با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکترای علوم اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

هدف این مقاله، بررسی اثرات غیرخطی و آستانه‌ای متغیرهای کلان اقتصادی بر تورم در اقتصاد ایران با استفاده از داده‌های سری زمانی فصلی دوره 1370 تا 1397 مبتنی بر رگرسیون انتقال ملایم (STR) است. در مدل برآورد شده، رشد نقدینگی به عنوان متغیر آستانه با مقدار تقریبی 22/4 درصد (17 درصد سالانه) به عنوان حد آستانه انتخاب شد.
بر اساس نتایج به‌دست آمده، تقریب خطی نمی‌تواند اثرات غیرخطی درآمدهای نفتی و دیگر متغیرها را به صورت رضایت‌بخشی در رژیم‌های مختلف توضیح دهد. به عبارت دیگر الگوی سری‌ زمانی غیرخطی با لحاظ کردن تغییرات رژیم و ضرایب متغیر در طول زمان، توانایی بیشتری برای تبیین رفتار تورم در اقتصاد ایران نسبت به الگوی خطی دارد و پویایی‌های تأثیر متغیرهای اسمی و حقیقی کلان بر تورم در اقتصاد ایران را به نحو کامل‌تری به تصویر می‌کشد.
بر اساس نتایج به‌دست آمده، بسته به وضعیت رژیمی سایر متغیرهای کلان مانند مخارج جاری و مخارج عمرانی و رشد اقتصادی، تورم را تشدید می‌کنند. به علاوه در رژیم بالا انحراف سطح قیمت‌ها از رابطه‌ی تعادلی بلندمدت، عامل بسیار با اهمیتی در شتاب تورمی بوده، به‌طوری که تورم به این شکاف بیش از حد واکنش نشان می‌دهد. تولید ناخالص داخلی و وقفه‌ی آن در اکثر رژیم‌ها اثرات ضدتورمی دارد. درآمدهای نفتی در رژیم‌های مختلف تأثیر معنی‌دار یا با اهمیتی بر تورم نداشته است، به طوری‌که به نظر می‌رسد که اثر این متغیر بر تورم از کانال سایر متغیرها تا حد زیادی کنترل شده است.
بر اساس نتایج حاصله، به نظر می‌رسد که رشد نقدینگی مهم‌ترین عامل تغییر رژیم در رابطه‌ی میان تورم و متغیرهای کلان در اقتصاد ایران به‌حساب آید. سیاست‌گذار قادر است با کنترل رشد نقدینگی و انتقال آن به رژیم رشد پایین، اثر بسیاری از متغیرهای دیگر از جمله مخارج جاری و عمرانی را بر تورم عقیم کرده یا کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of the Effect of Economic Growth and Government Spending on Inflation Rate Using the Soft Transition Regression (STR) Approach

نویسنده [English]

  • Babak Esmaeili

Ph.D. of Economics, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

This paper aims to study the non-linear and threshold effects of the macroeconomics variables on inflation in Iran's economy using the sequential seasonal periodic data from 1991 to 2018 based on the Soft Transition Regression (STR).
In the developed model, the cash growth was selected as threshold variable with the approximate sum of 4.22 percent (17 percent a year) as the threshold limit. The results show that the linear approximation cannot satisfactorily explain the non-linear effects of the oil incomes and other variables in different regimes. In other words, the sequential non-linear pattern, having considered the regime changes and the changing indices during time, is better able to explain the inflation behavior in Iran’s economy in comparison with the linear pattern and can demonstrate the dynamics effects of the macro nominal and literal variables on inflation in Iran’s economy more comprehensively.
The results show that, depending on the regime conditions, other macro variables such as current expenditures, construction expenditures and economic growth exacerbate inflation. Moreover, in high regime, the price level deviation from the long-term balanced relation, is a very significant factor in inflation acceleration, to such extent that inflation exorbitantly reacts to this gap. Gross domestic product and its hindrance have anti-inflammatory effects in most regimes.
In different regimes the oil incomes have not had meaningful or significant effects on inflation, as it seems that the effect of this variable on inflation is controlled to a very great extent by other variables.
According to the findings, it seems that cash growth is the most important factor of regime change in the relationship between inflation and other macro variables in the economy of Iran. The legislation authority, by controlling the cash growth and transferring it to the low growth regime, is able to abort or reduce the effect of many other variables such as current or construction expenditures.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Inflation
  • Economic Growth
  • Government Spending
  • STR Model
ابریشمی، حمید و مهرآرا، محسن (1377). "تورم و سیاست‌های جبرانی پولی و ارزی در اقتصاد ایران". پژوهشنامه بازرگانی، دوره 2، شماره 7، 72-47.
ابوالحسن بیگی، هانا؛ کازرونی، علیرضا؛ برقی اسگویی، محمد مهدی و اصغرپور، حسین (1398). "اثر بی‌ثباتی تورمی بر رابطه نرخ ارز با تراز تجاری ایران: رویکرد غیرخطی". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 10، شماره 37، 64-51.
اسدپور، احمدعلی (1398). "اثر نااطمینانی تورم و متغیرهای کلان اقتصادی بر قیمت مسکن در ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 10، شماره 37، 136-125.
اسنودن برایان، اچ وین و پی‌وینار، کوویچ (1383). "راهنمای نوین اقتصاد کلان". ترجمه خلیلی عراقی، سید منصور و سوری، علی؛ تهران، انتشارات برادران.
اصغرپور، حسین و مهدیلو، علی (1393). "محیط تورمی و تأثیر درجه عبور نرخ ارز بر قیمت واردات در ایران: رهیافت مارکوف- سوئیچینگ". فصلنامه‌ پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره‌ 70، 102-75.
اندرس، والتر (1389). "اقتصادسنجی سری‌های زمانی با رویکرد کاربردی". جلد دوم، ترجمه مهدی صادقی، سعید شوال‌پور، نشر دانشگاه امام صادق.
بهرامی، جاوید و فرشچی، مریم (1389). "تجزیه و تحلیل تورم با استفاده از مدل P". پژوهشنامه‌ اقتصادی، سال دهم، شماره‌ 2، 138-115.
جعفری صمیمی، احمد؛ علیزاده، محمد و عزیزی، خسرو (1385). "بررسی رابطه‌ بلندمدت کسری بودجه و عملکرد اقتصاد کلان در ایران: یک تحلیل نظری و تجربی". فصلنامه‌ پژوهش‏های اقتصادی، سال ششم، شماره‌ 4، 46-25.
حسینی‌نسب، ابراهیم و رضاقلی‌زاده، مهدیه (1389). "بررسی ریشه‌های مالی تورم در اقتصاد ایران". فصلنامه‌ پژوهشهای اقتصادی، سال دهم، شماره‌ 1، 70-43.
حقیقت، جعفر؛ محرم جودی، نازیلا (1395). "تأثیر شوک مخارج دولتی بر رشد تولید ناخالص داخلی در ایران". مجله مدلسازی اقتصادی، دوره دهم، شماره‌ 36، 166-141.
خداویسی، حسن؛ ملابهرامی، احمد و حسینی، رضا (1392). "مقایسه‌ پیش‌بینی تورم بر پایه‌ معادلات دیفرانسیل تصادفی با مدل‌های رقیب". فصلنامه‌ پژوهش‌های اقتصادی، شماره 1، 46-25.
زراء نژاد، منصور و شهرام، حمید (1388). "پیش‌بینی نرخ تورم در اقتصاد ایران با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی پویا (دیدگاه سری زمانی)". اقتصاد مقداری، شماره‌ 1، 167-145.
شریف، زهرا؛ نونژاد، مسعود؛ حقیقت، علی و ابراهیمی، مهرزاد (1398). "تحلیل آثار عبور عوامل اقتصاد کلان از نرخ تورم در اقتصاد ایران: کاربردی از الگوهای غیرخطی و نامتقارن". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 10، شماره 37، 32-15.
طیب‌نیا، علی (1374). "پول و تورم: با نگاهی به فرایند تورم در ایران." جهاد دانشگاهی تهران.
طیب‌نیا، علی و زندیه، رضوان (1388). "اثرات فرایند جهانی شدن بر تورم در ایران". فصلنامه‌ پژوهشهای اقتصادی ایران، سال سیزدهم، شماره‌ 38، 96-53.
عزیزی، فیروزه (1383). "پیش ‌بینی شکاف تورم بر اساس مدل P در مورد ایران". جستارهای اقتصادی، دوره اول، شماره 2، 36-9.
فرزین‌وش‏‏‏‏، اسد الله و اصغرپور، حسین و محمودزاده، محمود (1382). "بررسی اثر تورم بر کسری بودجه از بعد هزینه‌ای و درآمدی در ایران". مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 63، 150-115.
فلاحی، محمدعلی؛ خداپرست مشهدی، مهدی؛ سلیمی‌فر، مصطفی و حق‌نژاد، امین (1390). "ارتباط میان رشد اقتصادی و اندازه‌ دولت در کشورهای منتخب عضو اوپک: یک تجزیه و تحلیل چند متغیره با استفاده از تکنیک‌های پانل دیتا". اقتصاد مقداری، دوره دوم، شماره 8، 94-79.
قوام مسعودی، زهره و تشکینی، احمد (1384). "تحلیل تجربی تورم در اقتصاد ایران". پژوهشنامه بازرگانی، شماره 36، 105-75.
کمیجانی، اکبر و علوی، سید محمود (1379). "کارایی سیاست‌های پولی در اثربخشی بر تورم و رشد اقتصادی در ایران". آینده پژوهی مدیریت، دوره دوازدهم، شماره 1 (پیاپی 44 و 45)، 135-109.
محمدی، تیمور و طالبلو، رضا (1389). "پویایی‌های تورم و رابطه‌ی تورم و عدم اطمینان اسمی با استفاده از الگوی ARFIMA-GARCH". پژوهشنامه اقتصادی، سال دهم، شماره‌ 1، 170-137.
مشیری، سعید (1380). "پیش‌بینی تورم ایران با استفاده از معادلات ساختاری، سری زمانی و شبکه‌های عصبی". مجله‌ تحقیقات اقتصادی، شماره‌ 58، 184-147.
مهرآرا، محسن و مجاب، رامین (1388). "ارتباط میان تورم، نااطمینانی تورم، تولید و نااطمینانی تولید در اقتصاد ایران". فصلنامه‌ پول و اقتصاد، شماره 2، 30-1.
مهرآرا، محسن؛ برخورداری، سجاد و بهزادی صوفیانی، محسن (1395). "تأثیر مخارج دولتی بر تورم در عبور از محیط تورمی رویکرد STR". پژوهشنامه اقتصادی، دوره شانزدهم، شماره‌ 1، 103-75.
 
 
 
Bacon, D. W. & Watts, D. G. (1971). “Estimating the Transition between Two Intersecting Straight Lines”. Biometrika, 58, 525-534.
Bonanto, L. (2007). “Money and Inflation in the Islamic Republic of Iran”. IMF Working Paper, Middle East and Central Asia Department, 37-49.
Catao, Luis A. V. & Terrones, Marco, E. (2005). “Fiscal Deficits and Inflation”. Journal of Monetary Economics, 52, 529–554.
Chan, K. S. & Tong, H. (1986). “On Estimating Thresholds in Autoregressive Models”. Journal of Time Series Analysis, 7(3), 179-190.
Cologni, A. & Manera, M. (2006). “The Asymmetric Effects of Oil Shocks on Output Growth: A Markov–Switching Analysis for the G-7 Countries”. Economic Modelling, 26(1), 1-29.
Cottorelli, C. & Griffiths, M. (1998). “Non-Monetary Determinants of Inflation, a Panel Data Study”. IMF Working Paper.
Cukierman, A., Web, S. B. & Neyapti, B. (1992). “Measuring the Independence of Central Banks and its Effect on Policy Outcomes”. The World Bank Economic Review, 6(3), 353-398.
De Castro Fernández, F. & Hernández de Cos, P. (2006). “The Economic Effects of Exogenous Fiscal Shocks in Spain: A Svar Approach”. ECB Working Paper/ 647.
Ezirim, C. H., Muoghal, M. I. & Elik, U. (2008). “Inflation Versus Public Expenditure Growth in the US: An Empirical Investigation”. North American Journal of Finance and Banking Research, 2(2), 26-40.
Gregoriou, G. & Pascalau, R. (2009). “Nonlinear Financial Econometrics: Forecasting Models: Computational and Bayesian Models”. Palgrave Macmillan UK.
King, R. & Plosser, C. (1985) “Money, Deficits, and Inflation”. Carnegierochester Conference Series on Public Policy, 22, 147–196.
Luis, A., Catao, Marco, V. & Terrones, E. (2005). “Fiscal Deficits and Inflation”. Journal of Monetary Economics, 52, 529–554
Patinkin, D. (1993). “Israel’s Stabilization Program of 1985, or Some Simple Truths of Monetary Theory”. Journal of Economic Perspectives, 7(2), 103-112.
Piontkivsky, R., Bakun, A., Kryshko, M. & Sytnyk, T. (2001). “The Impact of The Budget Deficit on Inflation in Ukraine”. International Association for the Promotion of Cooperation with Scientists from the New Independent States of the Former Soviet Union (INTAS) Research Report, 95.
Satya, Paul; Colm Kearey & Kabir Chowdhury (1997). “Inflation and Economic Growth: A Multi-Country Empirical Analysis”. Applied Economics, 29, 1387-1401.
Solomon, M. (2004). “The Effect of a Budget Deficit on Inflation, The Case of Tanzania”. Sajems NS, 7(1)1, 100-116.
Surjaningsih, N., Utari, G. A. & Trisnanto, B. (2012). “The Impact of Fiscal Policy on The Output And Inflation”. Bulletin of Monetary Economics and Banking, 14(4), 367-396.
Tanzi, V. (1998). “Inflation, Real Tax Revenues and the Case for Inflationary Finance”. Theory with an Application to Argentina, Staff paper, 25(3), 417–451.
Terasvirta, T. & Anderson, H. M. (1992). “Characterizing Non-Linearities in Business Cycles Using Smooth Transition Autoregressive Models”. Journal of Applied Econometrics, 7, 561-582.
Terasvirta, T. (1998). “Modeling Economic Relationships with Smooth Transition Regression”. In AM. Ullah and D. E. Giles (eds), Handbook of Applied Economic Statistics, Dekker, New York.
Villanueva, D. (1993). “The Macroeconomic Effects of Rate Unification, With Special Reference to the Islamic Republic of Iran”. IMF Working Paper, 92, 256-270.