با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه آزاد شیراز، شیراز، ایران

2 استادیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

چکیده

هدف این مقاله بررسی تاثیر توسعه مالی بر فرار مالیاتی و اندازه اقتصاد زیرزمینی می باشد. اهمیت این موضوع از این جهت است که بزرگ بودن حجم اقتصاد زیرزمینی از سه کانال اثر منفی بر اقتصاد می‌گذارد، نخست انحراف داده‌های اقتصادی؛ دوم عدم کارایی و اثربخشی سیاست‌های اقتصادی دولت ؛ و سوم اینکه به دلیل امکان فرار از پرداخت مالیات و عدم رعایت الزامات قانونی در اقتصاد زیرزمینی، رفتار تولیدکننده و خانوار را درتضاد با منافع ملی قرار می‌دهد. لذا هر سیاستی که منجر به کوچک تر شدن اقتصاد زیرزمینی گردد اهمیت کلیدی دارد. در این تحقیق یک الگوی (TVP-FAVAR) با هدف بررسی تأثیر توسعه مالی و فرار مالیاتی بر بخش زیرزمینی اقتصاد ایران به همراه سایر متغیرهای مرتبط تصریح شده است. به این منظور از داده‌های سری زمانی در بازه 1350 تا 1394 و دو ابزار توابع واکنش آنی و تجمعی استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که پویایی اقتصاد زیرزمینی در واکنش به اعمال شوکی به اندازه یک انحراف معیار در توسعه مالی روند نزولی و بر اثر تکانه فرارمالیاتی واکنش صعودی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Financial Development and Tax on the Underground Economy; Evidence from Iran's Economy

نویسندگان [English]

  • seyed mohamad reza sharifi 1
  • ali haghighat 2
  • Mehrzad Ebrahimi 2
  • abbas aminifard 2

1 Ph.D. Candidate, Department of Economic, Faculty of Economic and Management, Shiraz Branch, Islamic Azad University

2 Department of Economic, Faculty of Economic and Management, Shiraz Branch, Islamic Azad University

چکیده [English]

The purpose of this paper is to examine the effect of financial development and tax on the size of the underground economy. The importance of this is because the large size of the underground economy of the three channels has a negative impact on the economy, first the diversion of economic data; second, the ineffectiveness and effectiveness of the state's economic policies; and third, because of the possibility of escaping Tax payments and non-compliance with legal requirements in the underground economy are in the interests of national interests, producers and households. Therefore, any policy that leads to a smaller underground economy is key. In this research, a model (TVP-FAVAR) with the aim of investigating the effect of financial development and tax evasion on the underground economy of Iran along with other related variables has been specified. For this purpose, time series data were used in the period 1350 to 1394 and two tools of instantaneous and cumulative response functions. The results of this study indicate that the underground economy's dynamics in response to the financial development shock has been a decreasing trend and increasing terms of tax evasion shock.

کلیدواژه‌ها [English]

  • underground economy
  • financial development
  • tax
  • TVP-FAVAR
آذرمند، حمید (1378). "ارزیابی اقتصاد زیرزمینی در ایران". فصل‌نامه حساب‌های اقتصادی ایران. شماره 3، 37-25.
ابریشمی، حمید؛ مهرآرا، محسن و هیبتی، نازلی (1386). "بررسی واکنش متقارن اقتصاد زیرزمینی به تغییرات مالیات". مجله تحقیقات اقتصادی، 79(2)، 18-1.
اسفندیاری، علی اصغر و جمال منش، آرش (1381). "اثر اقتصاد زیرزمینی بر اقتصاد ملی". مجله پژوهشنامه اقتصادی (دانشگاه علامه طباطبایی)، شماره 6، 48-13.
امیدی‌پور، رضا؛ پژویان، جمشید؛ محمدی، تیمور و معمارنژاد، عباس (1394). "بررسی حجم اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی: تحلیل تجربی در ایران". پژوهشنامه مالیات، شماره 28، 94-70.
امین خاکی، علیرضا (1390). "برآورد فرار مالیاتی و عوامل تعیین کننده آن در اقتصاد ایران". رساله دکتری اقتصاد، مازندران، دانشگاه مازندران.
باقری گرمارودی، احمدرضا (1377). "اقتصاد زیرزمینی، تخمین و آثار آن بر کسری بودجه و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی طی سال‌های 1374-1350". پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بانک اطلاعات سری زمانی.
پیرایی، خسرو و رجائی، حسینعلی (1394). "اندازه‌گیری اقتصاد زیرزمینی در ایران، ابعاد و آثار آن". فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، شماره 9، 42-21.
حسن‌پور صباغی، مریم (1378). "برآورد فرار مالیاتی در ایران و اهمیت آن در ساختار مالیاتی کشور". پایان نامه کارشناسی ارشد، مازندران، دانشگاه مازندران.
خلعتبری، فیروزه (1369). "اقتصاد زیرزمینی". مجله رونق، سال اول، شماره 1، 11-5.
سلیمی، فرشید و رحیمی، زهرا (1396). " فرار مالیاتی، اقتصاد زیرزمینی و توسعه مالی (مطالعه‌ای برای کشورهای منتخب در حال توسعه). سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، تجارت و توسعه اقتصادی، 25-1.
سلیمی‌فر، مصطفی؛ رزمی، محمدجواد و ابوترابی، محمدعلی (1389)، "بررسی علّی شاخص‌های توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران". فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 7، شماره یک، 103-75.
طیبی، سیدکمال؛ سامتی، مرتضی؛ عباسلو، یاسر و فرشته اشراقی سامانی (1388)."اثر آزاد سازی و توسعه مالی بر رشد اقتصادی کشور". فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 6، شماره 3، 78-55.
عبداله میلانی، مهنوش و اکبرپور روشن، نرگس (1391). "فرار مالیاتی ناشی از اقتصاد غیررسمی در ایران". پژوهشنامه مالیات، شماره 13، 167-141.
فطرس، محمدحسن و دلائی میلان، علی (1395). "بررسی اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی در مدل DSGE". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، شماره 25، 80-61.
مانی، کامران؛ پژویان، جمشید و محمدی، تیمور (1390). "بررسی تأثیر مالیات‌ها بر رابطه بازارهای مالی و رشد اقتصادی". پژوهشنامه اقتصادی، سال یازدهم، شماره 3، 37-13.
محمدی، افشین (1377). "برآورد آثار اقتصادی و فرار مالیات در ایران". پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
نصرالهی، زهرا و حسینی، زهراالسادات (1396). "بررسی رابطه بین توسعه بخش مالی و اقتصاد زیرزمینی در ایران". پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار، سال هفدهم، شماره 2، 24-1.
 
Aigner, D., Schneider, F. & Ghosh, Gh. (1988). “Me and My Shadow Estimating The Size of the US Hidden Economy From Time Series Data”. In W. A. Barnet, E. R. Econometric Modeling. Cambridge (Mass): Cambridge University Press, pp. 224-243.
Arouri, M., Uddin, G. S., Nawaz, K., Shahbaz, M. & Teulon, F. (2013). “Causal Linkages between Financial Development, Trade Openness and Economic Growth: Fresh Evidence from Innovative Accounting Approach in Case of Bangladesh”. Ipag Business School, Working Paper, 2013-037.‏
Baloi, D. & Price, A. D. (2003). “Modelling Global Risk Factors Affecting Construction Cost Performance”. International Journal of Project Management, 21(4), 261-269.‏
Berdiev, A. N. & Saunoris, J. W. (2016). “Financial Development and the Shadow Economy: A Panel VAR Analysis”. Economic Modelling57, 197-207.‏
Bernanke, B., Boivi, J. & Eliasz, P. (2005). “Measuring the Effects of Monetary Policy: A Factor-augmented Vector Autoregressive (FAVAR) Approach”. Quarterly Journal of Economics, 120(1), 387-422.
Bittencourt, M., Gupta, R. & Stander, L. (2014). “Tax Evasion, Financial Development and Inflation: Theory and Empirical Evidence”. Journal of Banking & Finance, 41, 194-208.‏
Blackburn, K., Bose, N. & Capasso, S. (2012). “Tax Evasion, the Underground Economy and Financial Development”. Journal of Economic Behavior & Organization, 83(2), 243-253.
Bose, N. & Cothren, R. (2008). “Equilibrium Loan Contracts and Endogenous Growth in the Presence of Asymmetric Information”. Journal of Monetary Economics, 38(2), 363-376.
Buhn, A. & Schneider, F. (2007). “The Monrtary Method and Size the Shadow Economy: A Critical Assessment”. Review of Income and Wealth, 53(2), 42-62. 
Busato, F. & Chiarini, B. (2004). “Market and Underground Activities in a Two-Sector Dynamic Equilibrium Model". Economic Theory, 23(4), 831-861.
Calderón, C. & Liu, L. (2003). “The Direction of Causality Between Financial Development and Economic Growth”. Journal of Development Economics72(1), 321-334.‏
Capasso, S. & Jappelli, T. (2013). “Financial Development and the Underground Economy". Journal of Development Economics101, 167-178.‏
Cebula, R. J. (1997). “An Empirical Analysis of the Impact of Government Tax and Auditing Policies on the Size of the Underground Economy: the Case of the United States 1973–94”. American Journal of Economics and Sociology56(2), 173-185.‏
Chong, A. & Gradstein, M. (2009). “Volatility and Firm Growth”. Journal of Economic Growth, 14(1), 1-25.‏
Chow, G. C. (1960). “Tests of Equality between Sets of Coefficients in Two Linear Regressions”. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 28(3), 591-605.‏
Del Negro, M. & Otrok, C. (2008). “Dynamic Factor Models With Time-Varying Parameters: Measuring Changes in International Business Cycles”. FRB of New York Staff Report.‏
Doz, C., Giannone, D. & Reichlin, L. (2011). “A Two-Step Estimator for Large Approximate Dynamic Factor Models Based on Kalman Filtering". Journal of Econometrics164(1), 188-205.‏
Draeseke, R. & Giles, D. E. (1999). “A Fuzzy Logic Approach to Modelling the Underground Economy”. In Proceedings of the International Conference on Modelling and Simulation (MODISM 99), 2, 453-458.
Eickmeier, S., Lemke, W. & Marcellino, M. G. (2011). “The Changing International Transmission of Financial Shocks: Evidence from a Classical Time-Varying FAVAR.‏
Ellul, A., Jappelli, T., Pagano, M. & Panunzi, F. (2012). “Transparency, Tax Pressure and Access to Finance”. (CEPR Discussion Papers 8939). NBER Working Paper, (14520).‏
Feige, E. L. (1990). “Defining and Estimating Underground and Informal Economies: The New Institutional Economics Approach”. World Development18(7), 989-1002.‏
Frey, B. S. & Weck-Hanneman, H. (1984). “The Hidden Economy as an Unobserved’ Variable”. European Economic Review, 26(1-2), 33-53.
Giles, D. E. A. & Tedds, L. M. (2002). “Taxes and Canadian Underground Economy”. Canadian Tax paper, 106, Canadian Tax Foundian, Toronto, Canada.
Giles, D. E. A., Tedds, L. M. & Werkneh, G. (2003). “The Canadian Underground and Measured Economy”. Applied Economics, 34(4), 347-352.
Korobilis, D. (2013). “VAR Forecasting Using Bayesian Variable Selection”. Journal of Applied Econometrics28(2), 204-230.‏
Loayza, N. V. (1994). “Labor Regulations and the Informal Economy (No. 1335)”. The World Bank, 15-37.
Medina, L. & Schneider, F. (2018). “Shadow Economies Around the World: What Did We Learn Over the Last 20 Years?",‏ IMF Working Paper.1-25.
‏Mirus, R., Smith, R. S. & Karoleff, V. (1994). “Canada's Underground Economy Revisited: Update and Critique”. Canadian Public Policy/Analyse de Politiques, 235-252.‏
Pant, M., Chowdhury, P. R. & Singh, G. (2009). “Financial Intermediation and Employment”. Review of Market Integration1(1), 61-82.‏
Primiceri, G. E. (2005). “Time Varying Structural Vector Autoregressions and Monetary Policy”. The Review of Economic Studies, 72(3), 821-852.‏
Ruge, M. (2012). “Public Governance and Shadow Economy”. The Berlin Internaional Economic Congress 2015, 1-10.
Schneider, F. & Enste, D. H. (2000). “Shadow Economies: Size, Causes, and Consequences”. Journal of Economic Literature, 38(1), 77-114.‏
Schneider, F., Buehn, A. & Montenegro, C. E. (2010). “New Estimates for the Shadow Economies All Over the World”. International Economic Journal24(4), 443-461.‏
Spiro, P. S. (2018). “Tax Policy and the Underground Economy”. In Size, Causes and Consequences of the Underground Economy (pp. 179-201). Routledge.
Stock, J. H. & Watson, M. (2011). “Dynamic Factor Models”. Oxford Handbooks Online.‏
Tanzi, V. (1980). “The Underground Economy in the United States: Estimates and Implications”. PSL Quarterly Review, 33(135), 428-453.
Tanzi, V. (1983). “The Underground Economy in the United States: Annual Estimates, 1930-80”. Staff Papers, International Monetary Fund, 30(2), 283-305.‏
Thomas, J. J. (1992). “Informal Economic Activity”. LSE Handbooks in Economics, Brighton: Harvester Wheatsheaf.
Tullio, J. & Capasso, S. (2013). “Financial Development and the Underground Economy”. Elsevier - Science Direct 101, 167–178.