با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد دانشگاه پیام نور

2 دانشیار اقتصاد دانشگاه پیام نور،

3 استاد‌یار اقتصاد دانشگاه پیام نور

4 دانشجوی دکتری اقتصاد پیام نور

چکیده

با توجه به اهمیت رابطه بین حجم نقدینگی و تولید ناخالص داخلی در سیاست‌گذاری بخش تولید، تحقیق حاضر با استفاده از مدل رگرسیونی با پارامتر زمان متغیر (TVP) و رهیافت فیلتر کالمن، به بررسی و واکنش تولید ناخالص داخلی در طول زمان نسبت به متغیرهای تأثیرگذار مانند سرمایه، نیروی کار و خصوصاً حجم نقدینگی در دوره زمانی 13۹۴-۱۳۵۷ پرداخته است. نتایج حاصل از تخمین مدل رگرسیون با پارامتر زمان متغیر و بررسی روند ضرایب متغیرهای توضیحی در طول زمان نشان می‌دهد که این ضرایب در طول دوره زمانی مورد مطالعه ثابت نبوده و در اثر تکانه‌های برون‌زا مانند انقلاب، جنگ، شوک‌های قیمتی نفت، سیاست‌های اقتصادی اعمال شده، تحولات ساختاری، موضع‌گیری‌های سیاسی بین‌المللی و تحریم‌های اقتصادی، در طول زمان تغییر کرده‌اند. با مقایسه روند تغییرات نرخ رشد تولید ناخالص داخلی و نرخ رشد نقدینگی می‌توان گفت که روند تغییرات این دو متغیر با هم متناسب نیست و این نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری در بخش پولی کارا نبوده است. بنابراین پیشنهاد می‌شود که بانک مرکزی از استقلال عملیاتی مناسب برخوردار بوده و نرخ رشد نقدینگی، متناسب با نرخ رشد تولید ناخالص داخلی تغییر کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Liquidity Volume on Economic Growth in Iran (with Time Varying Parameter Model Approach)

نویسندگان [English]

  • Abolqasem Esnaashari Amiri 1
  • Asqar Abolhasani Histiani 2
  • Mohammad Reza Ranjbar Fallah 3
  • Bita Shaygani 1
  • seyed ghorban malizadeh kolagar 4

1 Associate Professor of Economics, Payam-e-Noor University

2 دانشیار اقتصاد دانشگاه پیام نور

3 Assistant Professor of Economics, Payam-e-Noor University

4 Faculty of Economics and Management Payam Noor University (PNU)

چکیده [English]

Regarding the importance of the relationship between volume of liquidity and GDP in manufacturing sector policy making, using a time-varying parameter (TVP) regression model and Kalman filter approach, the present research studies the GDP's response to effective variables such as capital, labor force, and in particular liquidity volume during the period of 1978-2015. The results of estimating the regression model with time varying parameter and the study of the trend of the coefficients of explanatory variables over time show that these coefficients have not been constant over the period under study and have changed due to exogenous shocks such as revolution, war, oil price shocks, applied economic policies, structural changes, international political stances, and economic sanctions. By comparing the trend of changes in the GDP growth rate with changes in the rate of growth of liquidity, it can be said that the trend of changes in these two variables are not proportionate, showing that policy making in the monetary sector has not been efficient. Therefore, it is suggested that the central bank should have an appropriate operational independence and that the rate of liquidity growth vary proportionately with the rate of GDP growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Liquidity Volume
  • GDP
  • Economic Growth
  • Time Varying Regression
احسانی، محمدعلی؛ کشاورز، هادی و کشاورز، مسعود (1396). "تأثیر سیاست‌های پولی و مالی بر نوسانات اشتغال با تأکید بر اشتغال بخش خصوصی". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 7، شماره 26، 144-125.
اصغرپور، حسین (۱۳۸۴). "آثار نامتقارن تکانه‌های پولی در اقتصاد ایران". پایان‌نامه دکتری اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس.
برانسون، ویلیام اچ (۲۰۰۷). "تئوری و سیاست‌های اقتصاد کلان". ترجمه عباس شاکری، تهران: نشر نی، ۱۳۷۶.
جونز، هایول (۱۹۷۵). "درآمدی به نظریه‌های جدید رشد اقتصادی". ترجمه صالح لطفی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول، ۱۳۷۰.
حقیقت، جعفر و قلی‌پورتپه، محمد (۱۳۹۳). "بررسی تأثیر نااطمینانی رشد پول بر رشد اقتصادی ایران". دو فصلنامه جستارهای اقتصادی ایران، تهران، سال ۱۱، شماره ۲۱، ۷۴-۶۳.
خضری، محسن؛ سحابی، بهرام؛ یاوری، کاظم و حیدری، حسن (۱۳۹۴). "بررسی اثرات متغیر زمانی تعیین کننده‌های تورم: مدل‌های فضا-حالت". فصلنامه مدلسازی اقتصادی، تهران، سال نهم، شماره ۲ (پیاپی۳۰)، 46-25.
درگاهی، حسن و شربت‌اوغلی، رویا (۱۳۸۹). "تعیین قاعده سیاست پولی در شرایط تورم پایدار اقتصاد ایران با استفاده از روش کنترل بهینه". تحقیقات اقتصادی، تهران، دوره ۴۵، شماره ۹۳، 27-1.
دژپسند، فرهاد (۱۳۸۴). "عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی ایران". پژوهش‌نامه اقتصادی، تهران، دوره ۵، شماره ۳، پیاپی ۱۸، ۴۷-۱۳.
راعی، رضا؛ ایروانی، محمد جواد و احمدی، تیرداد (1397). " شوک‌های پولی و کانال‌های انتقال دهنده سیاست پولی در اقتصاد ایران: با تأکید بر کانال نرخ ارز، قیمت مسکن و اعتبارات". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 8، شماره 31، 44-29.
سهیلی، کیومرث؛ الماسی، مجتبی و سقایی، مریم (۱۳۹۱). "ارزیابی اثر تورم انتظاری، رشد نقدینگی، تورم وارداتی، شکاف تولید و نرخ ارز بر نرخ تورم در ایران". پژوهش‌نامه اقتصاد کلان، تهران، سال هفتم، شماره ۱۳، 60-39.
شاکری، عباس (۱۳۸۴). "مروری تاریخی بر روند شکل‌گیری نظریه‌های اقتصاد کلان". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، تهران، سال هفتم، شماره ۲۳، 93-69.
صفدری، مهدی و پورشهابی، فرشید (۱۳۸۸). "اثر نااطمینانی تورم بر رشد اقتصادی ایران". مجله دانش و توسعه، تهران، سال هفدهم، شماره ۲۹، 88-65.
غلامی، امیر و کمیجانی، اکبر (۱۳۹۰). "رابطه بین تورم، نااطمینانی تورمی، رشد سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی در ایران". فصلنامه اقتصاد کاربردی، تهران، سال اول، شماره ۳، 25-1.
فاردار، احمد (۱۳۸۲). "بررسی اثر نامتقارن شوک‌های پولی بر بخش واقعی اقتصاد". پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی.
فرزین‌وش، اسدالله؛ احسانی، محمدعلی؛ جعفری صمیمی، احمد و غلامی، ذبیح‌الله (۱۳۹۱). "بررسی آثار نامتقارن سیاست‌های پولی بر تولید در اقتصاد ایران". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، تهران، سال بیستم، شماره ۶۱، ۲۸-۵.
فرنقی، الهام؛ پریور، اورانوس و توفیقی، حمید (۱۳۹۳). "تورم، نااطمینانی تورم و رشد تولید در ایران". پژوهش‌نامه اقتصاد کسب و کار، تهران، سال پنجم، شماره ۷، ۱۴-۱.
کلباسی، ناهید (۱۳۸۵). "موضوعاتی در پول و بانک". تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ اول.
کمیجانی، اکبر و توکلیان، حسین (۱۳۹۰). "بررسی عدم تقارن در رفتار سیاست‌گذاری پولی بانک مرکزی (مورد ایران)". تحقیقات مدلسازی اقتصادی، تهران، شماره ۶، 42-19.
کمیجانی، اکبر و نقدی، یزدان (۱۳۸۸). "بررسی ارتباط متقابل بین تولید و تورم در اقتصاد ایران (با تأکید بر تولید بخشی)". پژوهش‌نامه علوم اقتصادی، تهران، سال نهم، شماره ۲۲، 124-99.
کیاحسینی، سید ضیاالدین؛ هاشمی، مونا؛ حاتمی، امین و نظریان، رافیک (1396). "نقش قاعده‌مندی سیاست پولی بر رشد اقتصادی (ارزیابی قاعده مک کالم در ایران)". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 7، شماره 26، 124-113.
مادالا، جی. اس و این. موکیم (1933). "ریشه‌های واحد همجمعی و تغییرساختاری". ترجمه: محمد قربانی، فاطمه حیات غیبی بلداجی، سمانه شاه حسین دستجردی، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی، ۱۳۸۹.
معدلت، کورش (۱۳۹۱). "بررسی و تحلیل ارتباط غیرخطی تولید و تورم در ایران". فصلنامه راهبرد اقتصادی، تهران، سال اول، شماره ۲، 157-127.
منجذب، محمدرضا (۱۳۸۵). "تحلیلی بر اثربخشی گسترش حجم پول بر تولید و تورم در اقتصاد ایران". پژوهش‌های اقتصادی، تهران، دوره ۶، شماره ۳، 16-1.
نوفرستی، محمد (۱۳۸۴). "بررسی تأثیر سیاست‌های پولی و ارزی بر اقتصاد ایران در چارچوب یک الگوی اقتصادسنجی کلان پویا". تحقیقات اقتصادی، تهران، شماره ۷۰، 29-1.
هژبر کیانی، کامبیز و ابطحی، یحیی (۱۳۸۷). "آزمون دیدگاه‌های کینزی جدید پیرامون اثرات نامتقارن شوک‌های پولی بر تولید در اقتصاد ایران با استفاده از مدل‌های چرخش رژیم مارکوف". مجله اقتصاد کلان، تهران، شماره ۳۰، 144-123.
Antoncic, M. (1986). “High and Volatile Real Interest Rates: Where does the Fed Fit in?”. Journal of Money, Credit and Banking, 18(1), 18-27.
Arrow, K. J., Chenery, H. B., Minhas, B. S. & Solow, R. M. (1961). “Capital-Labor Substitution and Economic Efficiency”. The Review of Economics and Statistics, 43(3), 225-250.
Bai, J. & Perron, P. (2003a). “Computation and Analysis of Multiple Structural Change Models”. Journal of Applied Econometrics, 18, 1-22.
Bai, J. & Perron, P. (2003b). “Critical Values for Multiple Structural Change Tests”. Econometrics Journal, 6, 72-78.
Belongia, M. (1984). “Money Growth Variability and GNP”. Review, Federal Reserve Bank of St. Louis, Issue Apr., 66, 23-31.
Berger, T., Everaert, G. & Vierke, H. (2016). “Testing for Time Variation in an Unobserved Components Model for the US Economy”. Journal of Economic Dynamics and Control, 69, 179-208.
Bhattacharya, R., Chakravarti, P. & Mundle, S. (2018). “Forecasting India's Economic Growth: A Time-Varying Parameter Regression Approach”. 238, 1-34.
Branson, W. H. (2007). “Macroeconomic Theory and Policy”. Translated by Shakeri. A., 10th edition, Ney Publisher.
Burmeister, E. & Wall, K. D. (1982). “Kalman Filtering Estimation of Unobserved Rational Expectations with an Application to the German Hyperinflation”. Journal of Econometrics, 20(2), 255-284.
Burmeister, E., Wall, K. D. & Hamilton, J. D. (1986). “Estimation of Unobserved Expected Monthly Inflation Using Kalman Filtering”. Journal of Business & Economic Statistics, 4(2), 147-160.
Chan, L. K. C. (1994). “Consumption, Inflation Risk, and Real Interest Rate: an Empirical Analysis”. Journal of Business, 67, 69–96.
Chouliarakis, G. (2008). “The Time-Varying Natural Rate of Unemployment and Monetary Policy in the UK”. In International Conference on Applied Economics–ICOAE, 1-44.
Cogley, T., Morozov, S., & Sargent, T. J. (2005). Bayesian Fan Charts for UK Inflation:  Forecasting and Sources of Uncertainty in an Evolving Monetary System. Journal of Economic Dynamics and Control29(11), 1893-1925
Elkhoury, M. (2006). “Time-Varying Parameter Model of a Monetary Policy Rule in the Switzerland: The Case of the Lucas and Friedman Hypothesis”. HEI Working Paper, 1, 1-45.
Engle, R. F. & Watson, M. W. (1985). “The Kalman Filter: Applications to Forecasting and Rational-Expectations Models”. In Advances in Econometrics, Fifth World Congress, 1, 245-283.
Evans, P. (1984). “The Effects on Output of Money Growth and Interest Rate Volatility in the United States”. Journal of Political Economy, 92(2), 204-222.
Friedman, M. (1977). “Nobel Lecture: Inflation and Unemployment”. Journal of Political Economy, 85(3), 451-472.
Garbade, K. & Wachtel, P. (1978). “Time Variation in the Relationship between Inflation and Interest Rates”. Journal of Monetary Economics, 4(4), 755-765.
Hanisch, M. (2017). “The Effectiveness of Conventional and Unconventional Monetary Policy: Evidence from a Structural Dynamic Factor Model for Japan”. Journal of International Money and Finance, 70, 110-134.
Kim, C. J. & Nelson, C. R. (1999). “State-Space Models with Regime Switching: Classical Gibbs-Samplihg Approaches with Applications”. MIT Press Books, 1, Cambridge/London .
Kuosmanen, P. & Vataja, J. (2018). “Time-Varying Predictive Content of Financial Variables in Forecasting GDP Growth in the G-7 Countries”. The Quarterly Review of Economics and Finance, 234, 1-12.
Kuzin, V. & Tober, S. (2004). “Asymmetric Monetary Policy Effects in Germany”. DIW Berlin, German Institute for Economic Research, 397, 1-15.
Lintner, J. (1975). “Inflation and Security Returns”. Journal of Finance, 30, 259–280.
Lucas, R. E. Jr. (1976). “Econometric Policy Evaluation: A Critique”. Carnegie- Rochester Conference Series on Public Policy, 1, 19-46.
Lucas, R. E. Jr. (1988). “On the Mechanism of Economic Development”. Journal of Monetary Economics, 22, 3-42.
Mankiw, N. G. & Romer, D. (1991). “New Keynesian Economics, Volume 1: Imperfect Competition and Sticky Prices”. MIT Press Books, 1, Cambridge /London.
Mascaro, A. & Meltzer, A. H. (1983). “Long-and Short-Term Interest Rates in a Risky World”. Journal of Monetary Economics, 12(4), 485-518.
Mishkin, F. S. (1982). “Does Anticipated Monetary Policy Matter? An Econometric Investigation”. Journal of Political Economy, 90, 22-51.
Mumtaz, H. (2010). “Evolving UK Macroeconomic Dynamics: A Time-Varying Factor Augmented VAR”.  Bank of England Working Paper, No. 386, 1-33.
Nakajima, J., Kasuya, M. & Watanabe, T. (2011). “Bayesian Analysis of Time-Varying Parameter Vector Autoregressive Model for the Japanese Economy and Monetary Policy”. Journal of the Japanese and International Economies, 25(3), 225-245.
Perron, P. (1989). “The Great Crash, the Oil Price Shock, and the Unit Root Hypothesis”. Econometrica, 57, 1361-1401.
Rakic, B. & Rađenovic, T. (2013). “The Effectiveness of Monetary and Fiscal Policy in Serbia”. Industrija, 41(2), 103-122.
Rivera-Batiz, L. A. & Romer, P. M. (1991). “Economic Integration and Endogenous Growth”. The Quarterly Journal of Economics, 106(2), 531-555.
Romer, P. (1994). “The Origins of Endogenous Growth”. The Journal of Economic Perspectives, 8(1), 3-22. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/2138148
Sarel, M. (1996). “Nonlinear Effects of Inflation on Economic Growth. Staff Papers”. International Monetary Fund, 43(1), 199-215.
Serletis, A. & Rahman, S. (2009). “The Output Effects of Money Growth Uncertainty: Evidence from a Multivariate GARCH-in-Mean VAR”. Open Economies Review, 20(5), 607-630
Sirikanchanarak, D., Yamaka, W., Khiewgamdee, C. & Sriboonchitta, S. (2016). “Time-Varying Threshold Regression Model Using the Kalman Filter Method”. Thai Journal of Mathematics, 74, 133-148.