با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد، تهران، ایران

2 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

در مطالعات مختلف برای ارزیابی و اندازه‌گیری فقر، افراد جامعه بر مبنای خط فقر به دو گروه فقیر و غیر فقیر تفکیک می شوند و سپس با استفاده از اطلاعات خانوارهای فقیر انواع شاخص‌های فقر محاسبه می‌شود. از آنجا که میزان فقر افراد متفاوت است میزان تاثیر هر یک از آنها بر اندازه فقر جامعه متفاوت می باشد. با توجه به نکته اخیر در این مقاله تلاش می‌شود اندازه فقر در ایران با استفاده از تابع عضویت فازی ارزیابی شود.
در این مقاله با استفاده از داده‌های خام طرح آماری هزینه و درآمد خانوار مرکز آمار ایران در طی سال‌های 1397-1385 و استفاده از شاخص فقر سن در دو حالت معیار ضریب جینی و معیار بن فرونی در دو حالت کلاسیک و فازی میزان فقر محاسبه می شود.
نتایج نشان می‌دهد که استفاده از منطق فازی تأثیر محسوسی بر مقدار فقر دارد به طوری که در حالت کلاسیک میزان فقر به طور قابل ملاحظه‌ای از حالت فازی کمتر است. از طرفی نتایج نشان می‌دهد که هم در حالت کلاسیک و هم در حالت فازی بهره‌گیری از معیار بن فرونی به جای ضریب جینی باعث بالا رفتن فقر می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Application of Fuzzy Approach to Measuring Poverty in Iran: Using Bonferroni's Inequality Measure

نویسندگان [English]

  • hasan aama bandograee 1
  • Farhad kashi 2
  • Yeganeh Mousavi Jahromi 2

1 PhD Candidate in Economics, Payame Noor Unvierstiy, Tehran, Iran

2 Professor of Department of Economics, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

In various studies, to evaluate and measure the poverty, based on the poverty line, the poor are divided into the poor and non-poor and based on the data of the poor households, different indeces of poverty are calculated. Since the rate of poverty varies, the effect of each poor individual on the society varies as well. In this study, the size of poverty in Iran is measured by Fuzzy Membership Function. In the current study, using the raw data, the household income of the Iranian Sensus Beauro, from 1385 to 1397 is calculated using the index of age poverty by Gini coefficient and Bonferonie standard, in classic and fuzzy modes of poverty size.
The results show that using the fuzzy logic has a significant effect on poverty size so that in the classic mode, it is significantly less than that of the fuzzy mode. The results also suggest that in both the classic and the fuzzy ways, using the Bonferonie standard instead of Gini Coefficient causes the rise of poverty.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fuzzy logic Indices of Bonferroni inequality
  • Age poverty index
  • Poverty measurement
باقری، فریده؛ دانش‌پرور، نیما و کاوند، نیما (1386). "روند خط فقر و شاخص‌های فقر در ایران طی سال‌های ۱۳۸۵-۱۳۷۵ بر اساس روش نیاز به ۲۳۰۰ کالری". مجله‌ی بررسی‌های آمار رسمی ایران، دوره هجدهم، شماره 2، 82-71.
پژویان، جمشید (1375). "فقر، خط فقر و کاهش فقر". فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، دوره 1، شماره 2، 23-5.
پیرایی، خسرو و شهسواری، محمدرضا (1388)."بررسی وضعیت فقر در مناطق شهری و روستایی استان فارس". پژوهشنامه اقتصادی، دوره 9، شماره 34، 264-233.
خالدی، کوهسار و پرمه، زورار (1384). "بررسی وضعیت فقر در مناطق شهری و روستایی ایران". اقتصاد کشاورزی و توسعه، دوره 13، شماره 49، 82-57
خدادادکاشی، فرهاد (1377). "اندازه‌گیری فقر در ایران برحسب خصوصیات اجتماعی و اقتصادی خانوارها: کاربرد شاخص سن در ایران". پژوهشنامه بازرگانی، سال ششم، شماره 2، 81-64.
خدادادکاشی، فرهاد و حیدری، خلیل (1388). "اندازه‌گیری شاخص‌های فقر بر اساس عملکرد تغذیه‌ای خانوارهای ایرانی". پژوهشنامه اقتصادی، دوره 9، شماره 34، 231-205.
خدادادکاشی، فرهاد؛ باقری، فریده؛ حیدری، خلیل و خداداد کاشی، امید (1381). "اندازه‌گیری شاخص‌های فقر در ایران: کاربرد انواع خط فقر، شکاف فقر، شاخص فقر 1363-1379". گروه پژوهشی آمارهای اقتصادی.
رییس دانا، فریبرز (1384). "اندازه‌گیری شاخص و پویش فقر در ایران". رفاه اجتماعی، شماره 17، 89-57.
زاهدی مازندرانی، محمدجواد (1384). "فقر روستایی، روند و اندازه‌گیری آن در ایران (تبیین روش‌ها و نقد رویکردها)". رفاه اجتماعی، دوره 4، شماره 17، 322-286.
مصطفائی، شعبان؛ خداداد کاشی، فرهاد؛ موسوی جهرمی، یگانه (1399). "تأثیر توسعه صنعتی بر کاهش فقر در استان‌های ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 10، شماره 38، 60-45.
مؤمنی، فرشاد؛ یوسفی، محمدقلی و مبارک، اصغر (1389). "بررسی عوامل تعیین‌کنندة رشد بهره‌وری و فقر در مناطق روستایی ایران". پژوهش‌های روستائی، شماره 1، 92-77.
نوبهار، الهام و قربانی، فهمیده (1400). "بررسی رابطه علّیت فضایی بین مهاجرت، نابرابری درآمد و فقر در شهرستان‌های ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 11، شماره 43، 102-83.
یزدان‌پناه، محدثه و راغفر، حسین (1388). "محاسبه شاخص‌های فقر کودکان در بین جمعیت روستایی و شهری 1386-1363". رفاه اجتماعی، دوره 9، شماره 35، 219-189.
 
Bellido, N., Jano, M., López Ortega, F., Martín-Guzmán, M. & Toledo, M. (1998). “The Measurement and Analysis of Poverty and Inequality: An Application to Spanish Conurbations”. International Statistical Review, 66(1), 115-131.
Giordani, P. & Maria Giorgi, G. (2010). “A Fuzzy Logic Approach to Poverty Analysis Based on the Gini and Bonferroni Inequality Indices”. Stat Methods, 19, 587–607.
Giorgi, G. M. & Crescenzi, M. (2001). “A Proposal of Poverty Measures Based on the Bonferroni Inequality Index”. International Journal of Statistic, lix, 3(4), 3-16.
Khodadkashi, F. (1998). “Measuring Poverty in Iran in Terms of Social and Economic Characteristics of Households: Application of "Sin" Index in Iran”. Jouornal of Trade
Peichl, A., Schaefer, T. & Scheicher, C. (2010). “Measuring Richness and Poverty: A Micro Data Application to Europe and Germany”. Review of Income and Wealth, 56(3), 597-619.
Rowntree, J. & Sherwell, A. (1901). “The Temperance Problem and Social Reform” Hodder and Stoughton.
Singh, A. (2012). “Measuring Inequality of Poverty: Theory and an Application to India”. Journal of Poverty, 16(1), 96–118.
Townsend, P. (1985). “Poverty in the United Kingdom: a Survey of Household Resources and Standards of Living”. University of California Press.
World Bank (2012). “Seeing like the World Bank on Poverty”. New Political Economy, 17(1), 35-58.