با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای اقتصاد، دانشگاه تبریز

2 استاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز

3 دانشیار، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز

چکیده

در اقتصاد ایران در طول چند دهه گذشته سیستم مالی دچار محدودیت‌های زیادی از جمله تعیین دستوری نرخ سود بانکی بوده است. در این مطالعه با توجه به شرایط اقتصادی ایران به تعیین نرخ سود سپرده بانکی به روش تلفیق دو نظریه آزادسازی و توسعه مالی و محدودیت مالی پرداخته می‌شود و آزادسازی محدود مالی پیشنهاد می‌شود. در این روش برخلاف تعیین دستوری نرخ سود بانکی، بانک مرکزی دو نرخ به عنوان سقف و کف نرخ سود بانکی را به بانک‌ها ابلاغ کرده که کرانه‌های بالا و پایین هستند. سپس بانک‌ها با توجه به عملکرد خود می‌توانند در حد فاصل سقف و کف نرخ سود، به صورت آزاد و رقابتی عمل کرده و نرخ سود متناسب را خود بانک‌ها تعیین کنند و در سیکل‌های اقتصادی با سرعت بیشتری تعدیل کنند و منابع مالی خود را حفظ کنند. برای انجام این کار از مدل رگرسیون با انتقال ملایم پنل (PSTR) و با داده‌های بانک مرکزی و بانک‌های تجاری کشور در بازه (1395-1385) کرانه‌های بالا و پایین نرخ سود سپرده بانکی، تخمین زده شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Providing a Solution for Managing the Interest Rate of Iranian Bank In the Context of Development and Financial Repression Theories

نویسندگان [English]

  • Hasan Heidari 1
  • Jafar Haghighat 2
  • Zahra Karimi Takanlo 3
  • reza ranjpour 3

1 Ph.D. student of economics, University of Tabriz, Tabriz, Iran

2 Professor of Economics at University of Tabriz, Tabriz, Iran

3 Associate Professor of Economics, University of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

In the Iranian economy over the past few decades, the financial system has been subject to many restrictions, including the grading of bank interest rates. In this study, considering the economic conditions of Iran, the interest rate of bank deposit is determined by combining the two approaches of liberalization and financial development and financial constraint. In this way, contrary to the bank's interest rate order, the central bank has issued two interest rates as a ceiling and a bank interest rate to banks, which are upper and lower limits. Banks can then operate freely and competitively, depending on their performance, between profit and loss ceilings, and determine the appropriate rate of interest for the banks themselves and adjust the business cycle more quickly and maintain their finances. To do this, a smooth panel regression model (PSTR) with data from the central bank and commercial banks of the country in the interval (2006-2016) has been estimated high and low.bank deposit interest rates.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Financial Development
  • Financial Repression
  • Margins of Bank Profit Rates
  • PSTR
ابونوری، عباسعلی؛ محمدی، تیمور و سجادی، سمیه (1392). "رابطه بین نرخ تورم و نرخ سود سپرده‌های بانکی در سیستم بانکداری ایران". فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال اول، شماره 3، 52-32.
احسانی، محمدعلی؛ لعل‌خضری، حمید و طاهری بازخانه، صالح (1398). "تحلیل آستانه‌ای و طیفی رابطه‌ی میان بدهی دولت به سیستم بانکی و رشد اقتصادی در ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 9، شماره 35، 52-35.
برقی اسکویی، محمدمهدی؛ خداوردیزاده، محمد؛ خداوردیزاده، صابر و وفامند، علی (1396). "تأثیر آستانه‌ای نابرابری درآمد بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در حال‌ توسعه: رویکرد رگرسیون انتقال ملایم پنلی". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال هفتم، شماره 27، 80-65.
حری، حمیدرضا؛ جلائی اسفندآبادی، سیدعبدالمجید؛ نجاتی، مهدی و میرهاشمی نائینی، سیمین السادات (1397). "تحلیل اثر همزمان باز بودن تجاری و اثرات دانه‌ای در بانکداری بر رشد اقتصادی ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 8، شماره 31، 100-83.
درستی، محمدباقر (1377). "عوامل مؤثر بر جذب سپرده‌ها با استفاده از روش بانکی بعد از اجرای عملیات بانکی بدون ربا". دانشگاه اصفهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
ذوالقدر، حمید؛ اصغرپور، حسین؛ پورعبادالهان، محسن؛ سلمانی، بهزاد و فرزین‌وش، اسداله (1398). "بررسی نقش مالکیت بانک‌ها در اثرگذاری اعتبارات بانکی بر رشد اقتصادی با توجه به سطح درآمد استان‌ها". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 9، شماره 34، 34-15.
سوری، علی (1393). "اقتصادسنجی". تهران، نشر فرهنگ شناسی.
شاکری، عباس (1387). "اقتصاد کلان". تهران، نشر نویسا، (چاپ اول).
شاکری، عباس و خسروی، حسن (1383). "آزمون نظریه مکینون-شاو در اقتصاد ایران". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 14، 126-109.
عبدی، ابراهیم؛ خدادادکاشی، فرهاد و موسوی جهرمی، یگانه (1398). "تأثیر تغییرات قدرت بازار در صنعت بانکداری بر سرمایه‌گذاری شرکت‌ها با تأکید بر کانال محدودیت مالی". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 9، شماره 34، 76-59.
غفاری، هادی؛ سعادت مهر، مسعود؛ سوری، علی و رنجبرفلاح، محمدرضا (1395). "بررسی تأثیر افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران". فصلنامه علمی‌ پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، سال پنجم، شماره 18، 132-109.
کمیجانی، اکبر (1390). "پول، بهره و بانکداری در توسعه اقتصادی". تهران، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
کمیجانی، اکبر و بهرامی‌راد، دومان (1387)."آزمون رابطة بلندمدت بین نرخ سود تسهیلات بانکی و نرخ تورم". مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 43، 200-187.
کمیجانی، اکبر؛ زمانزاده، حمید و بهادر، علی (1395). "سازوکار مدیریت نرخ‌های سود در چارچوب سیاست پولی". فصلنامه پژوهشکده پولی و بانکی، شماره 48، 33-1.
گزارش‌های اقتصادی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
مبصر، داریوش (1380). "درس‌هایی از سیاست آزادسازی مالی". مجله اقتصادی، وزارت امور اقتصاد و دارایی، شماره 4، 40-33.
محقق‌نیا، محمدجواد؛ دهقان، محمدعلی و رحمتی‌نیا، محسن (1395). "طراحی الگو تعیین نرخ بهینه سود بانکی در ایران". دو فصلنامه علمی پژوهشی جستارهای اقتصادی ایران، سال 13، شماره 25، 119-97.
مهرآرا، محسن؛ آیین، سهیل و حکم اللهی، یاسمن (1398). "اثر تسهیلات اعطایی و نرخ سود حقیقی بانک‌ها بر رشد اقتصادی (مطالعه تطبیقی ایران و مالزی)". فصنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره 26، 67-51.
مهرآرا، محسن؛ موسایی، میثم و محمدیان، امیرحسین (1390). "بررسی رابطه غیرخطی میان نرخ بهره حقیقی و سرمایه‌گذاری خصوصی با استفاده از روش حد آستانه‌ای (مورد کشورهای در حال توسعه)". فصلنامه روند پژوهش‌های اقتصادی، سال نوزدهم، شماره 58، 65-33.
مهرگان، نادر؛ عزتی، محسن و اصغرپور، حسین (1385). "بررسی رابطه علّی بین نرخ بهره و تورم: با استفاده از داده‌های تابلویی". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال ششم، شماره سوم، 105-91.
موسویان، سید عباس (1384). "راهکار رسیدن به نرخ سود بانکی تعادلی". اقتصاد اسلامی، سال پنجم، 93-75.
نظریان، رافیک و عزیزیان فرد، رقیه (1395). "بررسی عوامل مؤثر بر حاشیه نرخ سود بانک‌ها در ایران". فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال چهارم، شماره 14، 106-73.
 
 
 
Angbazo, L. (1997). “Commercial Bank Net Interest Margins, Default Risk, Interest-Rate Risk and Off-Balance Sheet Banking”. Journal of Banking and Finance, 21(1), 55–87.
Bencivenga, V. R & Smith, B. D. (1991). “Financial Intermediation and Endogenous Growth”. Reviews of Economic Studies, 58, 195-205.
Box, G. & Jenkins, M. (1976). “Time Series Analysis: Forecasting and Control”. Holden-Day,SanFrancisco.
Colletaz, G. & Hurlin, Ch. (2006).“Threshold Effects of the Public Capital Productivity: An International Panel Smooth Transition Approach”. Document de recherche du LEO. DR LEO.1-35.
Courakis, A. S. (1981). “Banking Policy and Commercial Bank Behavior in Greece”. in Competitation and Regulation in Financial Market. Edited by Albert Verheirstraction London: Macmillan, 220-263.
Dilip, K. Das (2002). “Emerging Market economics Invitability of volatility and contagion”. Juornal of Aseet Management, 4(3), 22-40.
Fok, D., Van Dijk, D. & Franses, P. (2004). “A Multi-level Panel STAR Model for US Manufacturing Sectors”. Working Paper, University of Rotterdam, 811-827.
Fry, M. J. (1978). “Money and Capital or Financial Deepening in Economic Development?”. Journal of Money, Credit, and Banking, 6(4), 464-475.
Gonzalez, A., Terasvirta, T. & Van Dijk, D. (2005). “Panel Smooth Transition Regression Models”. SSE/EFI Working Paper Series in Economics and Finance, No. 604.1-47.
Hansen, B. (1999). “Threshold Effects in Non-Dynamic Panels: Estimation, Testing, and Inference”. Journal of Econometrics, 93, 345-368.
Hellman, Murdock & Stiglitz, (1997). “The Role of Government in East Asian Economic Development, in Comparative Institutional Analysis”. Clarendon Press, Oxford.163-207.
Kapur, B. K .(1976). “Alternative Stabilization Policies for Less Developed Countries”. Journal of Political Economy, 84, 777-795.
Louri, H. & Migiakis, P. (2015). “Determinants of Euro-Area Bank Lending Margins”. Bank of Greece Journal.
McKinnon, R. (1973). “Money and Capital in Economic Development”. The Brooking Institution.
Murdock and Stiglitz, (1993). “The Effect of Financial Repression in an Economy With Positive Real Rates”. Backgrond Paper For World Bank, Policy Research Department, Washington, D.C. 1993.78-123.
Mushtaq, S. & Sidiqui, D. (2017). “Effect of Interest Rate on Bank Deposits: Evidences from Islamic and Non-Islamic Economies”. Future Business Journal, 3, 1–8.
Saad, N. (2007). “A Comparative Study on Fixed Deposit Profit Rate versus Interest Rate among Islamic and Conventional Banking: The Effects to the Bank’s Performance”. Proceedings of the 2nd Islamic Conference 2007 (iECONS2007) organized by Faculty of Economics and Muamalat, Islamic Science University of Malaysia.
Shaw, E. S. (1973). “Financial Deepening in Economic Development”. Oxford University Press, New York.
Stijn, C., Coleman, N. & Donnelly, M. (2017). “Low-For-Long; Interest Rates and Bnaks Interest Margins and Profitability: Cross-Country Evidence”. International Finance Discussion Papers 1197.
Tarus, D, Chekol, Y. & Motwol, M. (2012). “Determinants of Net Interest Margins of Commercial Banks in Kenya: A Panel Study”. Procedia Economics and Finance, 2, 199-208.
Yukselt, S. & Zengin, S. (2017). “Influencing Factors of Net Interest Margin in Turkish Banking Secto”. International Journal of Economics and Financial Issues, 7(1), 178-191.