نویسندگان

• فرزانه چهاربند
• فرشاد مومنی

چکیده

نهاده اصلی الگوی نوظهور اقتصاد دانایی‏محور، دانش و کاربرد آن است. این الگو نیازمند آگاهی‏ها و آمادگی‏های پایه‏ای است که اکثریت وزن آن را سرمایه انسانی کارا تشکیل می‏دهد. بنابراین مسأله اصلی مقاله آن است که در شرایطی که مناسبات جهانی در حوزه اقتصاد بر اساس الگوی اقتصاد دانایی‏محور سامان می‏یابد، واردات فناوری، گسترش عجولانه آموزش عالی و به طور کلی تقلید از کشورهای توسعه‏یافته، بدون توجه به زیرساخت‏های اقتصاد دانایی‏محور، مشکل‏گشای مسائل اصلی کشورهای در‏حال‏توسعه نخواهد بود. از آنجا که آموزش همواره رابطه‏ای تنگاتنگ با توسعه اقتصادی داشته، به عنوان یکی از راه‏کارهای اساسی و البته یکی از ارکان مهم اقتصاد دانایی‏محور، مقوله آموزش به طور کلی و آموزش پایه به طور خاص در این مقاله مطرح می‏شود. به طوری‏که فرضیه تحقیق از این قرار است که «بهبود آموزش پایه در ارتباط مستقیم با پیشرفت شاخص اقتصاد دانایی‏محور است». در این بررسی از روش توصیفی- تحلیلی و روش علّی استفاده شده است تا در ابتدا به مفاهیم و تعاریف کلیدی این عصر پرداخته شود و سپس بر اساس روش‏شناسی بانک جهانی در مورد شاخص اقتصاد دانایی‏محور و مباحث تئوریک ذکر شده، وضعیت ایران در ارتباط با اقتصاد دانایی‏محور و آموزش در سال‏های 1388- 1375(2009-1995) روشن شود. نتایج پژوهش، نشان‏دهندة ضعف ایران در تأمین آموزش پایه‏ای است که بتواند دستیابی به جامعه‏ای دانش‏بنیان را ممکن سازد. این ضعف ریشه در مواردی چون وجود فضای رانتی، عدم توجه به اهمیت آموزش پایه در برنامه‏ریزی کلان نسبت به آموزش عالی و هم‌چنین ضعف استراتژی‏های اتخاذ‏شده در آموزش و پرورش دارد. از این رو انجام اصلاحات آموزشی از سمت آموزش عمومی به آموزش عالی، ایجاد شایستگی‏های کلیدی، و ایجاد ارتباطی کارا و مستمر میان آموزش عمومی، بازار کار و آموزش عالی می‏تواند در بهبود شرایط نهادی و دستیابی به فضای دانش‏بنیان مؤثر واقع شود.

کلیدواژه‌ها

• اقتصاد دانایی‏محور
• آموزش
• آموزش پایه

عنوان مقاله [English]

Challenges and Perspectives in Knowledge Based Development in Iran: Basic Education Approach

نویسندگان [English]

• Farzaneh Chaharband
• Farshad Momeni

چکیده [English]

The main input of the knowledge based economy (KBE) is knowledge and its application. This model requires an authentic fundamental knowledge and preparations in which the effective human capital has the main weight. So the main subject of this research is that, under conditions in which the global economic relations are knowledge oriented, importing technologies, expanding the tertiary education and following developed countries policies, without considering the infrastructure of KBE, cannot be the proper solution for developing countries. As education has always had close relationship with economic development, education in general and basic education in specific has been considered as essential ways to operate in this new model and also as one the main pillars in KBE. “Development in basic education has direct relationship with the development of KBE index” is our hypothesis. In this survey a descriptive- analytical and also cause and effect procedures have been chosen to deal with key definitions of this era. Then, using the World Bank knowledge based economy measurement (Knowledge assessment measurement-KAM), the status of knowledge economy index (KEI) in Iran for the years 1995-2009, will be investigated. According to the findings of this research, it can be concluded that the function in Iran in the field of providing a kind of basic education which can be a mean to KBE, has been weak. This weakness has reasons such as a rentier atmosphere, lack of attention toward the importance of basic education in comparison to tertiary education in macro planning and improper strategies in the field of education. So having educational adjustments from basic to higher education, developing core competencies and establishing an effective and continuous relation between basic education, higher education and labor market can lead to an improvement of an institutional framework and of course achieving to KBE.

کلیدواژه‌ها [English]

• Knowledge Based Economy
• Education
• Basic Education