سنجش اثر توسعه مالی بر رشد اقتصادی در ایران: آزمون فروض پاتریک

علوی, سیدجلال; لطفی هروی, محمدمهدی; اسعدی, مرضیه

doi:10.30473/egdr.2023.64837.6553

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

² استادیار گروه اقتصاد و مالی، دانشکده مدیریت، علم و فناوری، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران.

³ استادیار اقتصاد، گروه مدیریت و اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

https://doi.org/10.30473/egdr.2023.64837.6553

چکیده

یکی از مهم‌ترین مسائل در مدیریت اقتصاد کلان، تحلیل عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی است. این پژوهش به سنجش اثر توسعه مالی بر رشد اقتصادی ایران و آزمون فروض پاتریک در بازه زمانی ۱۳۹۸- ۱۳۵۷ پرداخته‌است. سؤالات اصلی پژوهش عبارتند از: ۱) متغیرهای مؤثر در شاخص توسعه مالی ایران و وزن اثرگذاری آنها چیست و آیا توسعه مالی در ایران بانک-محور است یا بورس-محور؟ ۲) اثرکوتاه‌مدت و بلندمدت شاخص توسعه مالی بر رشد اقتصادی ایران و سرعت تعدیل به رابطه بلندمدت چگونه‌است؟ ۳) رابطه علّیت میان توسعه مالی و رشد اقتصادی ایران تقاضا-محور است یا عرضه-محور؟ به این منظور ابتدا شاخص توسعه‌ مالی جامع با استفاده از چهار متغیر شامل حجم نقدینگی، اعتبارات بانکی تخصیص‌یافته به بخش خصوصی، ارزش معاملات بازار سرمایه و حجم سپرده‌های بانکی به ‌روش تحلیل عاملی ساخته شده است. سپس رابطه کوتاه‌مدت و بلندمدت با استفاده از مدل خودرگرسیونی با وقفه‌های ‌توزیعی محاسبه و با استفاده از آزمون علّیت گرنجر، فروض پاتریک در مورد رابطه علت و معلولی توسعه مالی و رشد اقتصادی ایران بررسی شد. در نهایت نیز سرعت اصلاح خطاهای کوتاه‌مدت با استفاده از مدل تصحیح خطا تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهند که میزان اثر متغیر حجم سپرده‌های بانکی بر شاخص توسعه مالی، بیشتر از سایر متغیرهای مالی است. همچنین شاخص توسعه مالی در کوتاه‌مدت و بلندمدت رابطه مثبت با رشد اقتصادی دارد. آزمون فروض پاتریک نیز دیدگاه راهبری تقاضا را که به معنای علّیت از رشد اقتصادی به توسعه مالی است را تأیید می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Measuring the Effect of Financial Development on Economic Growth in Iran: Testing Patrick's Hypotheses

نویسندگان [English]

Seyed Jalal Alavi ¹
Mohammad Mahdi lotfi heravi ²
Marzieh Asaadi ³

¹ Master Student in Business Administration, Amirkabir University of Technology, Tehran, Iran.

² Assistant Professor, Economics and Finance Group, Faculty of Management, Science and Technology, Amirkabir University of Technology, Tehran, Iran.

³ Assistant Professor of Economics, Department of Management and Economics, Faculty of Humanities and Social Sciences, Golestan University, Gorgan, Iran

چکیده [English]

One of the most important issues in macroeconomic management is the analysis of factors affecting economic growth. This research has measured the effect of financial development on Iran's economic growth and test Patrick's hypothesis in the period of 1978-2019. Main research questions include; 1) What variables are effective in Iran's financial development index, together with their weighting factor, and does financial development in Iran bank-oriented or stock market-oriented? 2) What is the short-term and long-term effect of the financial development index on Iran's economic growth and the speed of adjustment to the long-term relationship? 3) Is the causal relationship between Iran's financial development and economic growth demand-oriented or supply-oriented? Firstly, comprehensive financial development index was created by using four variables, including the volume of liquidity, bank credits allocated to the private sector, the value of capital market transactions, and the volume of bank deposits using the Factor Analysis Method. Then the short-term and long-term relationship was calculated using the Autoregressive Distributed Lag (ARDL) model, followed by employing the Granger Causality Test to examine Patrick's hypothesis for the cause-and-effect relationship between financial development and economic growth in Iran. Finally, using the Error Correction Model, the speed of adjustment from the short-run equilibrium to the long-run equilibrium state was evaluated. The results show that the financial development index has a positive relationship with economic growth in the short and long term. Patrick's hypothesis test also confirms only the demand-driven management view which confirms causality from economic growth to financial development.

کلیدواژه‌ها [English]

Economic Growth
Financial Development Index
Patrick Hypothesis Test

مراجع

اصغرپور، حسین و مهدیلو، علی (1394). "بررسی رابطه علّیت گرنجر بین شاخص توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران: با استفاده از مدل غیرخطی مارکوف-سوییچینگ خودتوضیح برداری MS-VAR". مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 50، 806-777.

اکبریان، رضا و حیدری‌پور، سیدمحسن (1388). "بررسی تأثیر توسعه بازار مالی بر رشد اقتصادی در ایران طی سال‌های 1386-1345". پژوهشنامه اقتصادی، 9(3)، 63-43.

بهشتی، مونا؛ معمارنژاد، عباس؛ ترابی، تقی و حسینی، سید شمس الدین (1400). "بررسی رابطه علّیت پویا میان آزادسازی تجارت، توسعه مالی و رشد اقتصادی در منتخبی از کشورهای جهان (با رویکرد نوین بر شاخص توسعه مالی)". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 11، شماره 44، 62-37.

حسینی، سیدمهدی؛ اشرفی، یکتا و صیامی‌عراقی، ابراهیم (1390). "بررسی رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران با معرفی متغیرهای جدید". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، دوره 19، شماره 60، 34-19.

خلعتبری، فیروزه (1371). "مجموعه مفاهیم پولی، بانکی و بین‌المللی انگلیسی، آلمان، فرانسه، ایتالیایی، اسپانیایی و فارسی". تهران: انتشارات شباویز.

رمضانی، مریم؛ موسوی جهرمی، یگانه؛ معلمی، مژگان و شریف مقدسی، علی‌رضا (1401). " تأثیر ابعاد توسعه پایدار بر آسیب پذیری و تاب آوری اقتصاد ایران با رویکرد نظریه گراف". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 12، شماره 47، 36-15.

سلیمی سودرجانی، احسان؛ محمودی‌نیا، داود و پورشهابی، فرشید (1390). "بررسی رابطه علّی پویا بین عمق مالی، پس‌انداز و رشد اقتصادی در ایران. فصلنامه پول و اقتصاد، شماره 7، 135-109.

شمس‌الاحرار فرد، فاطمه و جهانگرد، اسفندیار (1390). "اثر مستقیم و غیر مستقیم توسعه مالی بر رشد اقتصادی ایران". فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال 4، شماره 12، 51-33.

کفایی، محمدعلی و رحمانی، طاهره (1397). "بررسی نقش درآمدهای نفتی در چگونگی اثرگذاری توسعه بخش مالی بر رشد اقتصادی کل و بخش غیرنفتی در ایران". فصلنامه اقتصاد و الگوسازی، شماره 9، 54-27.

کمیجانی، اکبر و نادعلی، محمد (1386). "بررسی رابطه علّی تعمیق مالی و رشد اقتصادی در ایران". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 44، 47-23.

مهدوی، رحمان و مهدوی، روح الله (1387). "تأثیرگذاری سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و توسعه بازار مالی بر رشد اقتصادی ایران". فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره 14، 147-129.

Akbarian, R. & Heydaripour, S. (2009). “Study of the Impact of Financial Market Development on Economic Growth in Iran During the Years 1966-2007”. Economic Research Journal, 9(3), 43-63. (In Persian).

Ang, J. B. & McKibbin, W. J. (2007). “Financial Liberalization, Financial Sector Development and Growth: Evidence from Malaysia”. Journal of Development Economics, 84(1), 215-233.

Asgharpour, H. & Mahdilo, A. (2015). “Investigating the Granger Causality Relationship between Financial Development Index and Economic Growth in Iran: Using the Markov-MS-VAR Nonlinear Self-Explanation Model”. Economic Research, 50(4), 777-806. (In Persian).

Calderón, C. & Liu, L. (2003). “The Direction of Causality between Financial Development and Economic Growth”. Journal of Development Economics, 72(1), 321-334.

Deidda, L. & Fattouh, B. (2002). “Non-Linearity between Finance and Growth”. Economics Letters, 74(3), 339-345.

Demetriades, P. O. & Hussein, K. A. (1996). “Does Financial Development Cause Economic Growth? Time-series Evidence from 16 Countries”. Journal of Development Economics, 51(2), 387-411.

Durusu-Ciftci, D., Ispir, M. S. & Yetkiner, H. (2017). “Financial Development and Economic Growth: Some Theory and More Evidence”. Journal of Policy Modeling, 39(2), 290-306.

Goldsmith, R. W. (1969). “Financial Structure and Development”. New Haven, CT: Yale University Press

Greenwood, J. & Smith, B. D. (1997). “Financial Markets in Development, and the Development of Financial Markets”. Journal of Economic Dynamics and Control, 21(1), 145-181.

Hassan, M. K., Sanchez, B. & Yu, J. S. (2011). “Financial Development and Economic Growth: New Evidence from Panel Data”. The Quarterly Review of Economics and Finance, 51(1), 88-104.

Hosseini, S., Ashrafi, Y. & Iraqi, I. (2011). “Study of the Relationship between Financial Development and Economic Growth in Iran with the Introduction of New Variables”. Quarterly Journal of Economic Research and Policy, 19(4), 19-34. (In Persian).

Ibrahim, M. & Alagidede, P. (2018). “Effect of Financial Development on Economic Growth in Sub-Saharan Africa”. Journal of Policy Modeling, 40(6), 1104-1125.

Ioannou, S. & Wójcik, D. (2021). “Finance and Growth Nexus: An International Analysis Across Cities”. Urban Studies, 58(1), 223-242.

Ireland, P. N. (1994). “Money and Growth: an Alternative Approach”. The American Economic Review, 84(1), 47-65.

Jung, S. M. (2017). “Financial Development and Economic Growth: Evidence from South Korea between 1961 and 2013”. International Journal of Management, Economics and Social Sciences (IJMESS), 6(2), 89-106.

Kafaie, M. & Rahmani, T. (2018). “Investigating the Role of Oil Revenues on How Financial Sector Affect the Economic Growth and Non-Oil Sector Growth in Iran”. Journal of Economics and Modeling, 9(1), 27-54. (In Persian).

Khalatbari, F. (1992). “A Collection of Monetary, Banking and International Concepts in English, German, French, Italian, Spanish and Farsi”. Tehran: Shabaviz Publishing.

Khan, M. S. & Senhadji, A. (2000). “Financial Development and Economic Growth: An Overview”. Nairobi: International Monetary Fund Institute.

King, R. G. & Levine, R. (1993). “Finance, Entrepreneurship, and Growth”. Journal of Monetary Economics, 32(3), 513-542.

Kinnon, M. C. (1973). “Money and Capital in Economic Development”. Brookings institutions, Washington DC.

Komijani, A. & Nadali, M. (2007). “Study of the Causal Relationship between Financial Deepening and Economic Growth in Iran”. Quarterly Journal of Business Research, 11(3), 23-47. (In Persian).

Levine, R. (1997). “Financial Development and Economic Growth: Views and Agenda”. Journal of Economic Literature, 35(2), 688-726.

Levine, R., Loayza, N. & Beck, T. (2000). “Financial Intermediation and Growth: Causality and Causes”. Journal of Monetary Economics, 46(1), 31-77.

Luintel, K. B. & Khan, M. (1999). “A Quantitative Reassessment of the Finance–Growth Nexus: Evidence from a Multivariate VAR”. Journal of Development Economics, 60(2), 381-405.

Mahdavi, R. & Mahdavi, R. (2008). “The Impact of Foreign Direct Investment and Financial Market Development on Iran's Economic Growth”. Quarterly Journal of Modern Economics and Trade, 1(2), 21-40. (In Persian).

Mhadhbi, K., Terzi, C. & Bouchrika, A. (2020). “Banking Sector Development and Economic Growth In Developing Countries: a Bootstrap Panel Granger Causality Analysis”. Empirical Economics, 58(6), 2817-2836.

Orji, A., Ogbuabor, J. E., Nwosu, E., Anthony-Orji, O. I. & Isaac, S. T. (2019). “Financial Development, Human Capital and Economic Growth in Nigeria: An Empirical Analysis”. Journal of Academic Research in Economics, 11(3), 507-531.

Patrick, H. T. (1966). “Financial Development and Economic Growth in Underdeveloped Countries”. Economic Development and Cultural Change, 14(2), 174-189.

Puatwoe, J. T. & Piabuo, S. M. (2017). “Financial Sector Development and Economic Growth: Evidence from Cameroon”. Financial Innovation, 3(1), 1-18.

Robertson, D. H. (1979). “The Generalization of the General Theory and Other Essays”. London, Macmillan.

Salimi, E., Mahmoudia, D. & Porshahabi, F. (2011). “Study of the Causal Dynamic Relationship between Financial Depth, Savings and Economic Growth in Iran”. Money and Economy Quarterly, 7(1), 132-148. (In Persian).

Samargandi, N., Fidrmuc, J. & Ghosh, S. (2014). “Financial Development and Economic Growth in an Oil-Rich Economy: The Case of Saudi Arabia”. Economic Modeling, 43, 267-278.

Schumpeter, J. A. (1934). “The Theory of Economic Development”. Cambridge Mass First Published in German in 1911SchumpeterThe Theory of Economic Development 1934.

Shams al-Ahrar Fard, F. & Jahangard, E. (2011). “Direct and Indirect Effect of Financial Development on Iran's Economic Growth”. Quarterly Journal of Securities Analysis, 4(4), 33-51. (In Persian).

Shaw, E. S. (1973). “Financial Deepening in Economic Development”. New York, Oxford University Press.

Škare, M., Sinković, D. & Porada-Rochoń, M. (2019). “Financial Development and Economic Growth in Poland 1990-2018”. Technological and Economic Development of Economy, 25(2), 103-133.

سنجش اثر توسعه مالی بر رشد اقتصادی در ایران: آزمون فروض پاتریک

مراجع

مراجع

دوره 13، شماره 52مهر 1402صفحه 106-93

دوره 13، شماره 52
مهر 1402
صفحه 106-93