نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• سیدهادی موسوی نیک ¹
• شعله باقری پرمهر ²
• امیرحسین عسکری ²
• مهدیه بیات ²

¹ مرکز پژوهش‌های مجلس، تهران، ایران

² گروه اقتصاد، دانشگاه خاتم، تهران، ایران

چکیده

فقر انرژی به‌عنوان یکی از ابعاد فقر چندبعدی، می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای بر سلامت جسمی و روانی خانوارها داشته باشد. هدف این مطالعه، بررسی اثر فقر انرژی بر سطح متوسط سلامت خانوارهای ایرانی است. در این پژوهش از داده‌های آماری خانوارها در سال 1402 و مدل پروبیت ترتیبی برای تخمین روابط استفاده شده است. شاخص‌هایی نظیر نسبت هزینه انرژی به کل هزینه خانوار، فقر انرژی مبتنی بر درآمد و دسترسی به انرژی به‌عنوان متغیرهای اصلی در نظر گرفته شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که افزایش فقر انرژی، چه از دستیابی (توان پرداخت) و چه از لحاظ دسترسی به انرژی با افزایش معنادار سطح ناسالمی خانوارها همراه است. همچنین تفاوت‌های معناداری میان استان‌ها وجود دارد که بر ناهمگنی منطقه‌ای دلالت دارد. برخی متغیرهای جمعیت‌شناختی مانند سن سرپرست، تعداد کودکان، وضعیت مالکیت و مساحت واحد مسکونی نیز با سلامت خانوارها رابطه معنادار دارند. یافته‌ها حاکی از آن است که فقر انرژی فراتر از یک مسئله اقتصادی، یک تهدید جدی برای سلامت عمومی است و نیازمند توجه در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی و انرژی‌محور است.

کلیدواژه‌ها

• دسترسی به انرژی
• سلامت خانوار
• فقر انرژی
• فقر چندبعدی
• مدل توبیت

عنوان مقاله [English]

Studying the impact of energy poverty on Household's health status in Iran

نویسندگان [English]

• Seyed Hadi Mousavinik ¹
• Sholeh Bagheri Pormehr ²
• Amirhosein Askari ²
• Mahdieh Bayat ²

¹ Parliament Research Center, Tehran. Iran

² Department of Economics, Khatam University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Energy poverty, a key dimension of multidimensional poverty, significantly affects household physical and mental health. Understanding this relationship is vital for shaping effective energy and social policies. This study examines the impact of energy poverty on household health in Iran using survey data and an Ordinal Probit regression model. Core explanatory variables include the ratio of energy expenses to total spending and income-based definitions. Findings reveal that greater energy poverty reflected in higher energy burdens and lower incomes is strongly linked to poorer health outcomes. These associations remain robust after controlling for demographic and socioeconomic factors, such as the age of the household head, number of children under 18, and multidimensional poverty status. The study also identifies significant provincial disparities in health, indicating spatial inequalities that require targeted policy responses. Housing conditions, including homeownership and floor space, are associated with health status, highlighting the multifaceted nature of household vulnerability. In conclusion, energy poverty is not just an economic issue but a serious public health risk. Policy solutions must go beyond income support to include regional and multidimensional measures, such as targeted subsidies, improved energy efficiency, and infrastructure development. These findings emphasize integrating energy justice and health equity into national strategies, especially for vulnerable and energy-insecure households.

کلیدواژه‌ها [English]

• Energy Poverty
• Household Health
• Multidimensional Poverty
• Tobit Regression
• Energy Policy