با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور،تهران، ایران

3 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

آسیب پذیری اقتصادی، ویژگی ساختاری یک کشور است که باعث میشود آن کشور در معرض متغیرهای برونزای اقتصادی خارج از کنترل قرار گیرد. ازسوی دیگر،تاب آوری ناشی از نحوه اتخاذ سیاستهای کلان اقتصادی است. هدف از مقاله حاضر بررسی رابطه توسعه پایدار و آسیب پذیری و تاب آوری در اقتصاد ایران در دوره زمانی 1398-1391 میباشد. در این مسیر توسعه پایدار را متشکل از پنج بعد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، حکمرانی، پیرامونی و44 متغیر به عنوان زیرشاخص هربعدازتوسعه درنظر میگیرد.برای بررسی ساختارشبکه ای روابط بین متغیرها، ازنظریه گراف و الگوریتم تارجان استفاده مینماید. الگوریتم، 34متغیر را تحت عنوان متغیرهای بنیادی تأثیرگذار بر تاب آوری و آسیب پذیری اقتصادی مشخص میکند و ابعاد اقتصادی و حکمرانی را به عنوان ابعاد کنترلی (اصلی) و ابعاد اجتماعی، زیست محیطی و پیرامونی را به عنوان ابعاد مشروط (فرعی) معرفی مینماید.نتایج نشان میدهد نقطه ضعف اقتصاد ایران در این دوره ناشی از وضعیت آسیب پذیری و تاب آوری درابعاد حکمرانی و اقتصادی بوده است.در بین ابعادمشروط، بعد پیرامونی بدترین وضعیت را از نظر آسیب پذیری و تاب آوری داشته است.نوآوری این پژوهش در بررسی ابعادتوسعه پایدارو تأثیرآن برآسیب پذیری و تاب آوری و استفاده از نظریه گراف جهت بررسی متغیرهای تأثیرگذاربرای اولین بار در ایران است و در این الگوریتم بدون محدودیت در تعداد متغیرهای ورودی، می‌توان پدیده را بصورت فراگیر مورد تحلیل قرار داد. همچنین با تمرکز بر متغیرهای مؤثر بر وضعیت آسیب‌پذیری و تاب‌آوری در مبانی نظری موضوع، جدول جامعی تهیه شده که تاکنون نمونه آن در سایر مطالعات ارائه نشده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Sustainable Development Dimensions on Vulnerability and Resilience of Iran's Economy by Using Graph Theory

نویسندگان [English]

  • Maryam Ramezani 1
  • Yeganeh Mousavi Jahromi 2
  • Mojgan Moallemy 3
  • Ali Reza Sharif Moghadasi 3

1 Ph.D. Student of Economics, Payame Noor University. Tehran. Iran

2 Professor, Faculty of Economics, Payame Noor University. Tehran. Iran

3 Assistant Professor, Faculty of Economics, Payame Noor University. Tehran. Iran

چکیده [English]

Economic vulnerability, is a country’s structural feature, making it exposed by out-of-control economic exogenous variables.On the other hand, resilience stems from how macroeconomic policies are adopted.The purpose of this article is to analyze the relationship between sustainable development, vulnerability and resilience in the Iran's economy in the time period of 1391-1398.In this way, sustainable development consists of 5 Dimensions: Economic, Social, Environmental, Governance, Peripheral and also includes 44 variables as a sub-indicator of each development's dimension. It uses graph theory and Tarjan Algorithm for study the network structure of relationships between variables. The Algorithm identifies34 variables as the fundamental variables affecting economic resilience and vulnerability and introduces economic and governance Dimensions as control (major) Dimensions; Social, Environmental and Peripheral Dimensions as Contingent (minor) Dimensions.The results show that weakness of Iran's economy in this period was due to vulnerability and resilience in governance and economy Dimensions.Among the contingent Dimensions, the Peripheral dimension has the worst situation in terms of vulnerability and resilience.The innovation of this research is in studying the Dimensions of sustainable development and its effect on vulnerability and resilience, moreover graph theory has been used in order to study the influential variables for the first time in Iran. In this algorithm, without limiting the number of input variables, the phenomenon can be analyzed comprehensively. furthermore, a holistic table has been prepared, by focusing on the variables affecting the state of vulnerability and resilience in the theoretical foundations of the subject, that has not been shown in any other studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Vulnerability and Resilience
  • Sustainable Development
  • Graph Theory
  • Tarjan Algorithm
  • Composite Index
ابونوری، اسماعیل و لاجوردی، حسن (1395). "برآورد شاخص ترکیبی آسیب‌پذیری و تاب‌آوری اقتصاد ایران". فصلنامه اقتصاد و الگوسازی دانشگاه شهید بهشتی، دوره سوم، شماره 28، 29-1.
امیری، حسین؛ بیرانوند، محبوبه؛ نوروزی، فریبا و علیزاده، شیوا (1397). "برآورد شاخص‌های آسیب‌پذیری و تاب‌آوری در اقتصاد ایران". فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، دوره 6، شماره 3، 455-434.
براتی، ناصر (1376). "توسعه فرهنگی پایدار"، مجله برنامه و بودجه، شماره 24، 84-71.
پوراصغر سنگاچین، فرزام؛ صالحی، اسماعیل و دیناروندی، مرتضی (1391). "سنجش توسعه‌یافتگی استان‌های کشور ایران با رویکرد تحلیل عاملی". نشریه علمی پژوهشی آمایش سرزمین، دوره 4، شماره 2، 26-5.
جانی، سیاوش و ازوجی، علاءالدین (1393). "تبیین مفهوم و مبانی تاب‌آوری و اقتصاد مقاومتی در طراحی برنامه ششم توسعه". دفتر برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور، 24-1.
غیاثوند، ابوالفضل و عبدالشاه، فاطمه (1394). "شاخص‌های تاب‌آوری اقتصادی". فصلنامه روند، شماره 71، 106-79.
گل وردی، مهدی (1396). "تاب‌آوری ملی: مروری بر ادبیات تحقیق". فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، دوره 7، شماره 25، 310-293.
مغاری، مریم و فریدزاد، علی (1395). "اثر آسیب‌پذیری و تاب‌آوری اقتصادی بر تولید ناخالص داخلی کشورهای منتخب عضو اوپک". فصلنامه سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا، شماره 11، 106-77.
وثوقی نیک، عفیفه (1397). "تأثیر آسیب‌پذیری و تاب‌آوری اقتصادی بر نوسانات تولید ناخالص داخلی سرانه". فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، شماره 70، 291-265. 
Altimari, A. Balzano, S. & Zezza, G. (2018). “Measuring Economic Vulnerability a Structural Equation Modeling Approach”. Creativity and Motivation Economic Research Series, University of Cassino & Sotern Lazio, Department of Economics and Law, 1-28.
Angeon, V. & Bates, S. (2015). “Reviewing Composite Vulnerability and Resilience Indexes: A Sustainable Approach and Application”. World Development , 72, 140-162.
Bates, S., Angeon, V. & Ainouche, A. (2014). “The Pentagon of Vulnerability and Resilience: A Methodological Proposal in Development Economics by Using Graph Theory”. Economic Modelling, 42, 445-453.
Bondy, J. A. & Murty, U. S. R. (1976). “Graph Theory with Application”. U.S.A: Elsevier Science Publishing Co. Inc, 1-270.
Boorman, J., Fajgenbaum, J., Ferhani, H., Bhaskaran, M., Arnold, D. & Kohli, H. A. (2013). “The Centennial Resilience Index: Measuring Countries Resilience to Shock”. Global Journal of Emerging Market Economies, 5(2), 57-98.
Briguglio, L. (2014). “A Vulnerability and Resilience Framework for Small States”, Report Prepared for the Commonwealth Secretariat.
Briguglio, L. & Cordina, G. (2008). “Economic Vulnerability & Resilience. Concepts & Measurements”. World Institute for Development Economics Research, 55, 1-22.
Briguglio, L. & Galea, W. (2003). “Updating and Augmenting the Economic Vulnerability Index”. Occasional paper, Islands and Small States Institute of the University of Malta, 1-15.
Briguglio, L. (1995). “Small Island States and Their Economic Vulnerabilities”. World Development, 23(9), 1615-1632.
Briguglio, L. (2016). “Exposure to External Shocks and Economic Resilience of Countries: Evidence from Global Indicators”. Journal of Economic Studies, 43(6), 1057-1078.
Briguglio, L., Cordina, G., Farrugia, N. & Vella, S. (2009). “Economic Vulnerability and Resilience: Concepts and Measurements”. Oxford Development Studies, 37, 229–247.
Dahlhaus, T. & Lam, A. (2018). “Assessing Vulnerabilities in Emerging-Market Economies”. Bank of Canada Staff Discussion Paper, No 3, 1-26.
Davydov, D. M., Stewart, R., Ritchie, K. & Chaudieu, I. (2010). “Resilience and Mental Health”. Clinical Psychology Review, 30(5), 479-495
Dercon, S, & Shapiro, J, S. (2007). “Moving on, Staying Behind, Getting Lost: Lessons on Poverty Mobility from Longitudinal Data”. Global Povrty Research Group, 1-50.
Guillaumont, P. (2010). “Assessing the Economic Vulnerability of Small Island Developing States and the Least Developed Countries”. Journal of Development Studies, 46, 828–854.
Guillaumont, P. (2011). “Assessing the Economic Vulnerability of Small Island Developing States and Least Developed Countries”. The Journal of Development Studies, Taylor & Francis (Routledge), 46 (05), 1-38.
Guillaumont, P. (2017) “Vulnerability and Resilience: A Conceptual Framework for Bhutan", chapter 2 in Bhutan - New pathways to growth, Sabyasachi Mitra and Hoe Yun Jeong (eds), foreword by Dasho Tshering Togbay, Oxford University Press, 25-115.
ICT Data and Statistics Division Telecommunication Development Bureau International Telecommunication Union. (2019). “The ICT Development Index (IDI) Methodology, Indicators and Definitions”.
Kaufmann, D. & Mastruzzi, M. (2008). “Governance Matters VII: Aggregate and Individual Governance Indicators”. The World Bank, 1-93.
Klein. Richard J, Nicholls, Robert J. & Thomalla, Frank. (2004), “Resilience to Natural Hazards: How Useful is this Concept?”. Environmental Hazards, 5(1-2), 35-45
Kubitschek, A. B, Jaskiewicz. K, Linakis. L. & McGirr. L. (2013). “A Framework for Analyzing Resilience in Fragile and Conflict-Affected Situations”. Columbia University SIPA, 1-59.
Martin, R. (2012). “Regional Economic Resilience, Hysteresis and Recessionary Shocks”. Journal of Economic Geography, 12(1), 1-32.
Naimzada, A. K., Stefani, S. & Torriero, A. (2009). “Networks, Topology and Dynamics: Theory and Applications to Economics and Social Systems”. Springer-Verlag, Berlin Heidelberg, 127-142.
Ram, J., Cotton, J. J. & Frederick, R. (2019). “Measuring Vulnerability: A Multidimensional Vulnerability Index for the Caribbean”. CDB Working Paper, No 01, 1-55.
Rose, A. (2004). “Defining and Measuring Economic Resilience to Disasters; Prevention and Management,” An International Journal, 13(4), 307-314.
Roze, A. (2009). “Economic Resilience to Disasters”. Community & Regional Resilience Institute, Report 8.
Singh, R. K. & Murty, H. R. (2009). “An Overview of Sustainability Assessment Methodologies”. Ecological Indicaators. No 9, 189-212.
Tarjan, R. (1972). “Depth-First Search and Linear Graph Algorithms”. SIAM J. Comput. 1, 146–160.
USAID. (2013). “A Framework for Analyzing Resilience In Fragile and Conflict-Affected Situations.”
World Economic Forum, (2019). “The Global Risks, Report 2019”. Published by the World Economic Forum.
Zaman, G. & Vasile, V. (2014). “Conceptual Framework of Economic Resilience and Vulnerability, at National and Regional Levels”. Romanian Journal of Economics, Institute of National Economy, 39, 1-14.