با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی-اقتصاد مالی، پردیس بین‌الملل کیش، دانشگاه تهران، ایران

2 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استاد دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

از گذشته بررسی عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی همواره مورد توجه بوده است. یکی از متغیرهای اقتصادی که اثرات بالقوه بر رشد دارد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی با در نظر گرفتن نقش منابع طبیعی و با استفاده از مدل رگرسیونی حد آستانه پانل در بین کشورهای مختلف در دوره 1996 تا 2015 و همچنین تأکید بر رابطه رشد و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران با رهیافت مارکوف سوئیچینگ در دوره 1976 تا 2015 انجام شده است. مدل رگرسیون آستانه پانل بر اساس روش ارائه شده توسط هانسن (1999) انتخاب شد و تخمین آن با روش پیشنهادی وانگ (2015) و به صورت اثرات ثابت انجام شد. نتایج تخمین مدل حد آستانه نشان داد که منابع طبیعی، تشکیل سرمایه داخلی، نرخ رشد جمعیت و شاخص حکمرانی تأثیر معناداری بر رشد اقتصادی دارند. حد آستانه برآورد شده برای متغیر منابع طبیعی برابر 58/28% از صادرات کل کالاها می‌باشد. متغیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی اثرات متفاوتی در رژیم‌های مختلف بر روی نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه دارد. در رژیم اول رشد اقتصادی را افزایش می‌دهد ولی در رژیم دوم یعنی در شرایطی که منابع طبیعی بیشتر از حد آستانه است نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه را کاهش می‌دهد. نتایج مدل خودرگرسیون مارکوف سوئیچینگ دو رژیمه برای ایران نشان داد که متغیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در رژیم رکودی معنی‌دار نبوده و برعکس اثر این متغیر در رژیم توأم با رونق اقتصادی معنادار بوده است که این رابطه منفی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Relationship between Foreign Direct Investment and Economic Growth across Countries: Emphasis on this Relationship in Iran by Markov Switching Approach

نویسندگان [English]

  • farhad ghalambaz 1
  • Ali Souri 2
  • Ghahraman Abdoli 3
  • Mohsen Ebrahimi 4

1 Ph.D. Student in Financial Economics, International Campus-Kish Island, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Professor at Faculty of Economics, University of Tehran, Tehran, Iran

3 Professor at Faculty of Economics, University of Tehran, Tehran, Iran

4 Associate Professor at Faculty of Economics, University of Kharazmi, Tehran, Iran

چکیده [English]

Investigation of factors that affect economic growth has been always attractive. Foreign direct investment is one of the variables that have potential effects on growth. This study carried out to investigate the impact of foreign direct investment on economic growth. We consider the role of natural resources using panel threshold regression model for 1996 to 2015 period and also emphasis on relationship between foreign direct investment and economic growth in Iran by Markov Switching Approach for 1976-2015. Panel threshold regression model formed based on Hansen’s (1999) suggested model then that estimated by Wang’s (2015) proposed method for fixed effect models. Results of threshold regression model showed that natural resources, domestic capital formation, population growth rate and governance indicator has statistically significant effect on economic growth. Threshold level for natural resources is 28.58 percentages. Foreign direct investment variable has different effect on economic growth in regimes. In first regime foreign direct investment increase economic growth but in second regime, that natural resources is more than threshold level, it decrease growth rate. Results of tow regimes Auto-Regressive Markov Switching model for Iran showed that foreign direct investment in recession regime is insignificant but this variable in boom regime has statistically significant effect and this relationship is negative.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Growth
  • Foreign Direct Investment
  • Markov Switching Model
  • Panel Data
  • Threshold Regression
ابراهیمی، محسن و سالاریان، محمد (1388). "بررسی پدیده نفرین منابع طبیعی در کشورهای صادرکننده نفت و تأثیر حضور در اوپک بر رشد اقتصادی کشورهای عضو آن". فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دوره 6، شماره 1، 100-77.
استادی، حسین؛ رفعت، بتول و رئیسی، عباسعلی (1392). "نقش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در رشد اقتصادی ایران (۱۳8۷-۱۳5۷) و بررسی رابطه متقابل آنها". فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی، شماره 9، 172-147.
جلائی، عبدالمجید و صباغ‌پور فرد، مینا (۱۳۸۷). "بررسی اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی ایران از مسیر بازارهای مالی". پژوهشنامه اقتصادی، دوره 9، شماره 33، 188-171.
حسینی، سید صفدر و مولایی، مرتضی (۱۳۸۵). "تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی در ایران". پژوهشنامه اقتصادی، دوره ۶، شماره 2، 80-57.
دلیری، حسن (1396). "بررسی اثر متقابل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و سرمایه‌گذاری داخلی (مطالعه تطبیقی ایران و 136 کشور دنیا)". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 7، شماره 26، 96-81.
دودانگی، محمد (1395). "عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 6، شماره 23، 147-131.
سامتی، مرتضی؛ احمدزاده، عزیز و شهنازی، روح‌اله (1386). "اثر منابع طبیعی بر اقتصاد کشورهای اوپک و چند کشور منتخب". دوفصلنامه علمی-پژوهشی جستارهای اقتصادی، سال 4، شماره 7، 74-55.
شاه‌آبادی، ابوالفضل و صادقی، حامد (1392). "مقایسه اثر وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی ایران و نروژ". فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال 7، شماره 2، 43-21.
عبادی، جعفر و نیکونسبتی، علی (1391). "منابع طبیعی، نهادها، رشد اقتصادی". فصلنامه علمی پژوهشی برنامه‌ریزی و بودجه، سال 17، شماره 4، 144-127.
فرزین، محمدرضا؛ اشرفی، یکتا و فهیمی‌فر، فاطمه (۱۳۹۱). "بررسی اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی: تلفیق روش‌های سیستم دینامیک و اقتصادسنجی". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال 20، شماره ۶۱، 62-29.
یاوری، کاظم و سلمانی، بهزاد (1384). "رشد اقتصادی در کشورهای دارای منابع طبیعی: مورد کشورهای صادرکننده نفت". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 37، 24-1.
یاوری، کاظم؛ رضاقلی‌زاده، مهدیه و آقایی، مجید (1390). "بررسی رشد اقتصادی در کشورهای وابسته به منابع طبیعی (با تأکید بر منابع نفتی)". فصلنامه علمی پژوهشی مدلسازی اقتصادی، سال 5، شماره 3، 46-25.    
 
 
 
 
Alguacil, M., Cuadros, A. & Orts, V. (2011). “Inward FDI and Growth: The Role of Macroeconomic and Institutional Environment”. Journal of Policy Modeling, 33, 481-496.
Anwar, S. & Nguyen, L. P. (2010). “Absorptive Capacity, Foreign Direct Investment-Linked Spillovers and Economic Growth in Vietnam”. Asian Business & Management, 9(4), 553–570.
Aseidu, E. & Lien, D. (2011). “Democracy, Foreign Direct Investment and Natural Resources”. Journal of International Economics, 84(1), 99-111.
Aseidu, E. (2005). “Foreign Direct Investment in Africa: The Role of Natural Resources, Market Size, Government Policy, Institutions and Political Instability”. World Institute for Development Economic Research, Working Paper No. 2005/24. 1-15.
Aseidu, E. (2013). “Foreign Direct Investment, Natural Resources and Institutions”. International Growth Centre, Working Paper.
Auty, R. M. (1993). “Sustaining Development in Mineral Economies”. The Resource Curse Thesis, London Routledge.
Azman-Saini, W. N. W., Law, S. H. & Ahmad, A. H. (2010). “FDI and Economic Growth: New Evidence on the Role of Financial Markets”. Economics Letters. 107, 211-213.
Bilgili, F., tülüce, N. S. H. & Doǧan, I. (2012). “The Determinants of FDI in Turkey: a Markov Regime-Switching Approach”. Economic Modeling, 29, 1161-1169.
Cosslett, S. R. & Lee, L. (1985). “Serial Correlation in Latent Discrete Variable Models”. Journal of Econometrics, 27, 79-97.
Drukker, D. M. (2003). “Testing for Serial Correlation in Linear Panel-Data Models”. The Stata Journal, 2, 168–177.
Dunning, J. H. (1988). “The Eclectic Paradigm of International Production: A Restatement and Some Possible Extension”. Journal of international Business Studies, 19(1), 1-31.
Enisan, A. A. (2017). “Determinants of Foreign Direct Investment in Nigeria: A Markov Regime-Switching Approach”. Review of Innovation and Competitiveness, 3(1), 21-48.
Goldfeld, S. M. & Quandt, R. E. (1973). “A Markov Model for Switching Regressions”. Journal of Econometrics, 1, 3-16.
Hamilton, J. D. (1989). “A new Approach to the Economic Analysis of Non-Stationary Time Series and the Business Cycle”. Econometrica, 57(2), 357-384.
Hansen, B. E. (1999). “Threshold Effects in Non-Dynamic Panels: Estimation, Testing, and Inference”. Journal of Econometrics, 93, 345–368.
Hayat, A. & Cahlik, T. (2017). “FDI and Economic Growth: A Changing Relationship across Country and Overtime”. MPRA Paper78240, University Library of Munich, Germany.
Krolzig, H. M. (1997). “Econometric Modelling of Markov-Switching Vector Autoregressions using MSVAR for Ox”. MSVAR Package, 1-26.
Kuan, C. (2002). “Lecture on the Markov Switching Model”. Institute of Economics, Academia Sinica, Taipei, Taiwan.
Levin, A., Lin, C. F. & Chu, C. (2002). “Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite Sample Properties”. Journal of Econometrics, 108, 1–24.
Musa Ahmed, E. (2012). “Are the FDI Inflow Spillover Effects on Malaysia's Economic Growth Input Driven?”. Economic Modelling, 29, 1498-1504.
Neuhaus, M. (2006). “The Impact of FDI on Economic Growth: an Analysis for the Transition Countries of Central and Eastern Europe”. Berlin, Springer Science & Business Media.
Nguyen, T. Q. & Kim To, N. (2016). “Threshold Effect in the Relationship Between Foreign Direct Investment and Economic Growth: Evidence from ASEAN Countries”. Asia Pacific Conference on Advanced business and social studies, 3(1), 32-45.
Piger, J. (2007). “Econometrics: Models of Regime Changes”. Prepared for: Springer Encyclopedia of Complexity and System Science.
Sachs, J. D. & Warner, A. M. (2001). “Natural Resources and Economic Development: The Curse of Natural Resources”. European Economic Review, 45, 827-838.
Sánchez, G. (2015). “Introduction to Markov-Switching Regression Models Using the Mswitch Command”. Stata corp. Madrid, Spain.
Simionescu, M. (2016). “The Relation between Economic Growth and Foreign Direct Investment During the Economic Crisis in the European Union”. Faculty of Economics, Journal of Economics and Business, 34(1), 187-213.
Tong, H. (1983). “Threshold Models in Non-Linear Time Series Analysis. Lecture Notes in Statistics”. New York, USA, Springer-Verlag, No. 21.
Wang, Q. (2015). “Fixed-Effect Panel Threshold Model using Stata”. The Stata Journal, 15(1), 121-134.
Wooldridge, J. M. (2002). “Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data. Cambridge, MA: MIT Press.