با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد اقتصاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، ایران

2 استادیار اقتصاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، ایران

3 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، ایران

چکیده

در مطالعه حاضر دو فرضیه تاثیر تنوع و ماهیت سبد صادرات غیرنفتی به عنوان دو ویژگی اصلی بخش صادرات بر رشد اقتصادی آزمون می‌شود. نوآوری این مقاله استخراج سطح تکنولوژی سبد صادراتی بر اساس طبقه‌بندی SITC سه رقمی است. بدین منظور، آمارهای صادرات از سیستم هماهنگ (HS) با استفاده از نرم‌افزار TCC System به طبقه‌بندی SITC تبدیل شده است. همچنین برای آزمون تاثیر تنوع و ماهیت صادرات بر رشد اقتصادی از روش FMOLS برای دوره زمانی 1396-1371 استفاده شده است. مطابق نتایج حاصل از برآورد الگو، یک درصد کاهش تمرکز سبد صادراتی، رشد اقتصادی را معادل (158/0) درصد افزایش می‌دهد و یک درصد افزایش در نسبت سهم کالاهای با تکنولوژی بالا به کل صادرات، باعث افزایش در رشد اقتصادی معادل (39/0) درصد می‌شود. بر این اساس، راهبرد توسعه صادرات غیرنفتی کشور باید بر دو مولفه اصلی خلق مزیت های نسبی جدید و حرکت به سمت صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا استوار باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Impact of Export Diversification and Export Composition on Economic Growth of Iran

نویسندگان [English]

  • Abbas Shakeri 1
  • reza zamani 2
  • Hadi Vartabian Kashani 3

1 Professor at Faculty of Economics, University of Allame Tabataba’i, Iran

2 Assistant Professor at Faculty of Economics, University of Allame Tabataba’i, Iran

3 Ph.D. Student in Economics at Faculty of Economics, University of Allame Tabataba’i, Iran

چکیده [English]

The impact of export diversification and export composition, as two major parts of export section, on economic growth (case study of Iran) are the major purposes of this paper. To extracting technology level of export basket, bases on SITC 3 digit codes, as our innovation, we use TCC Systerm software to convert Iranian export HS data to SITC. Using FMOLS for 1992-2017 duration, we studied the effect of export diversification and its composition on Iranian economic growth. We found that one percent decrease in export diversification leads 0.158 percent decrease in economic growth, and also one percent increase in share of high-technology exports leads to 0.39 percent increase in economic growth. Therefore, it is necessary to establish Iranian non-oil export promotion strategy on both new comparative advantage creation and high technology products.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Economic Growth"
  • "Export Diversification"
  • "Export Composition"
  • "FMOLS"
آذربایجانی، کریم؛ راکی، مولود و رنجبر، همایون (1390). "تأثیر متنوع سازی صادرات بر بهره‌وری کل عوامل تولید و رشد اقتصادی (رویکرد داده‌های تابلویی در کشورهای گروه دی هشت)". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 1، شماره 3، 201-165.
تفضلی، فریدون (1386). "تاریخ عقاید اقتصادی از افلاطون تا دوره معاصر". تهران، نشر نی، چاپ هفتم.
دهمرده، نظر؛ صفدری، مهدی و شهیکی تاش، مهیم (1389). "تأثیر شاخص‌های کلان بر توزیع درآمد در ایران (1386-1353)". فصلنامه پژوهش‌های بازرگانی، شماره 54، 55-25.
رنجبر، همایون؛ ایرانمنش، مهدیه و محمدی، مرتضی (1390). "اثر الگوی تخصص تجاری بر رشد اقتصادی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا". فصلنامه مدلسازی اقتصادی، شماره 16، 70-57.
رودریک، دنی (2007). "یک علم اقتصاد؛ تجویزهای بسیار". هادی ورتابیان کاشانی، تهران، معاونت امور اقتصادی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، چاپ اول، 1397.
محمدی، تیمور و نبی‌زاده، علی‌حسین (1392). "بررسی ارتباط بین نامیزانی نرخ ارز حقیقی و واردات کالاهای واسطه‌ای- سرمایه‌ای و مصرفی در ایران". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 51، 149-113.     
Aditya, A. & Acharyya, R. (2013). “Export Diversification, Composition, and Economic Growth: Evidence from Cross-Country Analysis”. The Journal of International Trade & Economic Development, 22(7), 959-992.
Agosin, M. R. (2009). “Export Diversification and Growth in Emerging Economies”. CEPAL Review, 97, 115-131.
Albeaik, S., Kaltenberg, M., Alsaleh, M. & Hidalgo, C. A. (2017). “Improving the Economic Complexity Index”. arXiv preprint arXiv:1707.05826, 1-21.
Alshomaly, I. & Shawaqfeh, W. (2020). “The Effect of Export Diversification on the Economic Growth of West-Asian Arab Countries”. Journal of Social Sciences, 9(2), 429-450.
Basile, R., Parteka, A. & Pittiglio, R. (2018). “Export Diversification and Economic Development: A Dynamic Spatial Data Analysis”. Review of International Economics, 26(3), 634-650.
Bebczuk, R. N. & Berrettoni, N. D. (2006). “Explaining Export Diversification: An Empirical Analysis”. CAF Research Program on Development, 65, 1-26.
Berthélemy, J. C. & Söderling, L. (1999). “Trade and Development: A European View on African Issues”. World Development29(2), 323-343.
Bertinelli, L. (2009). “Export Diversification and Price Uncertainty in Developing Countries: A Portfolio Theory Approach”. Available at SSRN 1327928, papers.ssrn.com
Blattman, W. (2007). “The Impact of the Terms of Trede on Economic Development in the Periphery”. NBER Working Paper No. 10600, June 2007.
Chenery, H. B. (1998). “Development Patterns: Among Countries and Over Time”. Review of Economics and Statistics, 50(4), 391-416.
Chrid, N., Saafi, S. & Chakroun, M. (2020). “Export Upgrading and Economic Growth: a Panel Cointegration and Causality Analysis”. Journal of the Knowledge Economy, 11(2), 1-31.
Dehn, J. (2000). “Commodity Price Uncertainty and Shocks: Implications for Economic Growth”. The Centre for the Study of African Economies, Working Paper Series, (120).
Eaton, J. & Kortum, S. (2002). “Technology, Geography, and Trade”, Econometrica, 70(5), 1741-1779.
Feder, G. (1983). “On Exports and Economic Growth”. Journal of Development Economics, 12(1), 59-73.
Felipe, J., Kumar, U., Abdon, A. & Bacate, M. (2012). “Product Complexity and Economic Development”. Structural Change and Economic Dynamics, 23(1), 36-68.
Gala, P. & Magacho, G. (2018). “The Structuralist Revenge: Economic Complexity as an Important Dimension to Evaluate Growth and Development”. Brazilian Journal of Political Economy, 38(2), 219–36.
Güneri, B. (2019). “Economic Complexity and Economic Performance”. Ph.D. Dissertation, Hacettepe University Graduate School of Social Sciences.
Hausmann, R. & Klinger, B. (2007). “The Structure of the Product Space and the Evolution of Comparative Advantage”. CID Working Paper Series. No. 146.
Hausmann, R., Hwang, J. & Rodrik, D. (2006). “What you Export Matters”. Journal of Economic Growth, 12(1), 1-25.
Hausmann, R., Rodriguez, F. R. & Wagner, R. A. (2006). “Growth Collapses”. Harvard CID Working Paper, No. 136.
Herzer, D. & Lehmann, D. (2006). “What Does Export Diversification Do For Growth? An Econometric Analysis”. Applied Economics, 38(15), 1825-1838.
Hidalgo, C. A., Klinger, B., Barabási, A. L. & Hausmann, R. (2007). “The Product Space Conditions the Development of Nations”. Science, 317, 482-487.
Imbs, J. & Wacziarg, R. (2003). “Stages of Diversification”. American Economic Review, 93(1), 63-86.
Jarreau, J. & Poncet, S. (2012). “Export Sophistication and Economic Growth: Evidence from China”. Journal of Development Economics, 97(2), 281-292.
Kabaklarli, E. & Duran, M. S. (2018). “High-Technology Exports and Economic Growth: Panel Data Analysis for Selected OECD”. In Forum Scientiae Oeconomia, 6(2), 47-60.
Kuznets, S. & Murphy, J. T. (1966). “Modern Economic Growth: Rate, Structure, and Spread”. (Vol. 2). New Haven: Yale University Press.
Lall, S. (2000). “The Technological Structure and Performance of Developing Country Manufactured Exports 1985-98”. Oxford Development Studies, 28(3), 337-369.
Lewis, W. A. (1955). “Secular Swings in Production and Trade”. 18704913. The Manchester School, 23(2), 113-152.
López-Cálix, J. (2020). “Leveraging Export Diversification in Fragile Countries: The Emerging Value Chains of Mali, Chad, Niger, and Guinea”. World Bank Publications.
Love, J. (1983). “Concentration, Diversification and Earnings Instability: some Evidence on Developing Countries' Exports of Manufactures and Primary Products”. World Development, 11(9), 787-793.
Lugeiyamu, E. J. (2016). “Is Export Diversification a key Force to Africa’s Economic Growth? Cross-Country Evidence”. An Unpublished M.Sc Economics Thesis of the International Business School of Jonkoping University.
Markowitz, H. (1952). “The Utility of Wealth”. Journal of political Economy, 60(2), 151-158.
Mau. K. (2016). “Export Diversification and Income Differences Reconsidered: The Extensive Product Margin in Theory and Application”. Review of World Economics, 152(2), 351-381.
Mejia, J. (2011). “Export Diversification and Economic Growth”. Contributions to Economics, 105(2), 338-356.
Mendoza, E. (1997). “Terms-of-Trade Uncertainty and Economic Growth”. Journal of Development Economics, 54, 323–356.
Phillips, P. & Hansen, B. (1990). “Statistical Inferences in Instrumental Variables Regression with I(1) Processes”. Review of Economic Studies, 57(1), 99-125.
Prebisch, R. (1950). “The Economic Development of Latin America and its Principal Problems”. United Nations, New York.
Rodrik, D. (2008). “One Economics, Many Recipes: Globalization, Institutions, and Economic Growth”. Princeton University Press.
Rostow, W. W. (1959). “The Stages of Economic Growth”. The Economic History Review, 12(1), 1-16.
Sachs, J. D. & Warner, A. M. (1995). “Natural Resource Abundance and Economic Growth”. National Bureau of Economic Research, (No. w5398).
Seetanah, B., Sannassee, R. V. & Lamport, M. (2012). “Export Diversification and Economic Growth: The Case of Mauritius”. In 4th World Trade Organization Annual Conference (pp. 1-2).
Singer, H. (1950). “Comments to the Terms of Trade and Economic Development”. Review of Economics and Statistics, 40(1), 84-89.
Siswana, S. & Phiri, A. (2019). “Is Export Diversification or Export Specialization Responsible For Economic Growth in BRICS Countries? ”. M.Sc Economics Thesis of Department of Economics of Nelson Mandela University.
Stanley, D. L. & Bunnag, S. (2001). “A New Look at the Benefits of Diversification: Lessons from Central America”. Applied Economics, 33(11), 1369–1383.
Syron, R. F. & Walsh, B. M. (1968). “The Relation of Exports and Economic Growth”. Kyklos, 21(3), 541-545.
World Development Indicators. World Bank
Wörz, J. (2005). “Skill Intensity in Foreign Trade and Economic Growth”. Empirica, 32(1), 117-144.
www.unctadstat.unctad.org.