تجزیه و تحلیل رشد بهره‌وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی در کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی

مظفری, صفیه السادات; رضایی, اعظم; شیرانی بیدآبادی, فرهاد; اشراقی, فرشید

doi:10.30473/egdr.2023.65931.6618

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

² دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

³ استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

https://doi.org/10.30473/egdr.2023.65931.6618

چکیده

اهمیت رشد بهره‌وری کشاورزی در رشد اقتصادی بلندمدت کشورها از یک طرف و بالابودن سهم بخش کشاورزی در اقتصاد کشورهای اسلامی از طرف دیگر، اهمیت تحلیل رشد بهره‌وری کشاورزی کشورهای اسلامی را بیشتر نشان می‌دهد. مقاله حاضر با هدف تحلیل رشد بهره‌وری کل عوامل تولید کشاورزی کشورهای اسلامی در دوره 2019-1995 انجام شده است. در این راستا، از مدل رشد سولو و تکنیک داده‌های تلفیقی استفاده شد. بر اساس نتایج، تابع تولید کاب-داگلاس به عنوان بهترین فرم تابعی انتخاب گردید. همچنین، متغیرهای کود، سطح زیرکشت، موجودی سرمایه و اشتغال بخش کشاورزی اثر مثبت و معناداری بر تولیدکشاورزی کشورهای اسلامی دارند. به علاوه، تغییرات رشد بهره‌وری کشاورزی کشورها در سه گروه 1) با کمترین درجه توسعه یافتگی، 2) با درآمد متوسط 3) صادرکننده نفت بررسی شد. متوسط تغییرات رشد بهره‌وری کشاورزی گروه اول تا سوم به ترتیب، 4%-، 8/0% و 6/0% می‌باشد. منفی بودن رشد بهره‌وری گروه اول نشاندهنده در راستای توسعه پایدار نبودن بخش کشاورزی گروه مذکور است. گروه سوم نیز به دلیل تمرکز بر نفت رشد بهره‌وری کشاورزی پایین‌تری نسبت به گروه دوم دارند. همچنین تغییرات رشد بهره‌وری کشاورزی توگو، نیجر، کامرون، مصر، اردن، ایران و امارات منفی است که نشان‌دهنده مسیر ناپایدار توسعه بخش کشاورزی این کشورها است. پیشنهاد می‌شود برای ارتقای رشد بهره‌وری و توسعه پایدار کشاورزی کشورهای اسلامی بر نوآوری‌های تکنولوژیکی تمرکز شود. همچنین با توجه به اهمیت بالای نیروی کار در تولیدات کشاورزی، به منظور بهبود بهره‌وری پایدار بخش کشاورزی دولت‌ها سرمایه‌گذاری در سرمایه انسانی را افزایش دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Total Factor Productivity Growth of the Agricultural Sector in Selected Member Countries of the Organization of the Islamic Conference

نویسندگان [English]

Safyeh Mozafari ¹
Azam Rezaee ²
Farhad Shirani Bidabadi ²
Farshid Eshraghi ³

¹ M.Sc. of Agricultural Economics, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran.

² Associate Professor. of Agricultural Economics, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran.

³ Assistant Professor, of Agricultural Economics, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran.

چکیده [English]

The importance of productivity growth (PG) in the agricultural sector in the long-term economic growth of countries on the one hand and the high share of the agricultural sector in the economy of Islamic countries, on the other hand, shows the importance of analyzing the PG in Islamic countries. This article aims to analyze the agricultural total factors productivity (ATFP) of Islamic countries from 1995 to 2019. Solow's growth model and panel data technique were used to calculate the ATFP growth. Based on the results, the Cobb-Douglas production function was chosen as the best functional form. Also, the variables of fertilizer, cultivated area, capital, and employment have a positive and significant effect on the value added. In addition, TFP will be examined in 3 sub-groups to illustrate the developments within the OIC better. The first, second and third groups are classified as the least developed, the middle-income and oil-exporting countries, respectively. ATFP of the first, second, and third groups are -4%, 0.8%, and 0.6%, respectively. The negative PG of the LDCS indicates that this group isn’t in a sustainable development pathway. Also, the OE has lower productivity rather than MI because of the focus on oil export. Besides, ATFP of Togo, Niger, Cameron, Egypt, Jordan, Iran, and the U.A.E. is negative which illustrates the unsustainable development of these countries. All in all, technological innovation is should be considered to promote sustainable development of OIC countries. In addition, to improve agricultural productivity, the government should be enhanced investment in human capital.

کلیدواژه‌ها [English]

Cobb-Douglas Production Function
Solow Growth Model
Agricultural Productivity
Islamic Countries

مراجع

انوشه‌‌پور، آمنه؛ مقدسی، رضا؛ محمدی‌نژاد، امیر و یزدانی، سعید (1399). "بررسی رابطه مصرف انرژی و بهره‌وری کل عوامل تولید کشاورزی با کاربرد رهیافت رگرسیون چندک در بخش کشاورزی ایران". پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران. دوره 9، شماره 34-2، 85-65.

جعفری، سعید؛ اسفندیاری، مرضیه و پهلوانی، مصیب (1399). بررسی عوامل موثر بر رشد بهره‌وری کل عوامل تولید با تاکید بر سرمایه انسانی و انرژی‌های تجدیدپذیر و تجدید ناپذیر. سیاست‌گذاری اقتصادی. دوره 12، شماره 23، 344-321.

حکم اللهی، یاسمن؛ طیب نیا، علی و مهرآرا، محسن (1401). "بررسی اثر آزادسازی تجاری و تغییرات ساختاری بر بهره‌وری کل عوامل در کشورهای منتخب (2000-2018)". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 12، شماره 48، 28-15.

رضایی، اعظم؛ چیذری، امیرحسین و مرتضوی، سیدابوالقاسم (1389). "بررسی ظرفیت‌های صادراتی محصولات کشاورزی ایران به کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی". تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. دوره 2-41، شماره 4، 465-455.

علی صوفی، علی (1396). "ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر بهره‌وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی کشورهای دی-هشت". پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی اقتصاد کشاورزی. دانشگاه سیستان و بلوچستان.

قاسمی‌فر، ثمینه؛ شاه آبادی، ابوالفضل؛ شیرین بخش، شمس الله؛ موسوی، میرحسین و احمدیان، اعظم (1401). "ارزیابی اثرات استرس سیستمیک بر بهره‌وری کل عوامل تولید با رویکرد بیزین: مطالعه موردی اقتصاد ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 13، شماره 49، 32-13.

محمدزاده، پرویز؛ اکبری فرد، حسین؛ اکبری، اکرم و عطاپور، سمیه (1392). "بهره‌وری و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه منتخب". مدیریت بهره‌وری، دوره 7، شماره 24-1، 34-15.

معصوم‌زاده، الهه؛ الهی، ناصر؛ کیاالحسینی، سید ضیاء الدین و عربی، سید هادی (1400). "بررسی آثار موافقتنامه تجاری بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا بر بخش‌های صادراتی صنعت و کشاورزی؛ رهیافتی از مدل جاذبه". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 11، شماره 44، 120-105.

Ali-soofi, A. (2018). “Evaluating Climate Change Effects on Total Factor Productivity of Agriculture Sector of Developing-8 Countries”.‏ Dissertations and Theses in Agricultural Economics. University of Sistan & Baloochestan. (in Persian).

Anooshehpour, A., Moghaddasi, R., Mohammadi-Nejad, A. & Yazdani, S. (2020). “The Relationship between Energy Consumption and Total Factor Productivity in Agriculture: Application of Quantile Regression Approach”. Iranian Energy Economics, 9(34), 65-85. (in Persian).

Hassan, K. (2002). “An Empirical Investigation of Economic Cooperation Among the OIC Member Countries”. Economic Research Forum for the Arab Countries, Iran & Turkey.‏

Intal Jr, P. S. (2017). “The Economic Transformation of the Asean Region in Comparative Perspective. ASEAN Member States: Transformation and Integration”. Economic Research Institute for ASEAN and East Asia: Jakarta, Indonesia, 1.‏

Jafari, S., Esfandiari, M. & Pahlavani, M. (2020). “Investigating the Role of Factors Affecting the Total Factor Productivity in Iran with an Emphasis on Human Capital and Renewable and Non-Renewable Types of Energy”. The Journal of Economic Policy, 12(23), 321-344. (in Persian).

Kopittke, P. M., Menzies, N. W., Wang, P., McKenna, B. A. & Lombi, E. (2019). “Soil and the Intensification of Agriculture for Global Food Security”. Environment International, 132(1), 1-8.

Le, T.L., Lee, P., Peng, K. C. & Chung, R. H. (2019). “Evaluation of Total Factor Productivity and Environmental Efficiency of Agriculture in Nine East Asian Countries”. Agricultural Economics, 65(6), 249-258. doi: 10.17221/50/2018-AGRICECON

Liu, J., Wang, M., Yang, L., Rahman, S. & Sriboonchitta, S. (2020). “Agricultural Productivity Growth and its Determinants in South and Southeast Asian Countries”. Sustainability, 12(12), 1-21.

Liu, T. & Li, K. W. (2009). “Revisiting Solow’s Decomposition of Economic and Productivity Growth”. Ball State University.1-12.‏

Machek, O. & Špiˇcka, J. (2013). “Estimating Total Factor Productivity of Agricultural Sector Based on Firm-Level Accounting Data. In Proceedings of the 1st International Conference on Management, Marketing, Tourism, Retail, Finance and Computer Applications (MATREFC’13), Dubrovnik, Croatia, 25–27 June 2013 (pp. 25-27).‏

Mohamadzadeh, P., Akbare Fard, H., Akbari, A. & Atapour, S. (2013). “Productivity and Economic Growth in Selected Developing Countries”. The Journal of Productivity Management, 7(1(24)), 15-34. (in Persian)

Rezaei, A., Chizari, A. & Mortazavi, S. A. (2011). “An Investigation of Iran Export Potentials of Agricultural Products to the OIC Member Countries”. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 41-2(4), 455-465. (in Persian)

Saikia, D. (2014). “Total Factor Productivity in Agriculture: A Review of Measurement Issues In The Indian Context”. Romanian Journal of Regional Science, 8(2), 45-61.

Tayebi, Z. (2014). “Agricultural Productivity in the Greater Middle East”.‏ Dissertations and Theses in Agricultural Economics. University of Nebraska-Lincoln.

Van Beveren, I. (2012). “Total Factor Productivity Estimation: A Practical Review”. Journal of Economic Surveys, 26(1), 98-128.‏

Wan, B. & Zhou, E. (2021). “Research of Total Factor Productivity and Agricultural Management Based on Malmquist-DEA Modeling”. Mathematical Problems in Engineering, 2021, 1-8.

تجزیه و تحلیل رشد بهره‌وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی در کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی

مراجع

مراجع

دوره 13، شماره 52مهر 1402صفحه 118-107

دوره 13، شماره 52
مهر 1402
صفحه 118-107