با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی- توسعه روستایی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

چکیده

بیکاری یکی از مهم‌ترین چالش‌های دهه اخیر اقتصاد ایران بوده است. صنایع غذایی و آشامیدنی بیشترین نقش را در اشتغال تولیدات صنعتی کشور ایفا کرده است. در استان مازندارن به دلیل ظرفیت پایین بخش کشاورزی در ایجاد اشتغال و وجود نیروی کار فراوان ضرورت توجه به توسعه بخش غیرکشاورزی را مسلم می‌سازد. در این استان بیشترین سرمایه‌گذاری و تعداد شاغلین در این صنایع می‌باشد. پژوهش حاضر در صدد بررسی اثر پذیری اشتغال در صنایع مواد غذایی و آشامیدنی از تعداد کارگاه‌های صنایع غذایی و آشامیدنی و ... در استان مازندران است. برای این منظور از داده‌های آماری زمانی اشتغال (EM)، تعداد کارگاه (NE)، سرمایه‌گذاری واقعی (RIC) و پرداختی به سایر نهاده‌ها (ROIC) طی سال‌های 1389-1370 استفاده شده است. روش شناسی پژوهش مبتنی بر رهیافت فمبای برای انتخاب الگوی مناسب سری زمانی، به برآورد الگوی تصحیح خطای برداری منجر شد. نتایج به دست آمده از آزمون هم انباشتگی جوهانسن و جوسلیوس حاکی از وجود یک رابطه تعادلی بلند‌مدت میان متغیرهای فوق است. همچنین نتایج حاصل از الگوی تصحیح خطای برداری نشان می‌دهد که در بلندمدت به ازای هر یک درصد تغییر در میزانRIC  و NF، اشتغال به ترتیب به میزان 139/0 درصد و 329/2 درصد افزایش ولی در مقابل یک درصد تغییر درROIC  به میزان 258/0 درصد کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effective Factors on Employment in Food and Drinking Industry in Mazandaran Province

نویسندگان [English]

  • Zahra Amiri 1
  • Seyedeh Mahboobeh Mozaffari Khoshrodi 2
  • Mohammad Kavoosi Kalashami 1

1 Assistant Professor, Department of Agricultural Economics, University of Guilan, Guilan, Iran

2 MSc. Student, Agricultural Engineering- Rural Development, University of Guilan, Guilan, Iran

چکیده [English]

Unemployment had been one of the important challenges of recently decade in Iran,s economy. Food and drinking industry discharge the most important role in employment of industrial products of the country. In spite of large number of workforce in the agricultural sector, job creation potential is low in Mazandaran province so, development of non-agricultural sector should be prioritized in the region. In this province the high level of investment and employee are on these industries. This research wants to study the effect of employment in food and drinking industries, from the number of these industries and in Mazandaran province. Time series statistical data of employment (EM), number of firms (NF), the real investment (RIC), and payment to other inputs (ROIC) are used for 1991-2010. The methodology of research based on Fomby, for selection of suitable model, cause to estimate vector error correction model. The results acquired from Johansen and Juselius test show existence of long term equilibrium relation within these variables. Also results of vector error correction model show that in long term, if RIC and NF change one percent, employment increase by %0.139 and %2.329, but ROIC will decrease employment by %0.258.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Investment
  • Fomby Method
  • Vector Error Correction Model
ازوجی، علاءالدین و عسگری، منصور (1384)." ارزیابی عوامل مؤثر بر رشد اشتغال در اتحادیه‌های تجاری و منطقه‌ای و توصیه‌های سیاستی برای بازار کار ایران". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال پنجم، شماره 4، 50-21.
استانداری مازندران (1390). آیا می‌دانید، معاونت برنامه‌ریزی و اشتغال استانداری مازندران ، شماره 454.
اسفندیاری، علی اصغر و مرادی، اعظم (1391). "شناسایی جایگاه پتروشیمی در اقتصاد ایران با استفاده از بردارهای ویژه". فصلنامه مدلسازی اقتصادی، شماره 19، 39-21.
امیدی‌پور، رضا و پاشایی فام، رامین (1388). "بررسی تأثیر نرخ تورم بر بازده واقعی سهام در اقتصاد ایران". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال هفدهم، شماره 50، 113-93.
بابازاده، محمد؛ فرخ نژاد، فرشید و آقا بابایی، محمد ابراهیم (1391). "اثرات کوتاه‌مدت و بلند‌مدت تغییرات نرخ ارز بر سودآوری ارزی بانک‌ها در قالب الگوی تصحیح خطای برداری". فصلنامه پول و اقتصاد، شماره 9، 225-205.
باصری، بیژن و روشنی یساقی، نوریه (1392). "بررسی عوامل مؤثر بر اشتغال‌زایی صنایع کوچک در استان گلستان". فصلنامه علوم اقتصادی، سال 8، شماره 26، 131-113.
حبیبی‌فر، مریم و پدرام، مهدی (1383). "بررسی رابطه بلندمدت تقاضای نیروی کار و عوامل مؤثر بر آن در بخش صنعت ایران از طریق آزمون همجمعی جوهانسون". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 3 (ویژه‌نامه بازار کار)، 161-141.
زراء نژاد، منصور و نوروزانی، سهراب (1384). "تخمین و تحلیل تابع تقاضا برای نیروی کار در صنایع استان خوزستان". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران. سال هفتم، شماره 25، 190- 175.
سالنامه آماری استان مازندران (1391). استانداری مازندران، معاونت اقتصادی و برنامه‌ریزی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مازندران.
سعدی، محمدرضا و موسوی، میرحسین (1392). "بررسی عوامل و سیاست‌های مؤثر بر اشتغال نیروی کار". فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی (رویکرد اسلامی ایرانی)، سال سیزدهم، شماره 49، 198-177.
شمس فخر، فرزانه (1388). "بررسی ارتباط متقابل شاخص‌های PPI، WPI و CPI". اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی، دایره مالی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، شماره 36، 19-1.
فرح بخش، ندا و نوروزی، بیتا (1380). "تجزیه و تحلیل توانمندی‌های تولیدی و صادراتی صنایع غذایی ایران". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره ۱۹، 195-175.
قنبری، علی و رسولی، احمد (1391). "کتاب اقتصادسنجی". نشر چالش.
گلخندان، ابوالقاسم و مولایی، محمد (1392). "اثرات بلند‌مدت و کوتاه‌مدت کسری بودجه بر رشد اقتصادی ایران ( با در نظر گرفتن متغیر بدهی‌های خارجی)". فصلنامه راهبرد اقتصادی، سال دوم، شماره 5، 115-96.
مرکز آمار ایران (1388). طرح آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی دارای ۱۰ نفر کارکن و بیشتر.
مرکز آمار ایران (1393). طرح آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی دارای ۱۰ نفر کارکن و بیشتر.
ملاحسنی، امیر؛ تاج دینی، آژنگ؛ روح نیا، مهران و توکلی، امیر (1392). "بررسی رابطه علّی عوامل تأثیرگذار بر تقاضای واردات چوب آلات الواری در ایران". فصلنامة علمی- پژوهشی تحقیقات علوم چوب و کاغذ ایران، جلد 28، شماره 1، 152-134.
مهرگان، نادر؛ حقانی، سالار و عبدالهی‌حقی، محمود (1390). "افزایش قیمت حامل‌های انرژی و بیکاری در بخش صنعت". فصلنامه اقتصاد کاربردی، سال دوم، شماره هفتم، 109-79.
Barro, R. (1991). “Economic Growth in Cross- Section Countries Quarterly”. The Quarterly Journal of Economics, 106, 407-443.
Birch, D. (1981). “Who Creates Jobs?”. The Public Interest, 65, 3-14.
Enders, W. (1995). “Applied Econometric Time Series”. USA, Publisher Wiley.
Fomby, T. (1998). “How to Model Multivariate Time Series Data”. Department of Economics, Southern Methodist University Dallas, USA.
Johansen, S. & Juselius, K. (1990). “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Applications to the Demand for Money”. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169-120.
Macdonald, R. & Murphy, B. (1992). “Employment in Manufacturing: A Longrun Relationship and Short Run Dynamics”. Journal of Economic studies, 19(5), 3-18.
Markwardt, G. (2009). “The Effects of Oil Price Shocks on The Iranian Economy”. Energy Economics, 31, 134-151.
Mead, D. C. & Liedholm, C. (1998). “The Dynamics of Micro and Small Enterprises in Developing Countries”. World Development, 26(1), 61–74.
Mouelhi, R. B. (2007). “Impact of Trade Liberalization on Firms Labour Demand by Skill: The Case of Tunisian Manufacturing”. Campus Universitaire La Manouba, Labour Economics, 14, 539-563.
Ncub, M. & Heshmati, A. (2003). “A Flexible Adjustment Model of Employment with Application to Zimbawes Manufacturing Industries”. Dempartment of Economic Statistics.
Sims, C. (1980). “Macroeconomics and Reality”. Econometrica. 48, 1–48.