت نهادی، توسعه مالی هوشمند افزایش می‌یابد. همچنین در دوره زمانی موردبررسی پژوهش، افزایش سطح قیمتها دارای تأثیر معکوس بر توسعه مالی هوشمند بوده است. مقدار برآوردی متغیر وقفه فضایی، مثبت و در سطح یک درصد معنیدار می‌باشد که نشان‌دهنده این موضوع است که افزایش در توسعه مالی هوشمند در یک استان خاص منجر به افزایش توسعه مالی هوشمند در استان‌های همسایه می‌شود.
اقتصاد کلان
صالح طاهری بازخانه
چکیده
بعد از بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸، بررسی ارتباط میان نااطمینانی سیاست اقتصادی و متغیرهای اقتصاد کلان توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در این میان، نحوه تعامل این متغیر با نرخ ارز در اقتصاد ایران، به دلیل وجود تکانه‌های ساختاری و مداخلات گسترده، با پیچیدگی بیشتری همراه است. بر این اساس، تحقیق حاضر با استفاده از تحلیل موجک پیوسته بر ...
بیشتر
بعد از بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸، بررسی ارتباط میان نااطمینانی سیاست اقتصادی و متغیرهای اقتصاد کلان توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در این میان، نحوه تعامل این متغیر با نرخ ارز در اقتصاد ایران، به دلیل وجود تکانه‌های ساختاری و مداخلات گسترده، با پیچیدگی بیشتری همراه است. بر این اساس، تحقیق حاضر با استفاده از تحلیل موجک پیوسته بر روی داده‌های فصلی برای دوره زمانی ۱۳۵۹:۰۱ تا ۱۴۰۳:۰۲، به تحلیل پویای این رابطه در افق‌های زمانی-فرکانسی می‌کوشد بینش جدیدی در این زمینه ایجاد کند.نتایج نشان داد در افق کوتاه‌مدت (کمتر از ۱ سال)، یک چرخه بازخوردی قوی و هم‌فاز میان نااطمینانی سیاست اقتصادی و نرخ ارز وجود دارد که به تشدید یکدیگر می‌انجامد. در میان‌مدت (۱ الی ۴ سال)، این رابطه پیچیده‌تر شده و علاوه بر تداوم رابطه هم‌فاز، رابطه‌ای معکوس از نرخ ارز به نااطمینانی سیاست اقتصادی نیز ظهور می‌یابد که نشان‌دهنده واکنش‌های تطبیقی اقتصاد است. در بلندمدت (بیشتر از ۴ سال)، یک رابطه علی معکوس و پایدار از نرخ ارز به نااطمینانی سیاست اقتصادی مشاهده می‌شود. این یافته مؤید آن است که اتکا به سرکوب مصنوعی نرخ ارز به عنوان ابزار ثبات‌ساز، در عمل نااطمینانی سیاستی را به افق‌های بلندمدت منتقل کرده و نقض غرض است.
