نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• محمد حسن فطرس ¹
• غلامعلی حاجی ²

¹ استاد بازنشسته، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

² دانشیار گروه اقتصاد،دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

چکیده

هدف تحقیق حاضر مدل‌سازی رابطه‌ی پویای میان شاخص‌های نهادها، آلودگی محیطی، توسعه اقتصادی و سلامت عمومی در کشورهای عضو منا است. تحقیق حاضر کاربردی بوده و در بازه زمانی 2010 تا 2023 صورت پذیرفته است. جهت مدل‌سازی روابط پویای مابین متغیرها از رویکرد خودرگرسیون برداری پانلی پارامتر متغیر زمان بهره گرفته شده است. بر اساس نتایج مشخص گردید رفتار پویایی غیرخطی مابین متغیرهای تحقیق وجود دارد. بر این اساس از رویکرد مدل‌های خودرگرسیون برداری پانلی پارامتر متغیر زمان به جایگزینی مدل‌های خودرگرسیون‌برداری پانلی بهره گرفته شد. بر اساس نتایج این مدل در روند کلی مدل شاخص نهادی بر توسعه اقتصادی و سلامت عمومی تأثیر مثبت و بر آلودگی محیطی تأثیر کاهشی دارد؛ همچنین بر اساس نتایج شاخص توسعه اقتصادی در روند کلی خود بر شاخص نهادی، سلامت عمومی و آلودگی محیطی تأثیر مثبت و صعودی دارد. نتایج گویای این واقعیت بود که شاخص سلامت عمومی بر شاخص نهادی و توسعه اقتصادی تأثیر مثبت و بر آلودگی محیطی تأثیر منفی دارد؛ همچنین نتایج نشان می‌دهد که آلودگی محیطی بر هر سه شاخص تأثیر منفی دارد. لازم بذکر است؛ عموماً متغیرهای در روند بلندمدت خود تأثیر قوی‌تری نسبت به روند کوتاه‌مدت خود بر یکدیگر داشتند که بیان‌گر پدیده اصل لوشاتلیه در مابین کشورهای عضو منا است. بر اساس این اصل متغیرها در بلندمدت فرصت بیش‌تری جهت اثرگذاری بر یکدیگر دارند.

کلیدواژه‌ها

• آلودگی محیطی
• توسعه اقتصادی
• سلامت عمومی
• نهادها
• TVP-PFAVAR

موضوعات

• اقتصاد سلامت

عنوان مقاله [English]

Dynamic Relationship Between Institutions, Environmental Pollution, Economic Development, and Public Health

نویسندگان [English]

• Mohammad Hassan Fotros ¹
• Ghlamali Haji ²

¹ Emeritus professor، Bu-Ali Sina University

² Associate Professor, Department of Economics, Faculty of Management, Islamic Azad University, Arak Branch

چکیده [English]

The present study aims to model the dynamic relationship between institutional indicators, environmental pollution, economic development, and public health in MENA member countries. This applied research covers the period from 2010 to 2023. To model the dynamic relationships between the variables, the Time-Varying Parameter Panel Factor-Augmented Vector Autoregression (TVP-PFAVAR) approach has been employed.
The results indicate the presence of a nonlinear dynamic behavior among the study variables. Accordingly, the TVP-PFAVAR model was used instead of traditional panel vector autoregressive models. Based on the findings, institutional indicators have a positive effect on economic development and public health while reducing environmental pollution. Additionally, economic development positively and increasingly influences institutional indicators, public health, and environmental pollution. The results further reveal that public health has a positive impact on institutional indicators and economic development, but a negative effect on environmental pollution. Moreover, environmental pollution negatively affects all three indicators.
It is noteworthy that, in general, the long-term trends of the variables had a stronger impact on each other compared to their short-term trends, reflecting the Le Chatelier principle among MENA countries. According to this principle, variables have more opportunities to influence one another over the long run.

کلیدواژه‌ها [English]

• Institutions
• Environmental Pollution
• Economic Development
• Public Health
• TVP-PFAVAR