سیداحسان حسینیدوست؛ حمید سپهردوست؛ فرشید مرادی
چکیده
مقابله با فقر از جمله اهداف مهمی است که در تمامی برنامهریزیهای اقتصادی بدان توجه میشود اما به دلیل چند بعدی بودن این پدیده، پرداختن به عوامل مؤثر بر آن همواره جزء مسائل چالش برانگیز در مباحث اقتصادی میباشد. از یک سو، علیرغم توصیههای دین اسلام درخصوص ارتقاء رفاه اقتصادی و فقرزدایی از جامعه، آمارهای منتشره بیانگر فاصله داشتن ...
بیشتر
مقابله با فقر از جمله اهداف مهمی است که در تمامی برنامهریزیهای اقتصادی بدان توجه میشود اما به دلیل چند بعدی بودن این پدیده، پرداختن به عوامل مؤثر بر آن همواره جزء مسائل چالش برانگیز در مباحث اقتصادی میباشد. از یک سو، علیرغم توصیههای دین اسلام درخصوص ارتقاء رفاه اقتصادی و فقرزدایی از جامعه، آمارهای منتشره بیانگر فاصله داشتن کشورهای مسلمان نسبت به شرایط مطلوب است و از سوی دیگر، فقدان مطالعه جامعی که به بررسی اثر متغیرهای مختلف اقتصادی بر فقر قابلیتی در این گروه از کشورها پرداخته باشد به چشم میخورد. همچنین، پژوهشهای انجام شده درمورد سایر کشورها نیز دچار تناقض در یافتهها هستند که ضرورت بررسی این مسئله را دوچندان میکند. بر این اساس، هدف مطالعه حاضر بررسی اثر عوامل مؤثر بر فقر قابلیتی از قبیل شاخص جهانی شدن، نرخ تورم، نرخ شهرنشینی و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب مسلمان موسوم به گروه D8 مبتنی بر روش حداقل مربعات تعمیم یافته در دسترس (FGLS) طی دورة زمانی 2021-1997 میباشد. نتایج حاصله نشاندهنده اثر منفی و معنادار جهانیشدن بر فقر قابلیتی در کشورهای مذکور هستند که حاکی از ایجاد بهبود نسبی در وضعیت رفاهی این کشورها است. همچنین، تأثیر رشد اقتصادی بر فقر قابلیتی مثبت بوده که ناشی از عدم بکارگیری منافع حاصل از رشد در جهت بهبود زیرساختهای رفاهی در این کشورها میباشد. اثر متغیرهای کنترلی مانند تورم و توزیع جغرافیایی جمعیت نیز بر فقر قابلیتی مثبت ارزیابی شده است. براساس نتایج حاصله میتوان توصیه نمود که اقتصادهای گروه D8 به اتخاذ برنامههای کنترل تورم همگام با جلوگیری از رشد حاشیه نشینی در شهرها بپردازند و با ارتقای شاخصهای جهانی شدن در کنار کنترل جنبههای منفی آن، به کاهش فقر در اقتصادهای خود کمک نمایند.
حمید سپهردوست؛ محسن تارتار؛ راضیه داوری کیش
چکیده
صادرات از عوامل تعیین کننده توسعه تجارت و رشد پایدار اقتصادی است که در اقتصاد مدرن بهشدت متأثر از فناوری برتر و شاخص پیچیدگی اقتصادی است. از آنجایی که بهرهوری علمی شرایط لازم برای کسب فناوری برتر را فراهم میآورد بنابراین جهت توسعهبخشی صادرات و متناسب با ویژگی تکمحصولی بودن صادرات از منابع تجدیدنشدنی کشورهای در حال توسعه، ...
بیشتر
صادرات از عوامل تعیین کننده توسعه تجارت و رشد پایدار اقتصادی است که در اقتصاد مدرن بهشدت متأثر از فناوری برتر و شاخص پیچیدگی اقتصادی است. از آنجایی که بهرهوری علمی شرایط لازم برای کسب فناوری برتر را فراهم میآورد بنابراین جهت توسعهبخشی صادرات و متناسب با ویژگی تکمحصولی بودن صادرات از منابع تجدیدنشدنی کشورهای در حال توسعه، چالش قابل طرح این است که تا چه اندازه رشد بهرهوری علمی توانسته است بر مقوله صادرات با فناوری برتر کشورهای در حال توسعه مؤثر واقع شود؟ برای این منظور هدف از پژوهش، بررسی تأثیر شاخص بهرهوری علمی بر صادرات با فناوری برتر کشورهای در حال توسعه (G15) طی سالهای 2018-2000، با استفاده از روش خودرگرسیون برداری پانل دیتا (PVAR) است. نتایج آزمون عکسالعمل آنی نشان میدهد که طی یک دوره 10 ساله، با بروز شوک مثبت از جانب متغیرهای بهرهوری علمی، ریسک اقتصادی و ریسک مالی، صادرات با فناوری برتر افزایش مییابد، اما تأثیر مثبت ریسک سیاسی بر صادرات با فناوری برتر بسیار ناچیز است. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان میدهد؛ به ترتیب متغیرهای صادرات با فناوری برتر، ریسک اقتصادی، بهرهوری علمی، ریسک مالی و ریسک سیاسی، بیشترین تأثیر را بر صادرات با فناوری برتر دارند. نتایج پژوهش نشان میدهد، در یک دوره 10 ساله ایجاد یک شوک در بهرهوری علمی بر صادرات با فناوری برتر تأثیر مثبت میگذارد و به مرور زمان تأثیر بهرهوری علمی بر صادرات با فناوری برتر بهصورت فزاینده افزایش مییابد.
حمید سپهردوست؛ صابر زمانی شبخانه
دوره 5، مکرر دوم شماره 20 ، اسفند 1394، ، صفحه 70-57
چکیده
هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش توسعه زیر ساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و تولیدات دانش بنیان کشاورزی در فراهمآوری عدالت اقتصادی از طریق توزیع درآمد مناسب در مناطق روستایی کشور است. برای این منظور از عوامل مهم و بنیادی تأثیرگذار نظیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، ارزش افزوده بخش کشاورزی، نرخ بیکاری و شهرنشینی بر متغیر توزیع ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش توسعه زیر ساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و تولیدات دانش بنیان کشاورزی در فراهمآوری عدالت اقتصادی از طریق توزیع درآمد مناسب در مناطق روستایی کشور است. برای این منظور از عوامل مهم و بنیادی تأثیرگذار نظیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، ارزش افزوده بخش کشاورزی، نرخ بیکاری و شهرنشینی بر متغیر توزیع درآمد به عنوان شاخصی برای سنجش وضعیت عدالت اقتصادی استفاده شده است. در این مطالعه از دادههای آماری30 استان کشور طی سالهای 1383 الی 1392 استفاده شد و با به کارگیری ابزار اقتصاد سنجی و روش پانل دیتا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان میدهد که توسعه زیر ساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در مناطق روستایی کشور، عاملی در جهت بهبود وضعیت توزیع درآمد در این جوامع است. ضریب منفی و معنیدار بدست آمده (11/0-) با دو وقفه زمانی برای متغیر تعداد کاربران رایانهای در بین خانوارهای روستایی به عنوان شاخصی برای توسعه زیر ساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات گویای این مطلب است. همچنین برآورد الگو نشان داد که متغیرهای شهرنشینی با ضریب (12/0)، نرخ بیکاری با ضریب (36/0)، نرخ تورم با ضریب (23/0) و سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی از اقتصاد با ضریب (56/3-)، اثر معنیداری بر وضعیت توزیع درآمد روستایی دارند. این بدان معنی است که با افزایش نرخ بیکاری، تورم و شهرنشینی، توزیع درآمد و در نتیجه وضعیت عدالت اقتصادی در جوامع روستایی طی دوره مورد بررسی بدتر شده و از طرف دیگر یک واحد افزایش در سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی، 56/3 واحد توزیع درآمد را برابرتر میکند. همچنین این مطالعه نظریه کوزنتس مبنی بر وجود رابطه U شکل وارون بین رشد اقتصادی و توزیع درآمد را تایید میکند.
