با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری اقتصاد، دانشگاه پیام نور

2 دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور

چکیده

در این مطالعه با استفاده از داده‌های سری زمانی و تکنیک‌های همجمعی در اقتصادسنجی، به خصوص مدل‌های پویای خودتوضیح با وقفه‌های توزیعی (ARDL) و ساز و کار تصحیح خطا (ECM)، روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت مدل تقاضای انرژی الکتریکی بخش صنعت کشور برآورد شده است. بر اساس نتایج بدست آمده، بی‌کشش بودن تقاضای برق نسبت به قیمت که در سایر مطالعات در ایران و سایر کشورها بدست آمده بود، در این مطالعه نیز تأیید گردید. کشش قیمتی تقاضایبخش صنعت برابر با453/0 می‌باشد و بیان‌کننده این مطلب است که با افزایش یک درصدی در قیمت انرژی الکتریکی میزان تقاضای آن 453/0 درصد کاهش می‌یابد، بنابراین انرژی الکتریکی کالایی کم کشش است، به‌دلیل آنکه انرژی الکتریکی نسبت به سایر فراورده‌های نفتی، کالای ارزان قیمت و دارای کارایی بالای اقتصادی می‌باشد و امکان جانشینی آن با سایر فراورده‌ها کمتر وجود دارد و با افزایش قیمت این حامل، میزان تقاضای آن کاهش چشمگیری نمی‌یابد که بیانگر این مطلب است که بخش صنعت به انرژی الکتریکی وابسته است و دیگر انرژی‌ها نمی‌توانند جایگزینی مناسب برای آن باشند نتایج بدست آمده مبین معنی‌دار بودن کلیه ضرایب در سطح پنج و ده درصد می‌باشد. با استفاده از داده‌های سری زمانی و آمار مصرف برق در سال‌های 1355 تا 1395 و تکنیک‌های هم‌جمعی در اقتصادسنجی، به‌خصوص مدل‌های پویای خودتوضیح با وقفه‌های توزیعی (ARDL) و ساز و کار تصحیح خطا (ECM)، روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت مدل تقاضای انرژی الکتریکی در بخش صنعت کشور برآورد شده است.
نتایج پژوهش نشان می‌دهد تقاضای انرژی الکتریکی نقش مهمی در تولید بخش صنعت و در نهایتGDP  کشور دارد به طوری که افزایش 1 واحد (ده هزار کیلو وات ساعت) افزایش مصرف انرژی الکتریکی در بخش صنعت می‌تواند تولید ناخالص داخلی را حدود 23660 دلار افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Estimating Electricity Demand in the Iindustrial Sector of Iran and Examining its Role in Economic Growth

نویسندگان [English]

  • ali changi changi 1
  • hadi ghaffari 2

1 Ph.D. in Economics, Payame Noor University

2 Associate Professor of Economics, Payame Noor University

چکیده [English]

ABSTRACT:
one of the indicators that is currently considered in determining the level of development of a country is the amount of electricity consumption and its applications.Providing the needs of the industrial sector for energy,especially electricity, is undeniable and very important and is very effective in the process of growth, development and economic stability.
In this study,using time series data and aggregate techniques in econometrics, especially dynamic auto regressive distributed lag models (ARDL) and error correction mechanism (ECM), long-term and short-term relationships of electricity demand model of the industrial sector are estimated. Based on the obtained results,The price elasticity of demand in the industrial sector is equal to 0.453 and it indicates that with a one percent increase in the price of electricity,the amount of demand decreases by 0.453 percent.Therefore, electricity is a low-elastic commodity, This means that the industrial sector is dependent on electricity and other energies cannot be a suitable alternative to it.The results show that all coefficients are significant at the levels of 5 and 10 percent.
Also, the results show that the demand for electricity has an important role in the production of the industrial sector and ultimately the country's GDP, so that an increase of 1 unit (ten thousand kilowatt hours) in electricity consumption in the industrial sector can increase GDP by about 23,660 dollars.

Keywords: Electricity Demand of Industrial Sector, Price of Energy Carriers, ARDL.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Electricity Demand of Industrial Sector
  • Price of Energy Carriers
  • ARDL
آذربایجانی، کریم؛ شریفی، علی‌مراد و ساطعی، مهسا (1385). "برآورد تابع تقاضای انرژی الکتریکی در بخش صنعت کشور (81-1346)". مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 73، 166-133.
آماده، حمید (1392). "تحلیل اقتصادسنجی تقاضای نفـت گـاز در زیـربخش حمـل و نقـل جاده‌ای- مقایسه رهیافت هم‌انباشتگی و STSM". فصلنامه اقتصاد انرژی، شـماره 39، سـال دهم، 75-51.
آمار تفصیلی صنعت برق ایران، ویژه مدیریت راهبردی، وزارت نیرو سال‌های 97-1386.
باقرزاده، آرزو و امیرتیموری، سمیه (1388). "برآورد تابع تقاضای انرژی در بخش کشاورزی ایران". هفتمین همایش ملی انرژی.
جلایی، سید عبدالمجید؛ جعفری، سعید و انصاری لاری، صالح (1392). "برآورد تابع تقاضای برق خانگی در ایران با استفاده از داده‌های تابلویی استانی". پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره 2، شماره 8، 92-69.
جلولی، مهدی (1388). "بررسی اثر حذف یارانه‌ها بر متغیرهای اقتصاد کلان در چارچوب یک الگوی اقتصادسنجی کلان ساختاری". پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی تهران.
جهانگرد، اسفندیار (1383). "ارزیابی آثار فناوری اطلاعات و ارتباطات ICT بر رشد اقتصادی و بهره‌وری صنایع کارخانه‌ای ایران". رساله دکتری. دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبای.
جیمز، هندرسن و کوانت، ریچارد (1387)."تئوری اقتصاد خرد". ترجمه مرتضی قره‌باغیان و جمشید پژویان، انتشارات رسا.
چنگی آشتیانی، علی و جلولی، مهدی (1391). "برآورد تابع تقاضای برق و پیش‌بینی آن برای افق چشم‌انداز 1404 ایران و نقش آن در توسعه کشور با توجه به هدفمند شدن یارانه‌های انرژی". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 2، شماره 7، 101-91.
دامن کشیده، مرجان (1392). "بررسی رابطه مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران". فصلنامه سیاست‌های راهبردی و اقتصاد کلان، سال اول، شماره 2، 78-46
رضایی، حسین و منظور، داود (1388). "مدل سازی تقاضای انرژی الکتریکی در کشور با رویکرد پویایی سیستمی". هفتمین همایش ملی انرژی.
سالنامه‌های آماری وزارت نیرو سال‌های 1397-1346.
سلطانی، غلامرضا (1383)."تعیین نرخ بازدهی سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی". اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 45، 41-19.
سلیمانی روزبهانی، مرتضی (1382). "ارزیابی و مقایسه بهره‌وری در بخش‌های مختلف شرکت سایپا و عوامل مؤثر بر آن". پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی.
شریفی، علیمراد و شاکری، ابوذر (1390). "هدفمند کردن یارانه حامل‌های انرژی و تحلیـل تقاضای پویای نهاده انرژی در صنایع کارخانه‌ای ایران". فصلنامـه پـژوهش‌هـای اقتصـادی، سال یازدهم، شماره 3، 25-1.
صلواتی‌نژاد، ایمان و اسماعیل‌نیا کتابی، علی‌اصغر (1393). "بررسی عوامل کوتاه‌مدت و بلندمدت مؤثر بر تقاضای انرژی الکتریکی در میان بخش‌های مختلف اقتصادی کشور". کنفرانس بین‌المللی و آنلاین اقتصاد سبز، سال 1393.
صمدی، سعید؛ شهیدی، آمنه و محمدی، فرزانه (1387). "تحلیل تقاضای برق در ایران با استفاده از مفهوم هم‌جمعی و مدل ARIMA (88-1363)". مجله دانش و توسعه، سال پانزدهم، شماره 25، 136-113.
عباسی، ابراهیم و صفوی، درسا (1385). "برآورد مصرف انرژی الکتریکی". فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال سوم، شماره 9، 38-13.
عزتی، مرتضی (1376). "روش تحقیق در علوم اجتماعی، کاربرد در زمینه مسائل اقتصادی". تهران. دانشگاه تربیت مدرس. انتشارات موسسه تحقیقات اقتصادی.
کارنامه سال‌های 1375 تا 1385 شرکت برق منطقه‌ای باختر.
کاتوزیان، محمدعلی (1374). "ایدئولوژی و روش در اقتصاد". ترجمه م. قاید،ن شر مرکز.
لطفعلی‌پور، محمدرضا؛ فلاحی، محمدعلی و ناظمی معزآبادی، سیما (1394). "برآورد توابع تقاضای برق در بخش‌های خانگی و صنعتی ایران با بکارگیری الگوی سری زمانی ساختاری(STSM) ". مجله مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، دوره 4، شماره 13، 208-187.
مرکز آمار ایران، حساب‌های منطقه‌ای سال‌های 1379 تا 1383.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1378). شاخص‌های بخش صنعت.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1394). "دورنمای رشد صنعتی در اقتصاد ایران".
موسوی اهرنجانی، پریسا؛ و قادری، سیدفرید و آزاده، محمدعلی (1386). "شبیه‌سازی تقاضای برق صنایع ایران با استفاده از سیستم داینامیک". نشریه دانشکده فنی، جلد 41، شماره 7، 953-943.
مولایی، محمد و انتظار، ابوریحان (1398). "عوامل مؤثر بر تقاضای انرژی فسیلی در بخش صنعت ایران". فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی، دوره هشتم، شماره 30، 193-177.
نوفرستی، محمد (1378). "ریشه واحد و هم‌جمعی در اقتصادسنجی". انتشارات مؤسسه رسا.
نیکخواه جورشری، ابراهیم؛ عفت‌نژاد، رضا و هدایتی، مهدی (1397). "مدیریت تقاضای انرژی الکتریکی توسط مصرف‌کنندگان بزرگ صنعتی با استفاده از دسته‌بندی و زیر‌دسته‌بندی‌های ویژه". فصلنامه پژوهش‌های سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی انرژی، دوره 4، شماره 13، 227-197.
ورهرامی، ویدا و موحدیان، مهرنوش (1396). "برازش تابع تقاضای برق بخش خانگی شهرستان‌های منتخب استان تهران با استفاده از روش پنل پویا". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال هفدهم، شماره 2، 144-121.
وزارت نیرو، سی و شش سال صنعت برق در آینه آمار 82-1346.
وزارت نیرو، معاونت امور انرژی، ترازنامه انرژی، سال‌های مختلف.      
Aminifard, A. (2002). “The Estimation of Demand for Electricity at Homes in Iran: A Cointegration Approach (1967-1999)”. M. A. Thesis (Economics), Shiraz University.
Anderson, B. & Damsgaard, N. (2002). “Residential Electricity Use –Demand Estimation Usiny Swedish Micro Data”. Stockholm School of Economics, Box 6501, S-11383 Stockholm, Sweden.
Asgari, A. (2000). “Assessing Alectricity Demand of Different Consuming Sectors and Investigating its Pricing Policy”. PhD Thesis, Faculty of Economy, University of Tehran.
Asgari, M. (2001). “The Estimation of Electricity Demand with Convergence Method in Iran, (2000-2004)”. 16th International Electricity Conference
Bandaranaike, R. & Munasinghe, M. (1983). “The Demand for Electricity Services and the Quality of Supply”.
Bartelsman, E. J. & Dhrymes. P. J. (1991). “Productivity Dynamics: U.S. Manufacturing Plants, 1972–86”. Discussion paper 548, Columbia University.
Bentzen, J. & Engsted, T. (1993). “Short – and Long-Run Elasticities in Energy Demand: A Cointegration Approach”. Energy Economics, 15(1), 9-16.
Bentzen, J. & Engsted, T. (2001). “A Revival of the Autoregressive Distributed Lag Model in Estimating Energy Demand Relationships”. Energy, 26(1), 45-55.
Bjorner, T. B., Togeby, M. & Jensen, H. H. (2001). “Industrial Companies' Demand for Electricity: Evidence from a Micropanel”. Energy Economics, 23(5), 595–617.
Broadstock, D. C. & Lester C. H. (2010). “Quantifying the Impact of Exogenous Non-Economic Factors on UK Transport Oil Demand”. Energy Policy, 38, 1669-1565.
Cahyo, B. N., Setiawan, A. A., Wilopo, W. & Musyafiq, A. A. (2018). “Energy Demand and Supply Forecasting Based on Electricity Consumption Intensity and Production Capacity for Development of Operating Support in Headquarter of Indonesian National Army”. E3S Web of Conferences, 73, 01004, ICENIS 2018.
Chitnis, M. & Lester C. H. (2011) “Modelling UK Household Expenditure: Economic Versus Noneconomic Drivers”. Applied Economic Letters, 18, 753-766.
Darbellay Georges A. & Marek Slama (2000). “Forecasting the Short Term Demand for Electricity: Do Neural Network Stand a Better Chance?”. International Journal of Forecasting, 16, 71-83.
Erdogdu, E. (2007). “Electricity Demand Analysis Using Cointegration and ARIMA Modelling: A Case Study of Turkey”. Energy Policy, 35, 1129–1146.
Ettestol, I. (2002). “Estimating Residential Demand for Electricity with Smooth Transition Ragression”. NTNU, Trondheim, Norway.
Haas, R. & Schipper, L. (1998). “Residential Energy Demand in OECD Countries and the Role of Irreversible Efficiency Improvements”. Energy Economics, 20(4), 421–442.
Jungcurt, S. (2019). “Global Energy Demand in 2018 Grew at Fastest Pace in a Decade”. SDG Knowledge Hub, Available at: https://sdg.iisd.org/news.
Kazemi, A. (1996). “Electricity Demand Analysis and Estimation in Household and Industrial Sectors”. MSc Thesis, Faculty of Economics, University of Tehran.
Kmershen, D. R. & Porter, D. V. (2004). “The Demand for Residential, Industrial and Total Electricity, 1973-1998”. Energy Economics, 26(1), 87-100.
Kumar Bose, R. & Shukla, M. (1999). “Elasticities of Electricity Demand in India”. Energy policy, 27(3), 137-146.
Liu, Z. (2015). “Supply and Demand of Global Energy and Electricity”. Global Energy Interconnection, 2015, 101-182.
Morales-Acevedo, A. (2014). “Forecasting Future Energy Demand: Electrical Energy in Mexico as an Example Case”. Energy Procedia, 57, 782–790.
Pokharel, Sh., Ahmade, A. A., Al-Ansari, F. A., Al Allaf, H., Daneshvar, M. & AbdelQadir, A. M. (2012). “Energy Modeling for Policy Analysis, Proceedings of the 3rd International Gas Processing Symposium”. March 5-7, Qatar.
Rriss, P. C. & White, M. W. (2001). “Household Electricity Demand, Revisited”. University of Cambridge, Working Paper, No.8687.
Sa’ad, S. (2011). “Underlying Energy Demand Trends in South Korean and Indonesian Aggregate Whole Economy and Residential Sectors”. Energy Policy, 39, 40-46.
Sadeghi, N. (2003). “Forecasting Electricity Consumption Through Economics Models”. MSc Thesis, Faculty of Economies, University of Tehran.
Saffaripour Isfahani, M. (1999). “Electricity Demand View & Country's Required Potential Competence of Powerhouse in 3rd Plan”. 3rd National Congress of Iran's Energy.
Tabrizian, B. (1997). “Estimatin of Electricity Consumption in Iran and Comparingit with that of OECD Countries”. MSc thesis, Faculty of Economics, University of Tehran.
Yumurtaci, Z. & Asmaz, E. (2004). “Electric Energy Demand of Turkey for the Year 2050”. Energy Sources, 26, 1157–1164.‏