با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

2 دانشیار اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

3 استاد اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

4 استادیار اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

چکیده

پایداری اقتصاد کلان یکی از مهمترین مسائل اقتصادی کشور در سال‌های اخیر می‌باشد. چون اقتصاد با ثبات بالا در مواجهه با شوک‌های مخرب ایستادگی بیشتری داشته و کمتر متلاطم می‌شود. در این مقاله به بررسی تأثیر شوک‌های شاخص‌های پایداری اقتصاد کلان بر شاخص کل قیمت بورس تهران طی دوره 1395-1379 پرداخته شده است. متدلوژی استفاده شده مدل خودرگرسیون برداری بیزین (BVAR) می‌باشد. تمامی مدل‌های بیزین مشتمل بر سه جزء اساسی تابع چگالی پیشین، تابع راستنمایی و تابع چگالی پسین است و بسته به اینکه از چه نوع تابع پیشینی در مدل استفاده شود، نتایج مختلفی به دست می‌آید. شاخص‌های پایداری اقتصاد کلان شامل: نسبت کسری بودجه به GDp ، شاخص فلاکت و نسبت کسری تراز تجاری به GDp می‌باشد. در نهایت با استفاده از تابع عکس‌العمل آنی اثر شوک‌های وارده بر شاخص‌های پایداری اقتصاد کلان روی شاخص کل قیمت بورس برآورد شده است. نتایجنشان می‌دهد شوک کسری بودجه دولت اثر مثبتی بر شاخص کل قیمت بورس می‌گذارد. این اثر مثبت پس از سه دوره افزایش، روند کاهشی دارد و پس از 8 دوره تأثیر خود را از دست می‌دهد. اثر شوک شاخص فلاکت بر شاخص کل قیمت بورس نیز مثبت است که پس از افزایش تا دوره دوم روند کاهشی در پیش می‌گیرد و پس از 8 دوره تأثیر آن از بین خواهد رفت. شوک تراز تجاری اثر مثبت اولیه ناچیز بر شاخص کل قیمت بورس دارد که بعد از افزایش اولیه تا دوره دوم، از دوره سوم کاهشی بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Macroeconomic Stability Indices Shocks on “TEPIX” by Bayesian VAR Model Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad Azam Rajabian 1
  • Ahmad Sabahi 2
  • Mohammad Reza Lotfalipour 3
  • Mahdi Behnameh 4

1 Ph.D. Student of Economics, Ferdowsi Universit, Mashhad, Iran

2 Associate Professor of Economics, Ferdowsi Universit, Mashhad, Iran

3 Professor of Economics, Ferdowsi University, Mashhad, Iran

4 Assistant Professor of Economics, Ferdowsi University, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Sustainability of macroeconomics is one of the most important economic issues of the country in recent years. Stable economies are more resilient and less agitated while facing destructive shocks. In this paper, the impact of macroeconomic sustainability indices on the total price index of Tehran Stock Exchange (TEPIX) during the period of 2000-2016was investigated. The used methodology is Bayesian Vector Auto Regressive (BVAR) model. All Bayesian models consist of three basic components of the prior density function, the function of the righting reflex and the function of the posterior density, and various results can be obtained depending on which type of function is used in the model. The macroeconomic sustainability indicators include: the ratio of budget deficit to GDP, the misery indicator, and the ratio of the trade deficit to GDP. Finally, using the instantaneous response function, the impacts of macroeconomic sustainability indicators on the total stock price index is estimated.The results show that the budget deficit of the government has a positive effect on the total stock price index. This positive effect has been declining after three periods and loses its effect after 8 periods. The impact of misery indicator on the total stock price index is also positive which its effect decreases and vanishes after the second and eighth periods, respectively. The trade balance impact has a negligible initial effect on the total stock price index, which has been declining after the third period despite of the first increase until the second period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Macroeconomic Stability
  • TEPIX
  • Bayesian Vector Auto Regressive (BVAR)
ابریشمی، حمید؛ مهرآرا، محسن و ایران نژاد، محمدرضا (1389). "بررسی اثر سیاست‌‌های آزاد تجاری بر رشد اقتصادی (مطالعه موردی کشورهای اسلامی)". مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 2، 257-239.
افلاطونی، عباس (1395). "توان پایین سهامداران در پردازش اطلاعات و نقش آن در قیمت گذاری نادرست سهام شرکت‌ها". مجله دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره 30، 66-55.
التجائی، ابراهیم و ارباب افضلی، محمد (1391). "اثر نامتقارن درآمدهای نفتی بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران: کاربردی از الگوهایGARCH  و SVAR ". فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی، جلد 2، شماره 7، 110-89.
بخشی، پرویز؛ راحلی، حسین و قهرمان‌زاده، محمد (1395)."تأثیر شوک‌‌های درآمدهای نفتی و نااطمینانی ناشی از نوسان‌های نرخ ارز بر رشد بخش کشاورزی در ایران". تحقیقات اقتصاد کشاورزی، سال هشتم، شماره 3، 122-101.
جعفری صمیمی، احمد و اعظمی، کورش (1391). "نااطمینانی اقتصاد کلان و اندازه دولت: شواهد کشورهای منتخب در حال توسعه". فصلنامه راهبرد اقتصادی، شماره 3، 168-149.
خلیلی عراقی، منصور و رمضانپور، اسماعیل (1380). "اهمیت محیط با ثبات اقتصاد کلان". مجله تحقیقات اقتصادی، دوره 36، شماره 1، 28-1.
دلاوری، مجید و بصیر، سجاد (1391). "بررسی تأثیر بی‌ثباتی اقتصادی با تأکید بر کسری (مازاد) بودجه بر رشد اقتصادی در ایران". دوفصلنامه اقتصاد پولی مالی، شماره 3، 21-1.
زمردیان، غلامرضا؛ شعبان‌زاده، مهدی و شریعت‌زاده، ایرج (1394). "بررسی اثرپذیری بازار سرمایه ایران از عدم اطمینان سیاست پولی و مالی". فصل‌نامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره 25، 106-81.
زینیوند، عبداله شایان؛ کاردگر، راضیه و کاظمی، ابوطالب (1394). "بررسی اثرات عدم تقارن و حافظه متغیرهای نرخ ارز و بازده قیمت سهام در ایران". فصل نامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دوره 12. شماره 2، 55-23.
سوری، علی (1391). "اقتصادسنجی همراه با کاربرد Eviews". تهران، نشر فرهنگ شناسی و نشر نور علم، چاپ پنجم.
صمدی، محمدتقی؛ تقی زاده، جاوید؛ کاشی تراش اصفهانی، زهرا و محمدی، مجید (1388). "نگرشدانشجویانرشته بهداشتمحیطدانشگاهعلومپزشکیهمداننسبتبهرشتهتحصیلیوآیندهشغلی". مجله ایرانی آموزش در علوم، شماره 9، 336-331.
فرح‌بخش، ندا و فرزین‌وش، اسدا... (1388). "اثر کسری بودجه بر کسری حساب جاری و رشد اقتصادی". تحقیقات اقتصادی، شماره 88، 192-171.
کریم‌زاده، مصطفی (1383). "تأثیر رابطه بلندمدت شاخص قیمت سهام بورس با متغیرهای کلان پولی با استفاده از تکنیک هم‌جمعی در اقتصاد ایران". پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد نظری، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی.
موسوی، میرحسین و سرخه دهی، فاطمه (1392). "اثرات نامتقارن شوک‌های نفتی بر مخارج دولت و سرمایه‌گذاری کاربردی از قاعده مورک". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 50، 141-123.
  Abouwafia, H. E. & Chambers, M. J. (2015). “Monetary Policy, Exchange Rates and Stock Prices in the Middle East Region”. International Review of Financial Analysis, 37(1), 14–28.
Alagidede. P., Anagiotidis, T. P. & Zhang, X. (2010). “Causal Relationship between Stock Prices and Exchange Rates”. Sterling Economics Discussion Paper, 1-15.
Boudoukh, J. & Richardson, M. (1993). “Stock Returns and Inflation: A Long-Horizon Perspective”. American Economic Review, 83(5), 1346-1355.
Branch, B. (1974). “Common Stock Performance and Inflation: an International Comparison”. The Journal of Business, University of Chicago Press, 47(1), 48-52.
Briguglio, L., Cordina, G., Farrugia, N. & BUGEJA, S. (2006). “Conceptualizing and Measuring Economic Resilience”. University of Malta: Commonwealth Secretariat, 265-288.
Chinzara, Z. (2011). “Macroeconomic Uncertainty and Conditional Stock Market Volatility in South Africa”. South African Journal of Economics, 79(1), 27-49.
Cozier, B. & Rahman, A. H. (1988). “Stock Returns, Inflation and Real Activity in Canada”. Canadian Journal of Economics, Canadian Economics Association, 21(4), 759-774.
Fama, E. Schwert, F. & William, O. (1977). “Assets Returnes and Inflations”. Journal of Financial Economics, 5(2), 115-146.
Feldstein, M. (1980). “Inflation and the Stock Market”. American Economic Review, 70(5), 839-847.
Graham, C. F. (1995). “Real Stock Return and Monetary Policy”. Applied Financial Economics, 6, 29-35.
Grossman, G. & Helpman, E. (1991). “Quality Ladders in Theory of Growth”. Review of Economic Studies, 58(1), 43-61.
Huybens, E. & Bruce, S. (1998). “Financial Market Frictions, Monetary Policy and Capital Accumulation in Small Open Economy”. Journal of Economic Theory, 81(2), 353-400.
Ionnidis, C. & Kontonikas, A. (2008). “The Impact of Monetary Policy on the Stock Prices”. Journal of Policy Modeling, 30(1), 33-53.
Keho, Y. (2010). “Budget Deficit and Economic Growth: Causality Evidence and Policy Implications for WAEMU Countries”. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 18, 99-104.
Kutty. G. (2010). “The Relationship between Exchange Rates and Stock Prices: The Case of Mexico” North American Journal of Finance and Banking Research, 4(4), 1-12.
Lee, B. S. (1992). “Causal Relations Among Stock Returns, Interest Rates, Real Activity, and Inflation”. The Journal of Finance, 47(4), 1591-1603.
Lee, U. (1996). “Further Empirical Test of the Proxy Effect Hypothesis: Some International Evidence”. Journal of International Financial Market Institution and Money, 35-46.
Litterman, B. (1986). “Forecasting with Bayesian Vector Autoregression- Five Years of Experience”. Journal of Business and Economic Statistics, 4)1(, 28-47.
Lucas, R. (1988). “On the Mechanics of Economic Development”. Journal of Monetary Economics, 22, 3-42.
Mankiw, N. G. (2004). “Principles of Microeconomics”. 3rd. ed, South-Western College Pub.
Marshall, D. A. (1992). “Inflation and Asset Returns in A Monetary Economy”. The Journal of Finance, 47(4), 1315-1343.
Romer, P. (1986). “Increasing Returns and Long Run Growth”. Journal of Political Economy, 94, 1002-1037.
Sims, C. (1980). “Macroeconomics and Reality”. Econometrica, 48, 1-48.
Subair, K. & Salihu. O. M. (2010). “Exchange Rate Volatility and the Stock Market: The Nigerian Experience”. Adaramola Anthony Olugbenga Banking and Finance Department, Ekiti State University.
Zhao, H. (2010). “Dynamic Relationship between Exchange Rate and Stock Price: Evidence from China”. Research in International Business and Finance, 24(2), 103-112.