محیط زیست؛
زهرا نصراللهی؛ حبیب انصاری سامانی؛ معصومه روزبهانی
چکیده
توسعه پایدار مفهومی بسیار گسترده بوده و دستیابی به آن ضامن رفاه پایدار جوامع است. از طرف دیگر توزیع درآمد بر بسیاری از شاخصهای توسعه پایدار تأثیرگذار است و در نتیجه پرداختن به چگونگی ارتباط این دو برای دستیابی به توسعه پایدار الزامی است. بنابراین لزوم بررسی ارتباط این دو متغیر هدف این پژوهش قرار گرفت. متغیرهای ضریب جینی به عنوان ...
بیشتر
توسعه پایدار مفهومی بسیار گسترده بوده و دستیابی به آن ضامن رفاه پایدار جوامع است. از طرف دیگر توزیع درآمد بر بسیاری از شاخصهای توسعه پایدار تأثیرگذار است و در نتیجه پرداختن به چگونگی ارتباط این دو برای دستیابی به توسعه پایدار الزامی است. بنابراین لزوم بررسی ارتباط این دو متغیر هدف این پژوهش قرار گرفت. متغیرهای ضریب جینی به عنوان متغیر مستقل اصلی و شاخص ترکیبی توسعه پایدار (ترکیب شاخصهای سرمایه انسانی، سرمایه فیزیکی و سرمایه محیطی) به عنوان متغیر وابسته پژوهش انتخاب شدهاند. برای پاسخگویی به سؤال پژوهش از یک مدل رگرسیونی از دادههای پانل در استانهای ایران در دوره (1393-1387) که با استفاده از روش FGLS تخمین زده شده، بهره گرفته شده است. نتایج نشان داد که ارتباط بین دو متغیر نابرابری درآمدی و شاخص ترکیبی توسعه پایدار منفی است. همچنین نتایج حاکی از آن است که تأثیر متغیر نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه و متغیر شدت انرژی بر متغیر وابسته مدل به ترتیب مثبت و منفی و از لحاظ آماری معنیدار بوده است. در حالی که تأثیر متغیر ساختار صنعت و نرخ شهرنشینی از لحاظ آماری معنیدار نیست. با توجه به نتایج مدل رگرسیون میتوان با کاهش نابرابری در راستای توسعه پایدار گام برداشت.
رشد اقتصادی
اسمعیل ابونوری؛ محبوبه فراهتی
دوره 7، شماره 25 ، دی 1395، ، صفحه 37-50
چکیده
آیا رشد اقتصادی در ایران متأثر از نظریه اقتصاددانان پساکینزی است؟ آیا خروج از رکود اقتصادی در ایران با رهیافت اقتصاددانان پساکینزی ممکن میباشد؟ طبق دیدگاه اقتصاددانان پساکینزی رشد اقتصادی یا سود محور است یا مزد محور. به عبارت دیگر، توزیع عاملی درآمد مسیر تغییرات رشد اقتصادی را تعیین میکند. در این مقاله با در نظر گرفتن سهم سود، ...
بیشتر
آیا رشد اقتصادی در ایران متأثر از نظریه اقتصاددانان پساکینزی است؟ آیا خروج از رکود اقتصادی در ایران با رهیافت اقتصاددانان پساکینزی ممکن میباشد؟ طبق دیدگاه اقتصاددانان پساکینزی رشد اقتصادی یا سود محور است یا مزد محور. به عبارت دیگر، توزیع عاملی درآمد مسیر تغییرات رشد اقتصادی را تعیین میکند. در این مقاله با در نظر گرفتن سهم سود، استفاده از ظرفیتهای موجود، انباشت سرمایه و سهم خالص صادرات از تولید ناخالص داخلی طی سالهای 1392-1346، مسیر رشد اقتصادی در ایران با مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) و توجه به توابع واکنش آنی تعیین شده است. نتایج نشان داده است که افزایش سهم سود موجب افزایش انباشت سرمایه، افزایش سهم خالص صادرات و تقاضای کل یا رشد اقتصادی میگردد. بنابراین رژیم تقاضای کل یا رشد اقتصادی در ایران سود محور بوده است. این یافته نتایج نظری بهادوری و مارگلین (1990) را تأیید میکند؛ با توجه به اثر توزیع درآمد بر تجارت خارجی در یک اقتصاد باز، احتمال رژیم رشد سود محور افزایش یافته و امکان خروج از رکود فراهم میگردد.
تجارت بینالملل
مهدی صادقی شاهدانی؛ میثم خسروی
دوره 6، شماره 23 ، تیر 1395، ، صفحه 32-13
چکیده
برنامه توسعه مهمترین سند اجرایی هر اقتصاد، برای نیل به اهداف اقتصادی آن میباشد. برنامههای توسعه در هدفگذاری و سیاستگذاری از مبانی نظری متأثر هستند. انکشاف مبانی نظری برنامههای توسعه در جمهوری اسلامی در طول پنج برنامه موضوع این نوشتار محسوب میشود. این مقاله با روش کتابخانهای بدین موضوعات میپردازد که چگونه میتوان به ...
بیشتر
برنامه توسعه مهمترین سند اجرایی هر اقتصاد، برای نیل به اهداف اقتصادی آن میباشد. برنامههای توسعه در هدفگذاری و سیاستگذاری از مبانی نظری متأثر هستند. انکشاف مبانی نظری برنامههای توسعه در جمهوری اسلامی در طول پنج برنامه موضوع این نوشتار محسوب میشود. این مقاله با روش کتابخانهای بدین موضوعات میپردازد که چگونه میتوان به مبانی نظری برنامههای توسعه پی برد و چه شباهتها و تفاوتهایی در مبانی نظری آنها وجود دارد. نتیجه تحقیق عبارتست از اینکه برنامههای توسعه با اینکه در انتخابهای راهبردی، احکام و سیاستهای خود از همه توصیههای یک مکتب پیروی نکردهاند ولی بسیار متأثر از مبانی و نظریات غربی بودهاند و اشتراک و افتراق مبانی آنها به ترتیب عبارت است از: سرمایهداری بودن الگویی که ادارة نظام جمهوری اسلامی بر اساس آن به توسعه خود سامان بخشیده است اگرچه این الگو متأثر از نهاد دین هم میباشد و اما نقطه افتراق آنها را باید در اتخاذ برخی از انتخابهای راهبردی و همچنین نظریات اساسی اقتصادی جستجو کرد. وجه تمایز این تحقیق از کارهای مشابه، بررسی مبانی نظری اساسی و پارادایم توسعه هر برنامه به صورت مستقل و ارزیابی نظری برنامه پنجم توسعه میباشد.
حمید سپهردوست؛ صابر زمانی شبخانه
دوره 5، مکرر دوم شماره 20 ، اسفند 1394، ، صفحه 70-57
چکیده
هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش توسعه زیر ساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و تولیدات دانش بنیان کشاورزی در فراهمآوری عدالت اقتصادی از طریق توزیع درآمد مناسب در مناطق روستایی کشور است. برای این منظور از عوامل مهم و بنیادی تأثیرگذار نظیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، ارزش افزوده بخش کشاورزی، نرخ بیکاری و شهرنشینی بر متغیر توزیع ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش توسعه زیر ساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و تولیدات دانش بنیان کشاورزی در فراهمآوری عدالت اقتصادی از طریق توزیع درآمد مناسب در مناطق روستایی کشور است. برای این منظور از عوامل مهم و بنیادی تأثیرگذار نظیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، ارزش افزوده بخش کشاورزی، نرخ بیکاری و شهرنشینی بر متغیر توزیع درآمد به عنوان شاخصی برای سنجش وضعیت عدالت اقتصادی استفاده شده است. در این مطالعه از دادههای آماری30 استان کشور طی سالهای 1383 الی 1392 استفاده شد و با به کارگیری ابزار اقتصاد سنجی و روش پانل دیتا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان میدهد که توسعه زیر ساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در مناطق روستایی کشور، عاملی در جهت بهبود وضعیت توزیع درآمد در این جوامع است. ضریب منفی و معنیدار بدست آمده (11/0-) با دو وقفه زمانی برای متغیر تعداد کاربران رایانهای در بین خانوارهای روستایی به عنوان شاخصی برای توسعه زیر ساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات گویای این مطلب است. همچنین برآورد الگو نشان داد که متغیرهای شهرنشینی با ضریب (12/0)، نرخ بیکاری با ضریب (36/0)، نرخ تورم با ضریب (23/0) و سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی از اقتصاد با ضریب (56/3-)، اثر معنیداری بر وضعیت توزیع درآمد روستایی دارند. این بدان معنی است که با افزایش نرخ بیکاری، تورم و شهرنشینی، توزیع درآمد و در نتیجه وضعیت عدالت اقتصادی در جوامع روستایی طی دوره مورد بررسی بدتر شده و از طرف دیگر یک واحد افزایش در سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی، 56/3 واحد توزیع درآمد را برابرتر میکند. همچنین این مطالعه نظریه کوزنتس مبنی بر وجود رابطه U شکل وارون بین رشد اقتصادی و توزیع درآمد را تایید میکند.
صادق بختیاری؛ همایون رنجبر؛ سمیه قربانی
دوره 3، شماره 9 ، اسفند 1391، ، صفحه 58-41
چکیده
امروزه در مطالعات انجام شده، بیشتر از شاخصهای ترکیبی برای اندازهگیری رفاه اقتصادی استفاده میشود. یکی از جامعترین شاخصهای ترکیبی موجود برای سنجش میزان رفاه اقتصادی شاخص ارائه شده توسط اوزبرگ میباشد که مرکز مطالعات استاندارد زندگی آن را توسعه داده است. این شاخص از بین متغیرهای اقتصادی، بیشترین اهمیت را به اجزاء مرتبط ...
بیشتر
امروزه در مطالعات انجام شده، بیشتر از شاخصهای ترکیبی برای اندازهگیری رفاه اقتصادی استفاده میشود. یکی از جامعترین شاخصهای ترکیبی موجود برای سنجش میزان رفاه اقتصادی شاخص ارائه شده توسط اوزبرگ میباشد که مرکز مطالعات استاندارد زندگی آن را توسعه داده است. این شاخص از بین متغیرهای اقتصادی، بیشترین اهمیت را به اجزاء مرتبط با ابعاد چهار متغیر مصرف، ثروت، توزیع درآمد و امنیت اقتصادی میدهد و در این مطالعه نیز از این شاخص به عنوان معیار جامع رفاه اقتصادی استفاده میگردد. بر این اساس در مطالعه حاضر، پس از معرفی الگوی شاخص رفاه اقتصادی، برای اولین بار مقدار آن برای منتخبی از کشورهای در حال توسعه در دوره زمانی 2007-2002 مورد محاسبه و مقایسه قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که در دوره مورد بررسی به طور متوسط مراکش بیشترین مقدار و بنگلادش کمترین میزان این شاخص را دارا بوده، در حالی که حداکثر رشد در شاخص را ترکیه و حداقل آن را نیز با رشد منفی، بنگلادش به خود اختصاص داده است. ایران نیز جایگاه مطلوبی نداشته و در بین کشورهای مورد مطالعه در رده هشتم قرار دارد.
نسیم جابری خسروشاهی؛ دکتر محمدرضا محمدوند ناهیدی؛ داود نوروزی
دوره 2، شماره 6 ، فروردین 1391، ، صفحه 208-173
چکیده
توزیع عادلانه درآمد یکی از دغدغههای سیاستگزاران کشور است. بنابراین، بررسی عوامل تأثیرگذار بر آن حائز اهمیت میباشد. باتوجه به اینکه توسعهی مالی یکی از عوامل مهم تأثیرگذار روی نابرابری درآمدی میباشد، لذا در این تحقیق بر آن شدیم تا اثر توسعهی مالی را روی ضریب جینی به عنوان شاخص نابرابری درآمد، طی دوره 87-1352 و با استفاده ...
بیشتر
توزیع عادلانه درآمد یکی از دغدغههای سیاستگزاران کشور است. بنابراین، بررسی عوامل تأثیرگذار بر آن حائز اهمیت میباشد. باتوجه به اینکه توسعهی مالی یکی از عوامل مهم تأثیرگذار روی نابرابری درآمدی میباشد، لذا در این تحقیق بر آن شدیم تا اثر توسعهی مالی را روی ضریب جینی به عنوان شاخص نابرابری درآمد، طی دوره 87-1352 و با استفاده از روش الگوی خودتوضیح با وقفههای گسترده (ARDL) بررسی کنیم. نتایج برآورد حاکی از این است که ارتباط توسعهی مالی و ضریب جینی مثبت و کاهنده است که مطابق با فرضیه گرینوود و جوانوایس (1990) میباشد. ارتباط تولید ناخالص داخلی سرانه و ضریب جینی نیز مثبت و کاهنده است. همچنین سرمایه انسانی اثر منفی و تورم اثر مثبت روی ضریب جینی دارد. آزمونهای ثبات ساختاری CUSUM و CUSUMSQ نیز نشان میدهند که ضرایب تخمینی در طول دوره مورد مطالعه با ثبات هستند.
سید عبدالمجید جلایی؛ امید ستاری
دوره 1، شماره 4 ، بهمن 1390، ، صفحه 144-117
چکیده
جهانی شدن به عنوان فرآیندی با مشخصه کلی افزایش چشمگیر تجارت و مبادلات بینالمللی و یکپارچگی بازارها در مقیاس جهانی، خواسته یا ناخواسته درحال وقوع است. پژوهش پیرامون نحوه اثرپذیری متغیرهای اقتصادی از این پدیده، به عنوان راهنمایی در جهت اتخاذ تصمیمات کارا توسط سیاستگزاران تلقی می¬گردد. در این پژوهش، با لحاظکردن تفاوتهای ...
بیشتر
جهانی شدن به عنوان فرآیندی با مشخصه کلی افزایش چشمگیر تجارت و مبادلات بینالمللی و یکپارچگی بازارها در مقیاس جهانی، خواسته یا ناخواسته درحال وقوع است. پژوهش پیرامون نحوه اثرپذیری متغیرهای اقتصادی از این پدیده، به عنوان راهنمایی در جهت اتخاذ تصمیمات کارا توسط سیاستگزاران تلقی می¬گردد. در این پژوهش، با لحاظکردن تفاوتهای ساختاری اقتصاد شهری و روستایی ایران و با استفاده از داده¬های مربوط به دوره 1386-1350 اقتصاد ایران، پس از مقایسه کارایی مدلهای خودرگرسیو¬ن¬برداری(VAR) و مدل تصحیح¬ خطای برداری(VECM) و شبکه¬های عصبی مصنوعی(ANN)، از شبکههای عصبی طراحیشده جهت پیش¬بینی ضریب جینی شهری ایران برای سالهای 1387 و 1388تحت سه سناریو استفاده و پس از آن به منظور بررسی اثر خالص جهانیشدن بر توزیع درآمد در جامعه شهری ایران با اجرای سناریو چهارم برای دوره زمانی 1387 تا 1395 پیش¬بینی بروننمونه¬ای انجام شده است. انتخاب مدل شبکه عصبی مصنوعی به عنوان مدل کاراتر و رابطه غیرمستقیم جهانی¬شدن با نابرابری درآمد جوامع شهری ایران یافتههای اصلی این مقاله هستند.
