پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه کلیدواژه ها

لیست داوران 1400

لیست داوران 1399

رانت منابع طبیعی و کارآفرینیِ ضرورت یا فرصت

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

رانت منابع نهاده‌ای تولیدی است که می‌تواند محرک کارآفرینی در کشورهای غنی از منابع طبیعی باشد، اما در سوی مقابل رانت منابع طبیعی می‌تواند موجب تغییر انگیزه‌های کارآفرینانِ بالقوه، کاهش کارآفرینیِ فرصت و تبدیل آن به کارآفرینیِ ضرورت گردد. اگرچه کارآفرینیِ ضرورت، فعالیتی غیرمولد محسوب نمی‌شود اما اثرگذاری آن‌ بر رشد و توسعه اقتصادی بسیار متفاوت با فعالیت‌های کارآفرینانه‌ است که‌ مبتنی بر فناوری‌ها و ایده‌های نوآورانه‌ هستند و مرزها و قابلیت‌های تولیدی یک اقتصاد را تعیین می‌کنند. در پژوهش حاضر اثر رانت منابع طبیعی بر توسعه کارآفرینی (به تفکیک کارآفرینیِ فرصت و کارآفرینیِ ضرورت) در 45 کشور در حال توسعه و توسعه یافته طی دوره 2017-2008 با استفاده از روش داده‌های تابلویی پویا (GMM) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج برآورد مدل‌های تحقیق نشان داده است، رانت منابع طبیعی تأثیری منفی و معنادار بر کارآفرینیِ فرصت داشته است در حالی‌که این متغیر تأثیری مثبت و معنادار بر کارآفرینیِ ضرورت داشته است. بر اساس یافته‌های این تحقیق، رانت منابع طبیعی به طور متوسط کاهش کارآفرینیِ فرصت را موجب شده است. نتایج این تحقیق، بیانگر ضرورت مدیریت رانت منابع طبیعی همراه با کنترل فساد و بهبود ساختار نهادی به منظور گسترش کارآفرینیِ فرصت در اقتصادهای غنی از منابع طبیعی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Natural Resource Rents and Opportunity and Necessity Entrepreneurship

نویسندگان [English]

  • Hoda Zobeiri 1
  • Mani Motameni 1
  • Atefeh Raeisi 2

1 Assistant Professor of Economics, Department of Economics, University of Mazandaran, Babolsar, Iran

2 M.A. Student in Economics, University of Mazandaran, Babolsar, Iran

چکیده [English]

Natural resource rents theoretically can stimulate entrepreneurship as a production inputs. In other hands, natural resource rents can change intensives of potential entrepreneurs, reduce opportunity driven entrepreneurship and increase necessity driven entrepreneurship. However, necessity driven entrepreneurship is not an unproductive activity, but its impact on economic growth and development is very different from entrepreneurial activities that are based on innovative ideas and technologies which determine the productive capabilities of an economy. This paper has examined the effect of natural resource rents on opportunity driven entrepreneurship and necessity driven entrepreneurship in 45 selected countries during 2008-2017 using GMM. The results show that natural resource rents have significant negative impact on opportunity entrepreneurship while it has significant positive impact on necessity entrepreneurship. Based on the results, oil rents managements along with control of corruption and improve institutional framework are necessary to increase opportunity entrepreneurship in oil rich countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural Resource Rents
  • Opportunity Entrepreneurship
  • Necessity Entrepreneurship
  • Dynamic Panel Regression
مراجع
پاداش، حمید و نیکونسبتی، علی (1387). "نقش نهادها در توسعه کارآفرینی". دوفصلنامه برنامه و بودجه، شماره 106، 154-129.
جوادی، شاهین؛ متوسلی، محمود و یدالهی فارسی، جهانگیر (1395). "رانت‌های نفتی، کارآفرینی و ساختار اداری دولت در ایران". فصلنامه علمی پژوهشی سیاست‌گذاری عمومی، دوره 2، شماره 1، 138-121.
چراغی، بابک؛ ترابی، تقی؛ محمدی، تیمور و تقوی، مهدی (1398). "بررسی عوامل عدم تحقق رشد اقتصادی پایدار از منظر سرمایه اجتماعی در اقتصاد ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 9، شماره 34، 98-77.
زبیری، هدی (1396). "ریسک سیاسی و کارآفرینی". اقتصاد مقداری، دوره 14، شماره 1، 206-173.
شاه‌آبادی، ابوالفضل و صادقی، حامد (1394). "وفور منابع طبیعی و تولید ناخالص داخلی سرانه در کشورهای نفتی با تأکید بر آزادی اقتصادی". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 5، شماره 20، 98-79.
شیراوند، فاطمه؛ مظهری، رضا؛ محمدی خیاره، محسن و توماج، عبدالسعید (1398). "بررسی تأثیر عوامل نهادی رسمی و غیررسمی (با تأکید بر ترس از شکست، حاکمیت قانون، کنترل فساد، درک قابلیت کارآفرینانه) بر کارآفرینی و نتیجه آن بر رشد اقتصادی: شواهدی از کشورهای منا". تحقیقات اقتصادی، دوره 54، شماره 1، 232-209.
محمدزاده، یوسف؛ رهبر، فرهاد و قهرمانی، هادی (1395). "تأثیر رانت منابع طبیعی بر روی توسعه کارآفرینی (مطالعه موردی کشورهای منتخب جهان)". پژوهش‌های مدیریت راهبردی، دوره 22، شماره 6، 98-77.
مودتی، مهدیه؛ ترابی، تقی؛ محمودزاده، محمود و معمارنژاد، عباس (1397). "عوامل نهادی رسمی و غیررسمی، کارآفرینی فرصت‌گرا و رشد اقتصادی به روش گشتاورهای تعمیم‌یافته". فصلنامه توسعه کارآفرینی، دوره 11، شماره 3، 539-521.
 
 
 
Acs, Z. & Audretsch, D. (1988). “Innovation in Large and Small Firms: An Empirical Analysis”. The American Economic Review, 78(4), 678-690.
Aidis, R., Estrin, S. & Michiewicz, T. M. (2012). “Size Matters: Entrepreneurial Entry and Government”. Journal of Small Business Economics, 39(1), 119-139.
Amiri, H., Samadian, F., Yahoo, M. & Jamali, S. J. (2019). “Natural Resource Abundance, Institutional Quality and Manufacturing Development: Evidence from Resource-Rich Countries”. Resources Policy, 62, 550-560.
Anokhin, S. & Schulze, W. S. (2009). “Entrepreneurship, Innovation and Corruption”. Journal of Business Venturing, 24(5), 465-476.
Arellano, M. & Bond, S. R. (1991). “Some Tests of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and an Application to Employment Equations”. Review of Economic Studies, 58, 277-297.
Arezki, R. & Bruckner, M. (2009). “Oil Rents, Corruption, and State Stability: Evidence from Panel Data Regressions”. IMF Working Papers, 9, 267.
Arezki, R. & Van Der Ploeg, F. (2010). “Trade Policies, Institutions and the Natural Resource Curse”. Applied Economics Letters, 17(15), 1443–1451.
Auty, R. M. (2001). “Resource Abundance and Economic Development”. Oxford University Press, Oxford, UK.
Avnimelech, G., Zelekha, Y. & Sharabi, E. (2014). “The Effect of Corruption on Entrepreneurship in Developed Vs Non-Developed Countries”. International Journal of Entrepreneurial Behavior and Research, 20(3), 237-262.
Baland, J-M. & Francois, P. (2000). “Rent-Seeking and Resource Booms”. Journal of Development Economics, 61(2), 527-542.
Baumol, W. (1990). “Entrepreneurship: Productive, Unproductive, and Destructive”. Journal of Political Economy, 98(5), 893–921.
Baumol, W. (2002). “The Free-Market Innovation Machine: Analyzing the Growth Miracle of Capitalism”. Princeton: Princeton University Press.
Bjorvatn, K. & Farzanegan, M. R. (2013). “Demographic Transition Resource Rich Countries: A Blessing or a Curse?”. Journal of World Development, 45, 337-351.
Blanco, L. & Grier, R. (2012). “Natural Resource Dependence and the Accumulation of Physical and Human Capital in Latin America”. Resources Policy, 37(3), 281-295.
Boettke, P. J. & Coyne, C. J. (2003). “Entrepreneurship and Development: Cause or Consequence?”. Advances in Austrian Economics, 6, 67-88.
Bowland, C. (2012(. “Resource Abundance in Mozambique: Governance Issues and the Possibility of Violence”. https://prezi.com/.../resource-abundance-in-mozambique-governanc.
Buccellato, T. & Alessandrini, M. (2009). “Natural Resources: a Blessing or a Curse? The Role of Inequality”. Centre for Financial & Management Studies, Discussion Paper 98.
Bulte, E. & Damania, R. (2008). “Resources for Sale: Corruption, Democracy and the Natural Resource Curse”. Journal of Economic Analysis & Policy, ISSN (Online) 1935-1682, DOI: https://doi.org/ 10.2202/1935. 1682-1890.
Busse, M. & Groning, S. (2013). “The Resource Curse Revisited: Governance & Natural Resources”. Public Choice, 154, 1-20.
Corden, M. (1984). “Booming Sector and Dutch Disease Economics: Survey and Consolidation”. Oxford Economic Papers, 36(3), 359–380.
Coxhead, I. (2007). “A New Resource Curse? Impacts of China’s Boom on Comparative Advantage and Resource Dependence in Southeast Asia”. World Development, 35(7), 1099–1119.
Dipietro, W. R. (2015). “Natural Resource Rental Income and R&D Intensity”. Advances in Social Sciences Research Journal, 3(1), 202-208.
Dutta, N., Sobel, R. S. & Roy, S. (2013). “Entrepreneurship and Political Risk”. Journal of Entrepreneurship and Public Policy, 2(2), 130–143.
Ebeke, Ch. & Omgeba, L. D. (2015). “Oil Rents, Governance Quality, and the Allocation of Talents in Developing Countries”. CERDI, Etudes et Documents, E 2011.23.
Farzanegan, M. R. (2012).“Resource wealth and entrepreneurship: A blessing or a curse? (No. 24-2012). Joint Discussion Paper Series in Economics.
Farzanegan, M. R. (2014). “Can Oil Rich Countries Encourage Entrepreneurship?”.  Entrepreneurship & Regional Development: An International Journal, 26(9-10), 706-725.
Fuentelsaz, L., González, C. & Maicas, J. P. (2019). “Formal Institutions and Opportunity Entrepreneurship. the Contingent Role of Informal Institutions”. BRQ Business Research Quarterly, 22(1), 5-24.
Gelb, A. (1988). “Oil Windfalls: Blessing or Curse?.” Oxford University Press for the World Bank, New York.
Gylfason, T. (2001). “Natural Resources, Education and Economic Development”. European Economic Review, 45, 847–859.
Henrekson, M. (2005). “Entrepreneurship: A Weak Link in the Welfare State”. Journal of Industrial and Corporate Change, 14(3), 437-467.
Lederman, D. & Maloney, W. (2008). “In Search of the Missing Resource Curse”. The World Bank, Policy Research Working Paper, 4766.
Majbouri, M. (2016). “Oil and Entrepreneurship”. Energy Policy, 94, 10-15.
Mallaye, D., Yogo, T. U. & Timba, G. T. (2015). “Oil Rent and Income Inequality in Developing Economies: Are They Friends or Foes?”. Etudes et Documents, 02, CERDI. http://cerdi.org/production/ show/id/1644/type_production_id/1
Neary, P. & Van Wijnbergen, S. (1986). “Natural Resources and the Macro Economy”. MIT Press, Cambridge.
Parker, S. C. (2004). “The Economic of Self-Employment and Entrepreneurship”. Cambridge: Cambridge Universiry Press.
Philippot, L. M. (2010). “Are Natural Resources a Curse for Human Capital Accumulation?”. Nature Non Technology, 2(11), 665-671.
Prebisch, R. (1950). “The Economic Development of Latin America and its Principal Problems”. UN Economic Commission for Latin America, New York.
Sachs, J. & Warner, A. (1999). “The Big Push, Natural Resource Booms and Growth”. Journal of Development Economics, 59(1), 43–76.
Schumpeter, J. A. (1934). “The Theory of Economic Development”. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Schumpeter, J. A. (2005). “Development”. Journal of Economic Literature, 43(1), 108-120.
Tornell, A. & Lane, P. (1999). “Voracity and Growth in Discrete Time”. Economic Letters, 62(1), 139–145.
Torvik, R. (2002). “Natural Resource, Rent Seeking and Welfare”. Journal of Development Economics, 67(2), 455-470.
Vernon, T. & Kulys, T. (2013). “On Productivity: The Influence of Natural Resource Inputs”. Commonwealth of Australia, 27.
Wick, K. & Bulte, E. (2009). “The Curse of Natural Resources”. Annual Review of Resource Economics, 1(1), 139–155.
پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی
دوره 10، شماره 37
دی 1398
صفحه 111-124
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 27 خرداد 1398
  • تاریخ بازنگری: 23 مرداد 1398
  • تاریخ پذیرش: 24 مرداد 1398
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار