با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا

2 استاد گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا

3 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

در ایجاد چرخه‌های تجاری عواملی چون انتظارات، نبود انعطاف‌پذیری مالی، عدم اطمینان‌های موجود در فضای کلان اقتصادی و سایر شاخص‌های اقتصادی و غیراقتصادی تأثیرگذار هستند که هیچ یک از آنها به تنهایی، ادوار تجاری را به وجود نمی‌آورد. هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین ریسک‌های اقتصادی، مالی، سیاسی و بین‌المللی با چرخه‌های تجاری اقتصادی ایران طی دوره 1380 تا 1398 می‌باشد. جهت دستیابی به این هدف، ابتدا با استفاده از فیلتر هادریک–پرسکات روند بلندمدت از روند ادواری تولید ناخالص داخلی تفکیک شد و با بهره‌گیری از مدل خودتوزیع برداری ساختاری (SVAR) به تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته شده است. طبق نتایج بدست آمده، متوسط یک دور تجاری در اقتصاد ایران معادل با 10 فصل بوده که برای دوره رکود و دوره رونق به ترتیب برابر با 45/5 و 5 فصل می‌باشد. ریسک‌‌ اقتصادی به میزان 0354/0- درصد اثرات آنی بر چرخه‌های تجاری اقتصاد ایران دارد که این رقم برای ریسک مالی، ریسک بین‌المللی و ریسک سیاسی به ترتیب عددهای 0035/0-، 0031/0- و 0048/0 درصد را نشان می‌دهد. بر اساس نتایج آزمون علّیت گرنجری، دو متغیر ریسک اقتصادی و ریسک مالی علّیت ایجاد چرخه‌های تجاری اقتصاد ایران هستند، در صورتی که ریسک‌های سیاسی و بین‌المللی علّیت چرخه‌های تجاری نمی‌باشند. ریسک‌های اقتصادی در دوره اول با تأثیر حدود 6 درصدی بیشترین توضیح‌دهندگی را در ایجاد چرخه‌های تجاری تولید ناخالص داخلی دارا می‌باشد که بعد از آن ریسک مالی بیشترین اثرگذاری را بر چرخه‌ها تجاری می‌‌گذارد، از طرفی ریسک‌های سیاسی در بین ریسک‌های مورد مطالعه کمترین اثرگذاری را بر چرخه‌های تجاری دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Relationship between Risks and Business Cycles in the Iranian Economy During the Period (2001-2019) Using Structural Vector Autoregression Model

نویسندگان [English]

  • Mostafa Omidali 1
  • Mohammad Hassan Fotros 2
  • aliakbar gholizadeh 3

1 PhD Student in Economics, Bu-Ali Sina University

2 Professor, Department of Economics, Bu-Ali Sina University

3 Associate Professor, Department of Economics, Bu-Ali Sina University

چکیده [English]

Factors such as expectations, lack of financial flexibility, uncertainties in the macroeconomic environment and other economic and non-economic indicators are influential in creating business cycles, none of which alone creates business cycles. The purpose of this study is to investigate the relationship between economic, financial, political and international risks with the economic business cycles of Iran during the period 2001-2009. To achieve this goal, the long-run trend will be separated from the cyclical GDP trend using the Hadrick-Prescott filter, and the data will be analyzed using the Structural Vector Distribution (SVAR) model. According to the results, the average of one business cycle in the Iranian economy is equal to 10 seasons, which are equal to 5.45 and 5 seasons for the recession and boom period, respectively. Economic risk of -0.0354 percentage has immediate effects on the business cycles of the Iranian economy, which for financial risk, international risk and political risk, the figures show       -0.0035, -0.0031 and 0.0048 percentage, respectively. According to the Granger causality test, the two variables of economic risk and financial risk are the cause of business cycles in the Iranian economy, while political and international risks are not the cause of business cycles. Economic risks in the first period with an impact of about 6% have the most explanatory effect in creating business cycles of GDP, after which financial risk has the greatest impact on business cycles, on the other hand, political risks among the studied risks have the least impact on cycles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Business Cycles
  • New Institutionalism
  • Risks
  • Structural Vector Self-Distribution (SVAR)
الیور ای. ویلیامسون، مترجم: متوسلی، محمود (1381). "اقتصاد نهادگرایی جدید: دستاوردهای گذشته و نگاهی به فرارو". مجله برنامه و بودجه، شماره 73، 40-3.
امینی راد، مهدی؛ مهرگان، نادر؛ شاه‌آبادی، ابوالفضل و جعفری‌سرشت، داود (1398). "ریسک‌گریزی و چرخه‌های تجاری در اقتصاد ایران". فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد و الگوسازی، دوره 10، شماره 38، 58-35.
جلائی اسفندآبادی، سید عبدالمجید و انصاری نسب، مسلم (1395). "بررسی ادوار تجاری حقیقی در اقتصاد ایران با تأکید بر عوامل مؤثر بر شکاف تولید". فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 13، شماره 3، 109-85.
خلیلی عراقی، منصور و رمضانپور، اسماعیل (1381). "اهمیت محیط با ثبات اقتصاد کلان". مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 58، 28-1.
سیفی‌کشکی، احد؛ محسنی‌زنوزی، جمال‌الدین و رضازاده، علی (1399). "بررسی رابطه بین چرخه‌های اعتباری و چرخه‌های تجاری در اقتصاد ایران". فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار، سال بیستم، شماره 3، 32-1.
شاکری، عباس و وهاب، قلیچ (1394). "عوامل مؤثر بر چرخه‌های تجاری اقتصاد ایران: یک مدل خودرگرسیونی برداری ساختاری". فصلنامه پژوهش‌های پولی-بانکی، سال هشتم، شماره 25، 480-455.
طاهری بازخانه، صالح؛ احسانی، محمدعلی و گیلک حکیم‌آبادی، محمدتقی (1397). "بررسی رابطه پویا بین ادوار مالی با ادوار تجاری و شکاف تورم در ایران: کاربردی از تبدیل موجک". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال نهم، شماره 33، 140-121.
طیب‌نیا، علی و تقی ملا، سعید (1395). "برخی حقایق ادوار تجاری در اقتصاد ایران". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال بیست و چهارم، شماره 80، 84-57.
عباسی، علی؛ صمدی، علی حسین؛ هادیان، ابراهیم و پرویز، رستم زاده (1400). "قاعده پولی متناسب با انتظارات ناهمگن و سلطه مالی: مورد مطالعه ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 11، شماره 44، 84-63.
عباسی‌نژاد، حسین و محمدی، شاپور (1385). "تقارن چرخه‌های تجاری در اقتصاد ایران". مجله تحقیقات اقتصادی، دوره 4، شماره 41، 20-1.
عینیان، مجید و برکچیان، سیدمهدی (1392). "شناسایی و تاریخ‌گذاری چرخه‌های تجاری اقتصاد ایران". فصلنامه پژوهش‌های پولی و بانکی، سال هفتم، شماره 20، 194-161.
فعالجو، حمیدرضا و صادق‌پور، عسل (1394). "بررسی تأثیر شاخص ریسک کشور بر بازده بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه علمی راهبرد مدیریت مالی، سال سوم، شماره 3، 78-49.
نیلی، مسعود و درگاهی، حسن (1376). "تحلیل وضعیت رکودی اقتصاد ایران بر مبنای نظریه‌های چرخه‌های تجاری و ارائه راهکارها". مجله برنامه و بودجه، شماره 31، 44-3.
محمدی‌پور، علی؛ سلمانپور زنوز، علی و فخرحسینی، سید فخرالدین (1399). "بررسی تأثیر شوک‌های پایه پولی و درآمدهای نفتی دولت بر اقتصاد ایران با استفاده از تکنیک مدلسازی تعادل عمومی پویای تصادفی". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 10، شماره 39، 112-93.
مؤمنی، فرشاد و نیکونسبتی، علی (1396). "رویکرد نهادی به توسعه و دلالت‌های آن برای ایران". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال هفدهم، شماره 64، 241-199.
 
 
 
 
Acemoglu, D. & Scott, A. (1997). “Asymmetric Business Cycles: Theory and Time-Series Evidence”. Journal of Monetary Economics, 40(3), 501-533.
Baker, S. R., Bloom, N. & Davis, S. J. (2016). “Measuring Economic Policy Uncertainty”. The Quarterly Journal of Economics, 131(4), 1593-1636.
Bachmann, R. & Moscarini, G. (2011). “Business Cycles and Endogenous Uncertainty”. In 2011 Meeting Papers (Vol. 36, pp. 82-99). Society for Economic Dynamics.
Bloom, N. (2009). “The Impact of Uncertainty Shocks”. Econometrica. 77(3), 623-685.
Bloom, N., Floetotto, M., Jaimovich, N., Saporta‐Eksten, I. & Terry, S. J. (2018). “Really Uncertain Business Cycles”. Econometrica. 86(3), 1031-1065.
Born, B. & Pfeifer, J. (2014). “Policy Risk and the Business Cycle”. Journal of Monetary Economics, 68, 68-85.
Cavallo, A. & Ribba, A. (2018). “Measuring the Effects of Oil Price and Euro-Area Shocks on CEECs Business Cycles”. Journal of Policy Modeling, 40(1), 74-96.
De Giorgi, G. & Gambetti, L. (2017). “Business Cycle Fluctuations and the Distribution of Consumption”. Review of Economic Dynamics, 23, 19-41.
Erb, C. B., Harvey, C. R. & Viskanta, T. E. (1996). “Political Risk, Economic Risk and Financial Risk”. Financial Analysts Journal, 5(8), 29-46.
Gilchrist, S. & Zakrajšek, E. (2012). “Credit Spreads and Business Cycle Fluctuations”. American Economic Review, 102(4), 1692-1720.
Greif, A. (2006). “Institutions and the Path to the Modern Economy: Lessons From Medieval Trade”. Cambridge University Press
Kydland, F. E. & Prescott, E. C. (1982). “Time to Build and Aggregate Fluctuations”. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 105(2), 1345-1370.
Long Jr, J. B. & Plosser, C. I. (1983). “Real Business Cycles”. Journal of Political Economy, 91(1), 39-69.
Ludvigson, S. C., Ma, S. & Ng, S. (2021). “Uncertainty and Business Cycles: Exogenous Impulse or Endogenous Response?”. American Economic Journal: Macroeconomics, 13(4), 369-410.
Mendoza, E. G. & Yue, V. Z. (2008). “A Solution to the Disconnect Between Country Risk and Business Cycle Theories (No. w13861)”. National Bureau of Economic Research.
Nelson, R. R. (2008). “Economic Development from the Perspective of Evolutionary Economic Theory”. Oxford Development Studies, 36(1), 9-21.
Norrbin, S. C. & Schlagenhauf, D. E. (1990). “Sources of Output Fluctuations in the United States During the Inter-War and Post-War Years”. Journal of Economic Dynamics and Control, 14(3-4), 523-551.
North, D. C. (1989). “Institutions and Economic Growth: A Historical Introduction”. World Development, 17(9), 1319-1332.
Papageorgiou, T., Michaelides, P. G. & Tsionas, E. G. (2016). “Business Cycle Determinants and Fiscal Policy: A Panel ARDL Approach for EMU”. The Journal of Economic Asymmetries, 13, 57-68.
Popescu, A. & Rafael Smets, F. (2010). “Uncertainty, Risk-Taking, and the Business Cycle in Germany”. CESifo Economic Studies, 56(4), 596-626.
Rabanal, P. & Rubio-Ramírez, J. F. (2005). “Comparing New Keynesian Models of the Business Cycle: A Bayesian Approach”. Journal of Monetary Economics, 52(6), 1151-1166.
Shin, K. & Wang, Y. (2003). “Trade Integration and Business Cycle Synchronization in East Asia”. Asian Economic Papers, 2(3), 1-20.
Saijo, H. (2017). “The Uncertainty Multiplier and Business Cycles”. Journal of Economic Dynamics and Control, 78, 1-25.
Takahashi, S. (2020). “Time-Varying Wage Risk, Incomplete Markets, and Business Cycles”. Review of Economic Dynamics, 37, 195-213.