ارزیابی جایگاه بخش سلامت در اقتصاد ایران با استفاده از روش حذف فرضی جزئی

توسلی, سلاله; مهاجری, پریسا

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

² استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

تردیدی نیست که ارتقای سطح رفاه اجتماعی، تأمین نیازهای افراد جامعه و دستیابی به سطوح بالای رشد اقتصادی از جمله اهداف اصلی سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان است. مقارن بودن با سالی که در آن تدوین و تصویب برنامه ششم توسعه اقتصادی در دستور کار دولت و مجلس قرار دارد از یک سو و کمبود منابع مالی از سوی دیگر سبب شده است تا سیاست‌گذاران برای تحقق اهداف مذکور با موضوع شناسایی بخش‌های کلیدی و سنجش اهمیت هر یک از بخش‌های اقتصادی رو‌به‌رو گردند. در این مقاله برای نخستین‌بار با استفاده از روش حذف فرضی جزئی دیازنباخر و لهر (2013) و در قالب مدل تعادل عمومی داده-ستانده، به بررسی آثار و تبعات حذف 10 درصدی عرضه بخش سلامت و زیربخش‌های آن بر ارزش‌ افزوده و ستانده سایر بخش‌های اقتصادی پرداخته شده است. همچنین به منظور سنجش وابستگی بخش سلامت به سایر بخش‌های اقتصادی، آثار حذف 10 درصدی عرضه سایر بخش‌ها روی ارزش‌ افزوده بخش سلامت مورد مطالعه قرار گرفته است. در این راستا جدول بهنگام شده داده-ستانده سال 1390، پس از تفکیک واردات و تجمیع در قالب 19 بخش اقتصادی مبنای محاسبات قرار گرفته است. یافته‌های مقاله حاضر نشان می‌دهند که اولاً در پی حذف جزئی 10 درصدی عرضه بخش سلامت، ارزش‌ افزوده کل اقتصاد به میزان 43/0 درصد کاهش می‌یابد. ثانیاً، بخش بهداشت و درمان خصوصی و دولتی در مقایسه با دو زیربخش دیگر سلامت، از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشند زیرا با حذف 10 درصدی در عرضه آنها، ارزش‌ افزوده کل اقتصاد به ترتیب به میزان 03/0 و 02/0 درصد کاهش می‌یابد. ثالثاً بخش ساخت ابزار پزشکی و اپتیکی، آب و برق و گاز، سایر خدمات و واسطه‌گری‌های مالی، بیشترین کاهش نسبی در ارزش‌ افزوده را در پی حذف 10 درصدی بخش سلامت و زیربخش‌های آن تجربه می‌کنند حال آنکه بخش‌های امور عمومی و دفاعی، آموزش و نفت‌خام و گازطبیعی، کمترین تعامل و وابستگی را از منظر تغییر در ارزش‌ افزوده با بخش سلامت دارند. رابعاً بخش سلامت بیشترین وابستگی را به بخش صنعت دارد و در پی حذف 10 درصدی عرضه بخش صنعت، ارزش‌ افزوده بخش سلامت به میزان 3/0 درصد کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22285954.1396.8.29.5.4

عنوان مقاله [English]

Assessing the Importance of Health Sector Using The Partial Extraction Method, the Case Study of Iranian Economy

نویسندگان [English]

Solaleh Tavassoli ¹
Parisa Mohajeri ²

¹ Ph.D. Student in Economics, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

² Assistant Professor of Ecinomics, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

چکیده [English]

There is no doubt that improving the level of social welfare, meeting the basic needs and achieving to high economic growth rate are the important aims of policy makers. On one hand, coinciding with the year in which codification and approval of 6th development program is on the agenda of parliament and government and on the other hand, lack of financial resources may lead to policy makers have encountered with the issue of identifying key sectors and evaluating importance of economic sectors. In this paper, for the first time we have studied the consequences of 10 percent shutdown in the health sector supply on output and value added of other sectors. For answering this question, we have applied partial extraction method which proposed by Dietzenbacher and Lahr (2013). In addition, we have investigated the dependency of health sector on other economic sectors by means of 10 percent partial extraction of sector’s supplies. Updated domestic Input-Output Tables in 2011 which aggregated in 19 sectors is the basis of calculation. The results show that first; the economy’s total value added was decreased 0,43 percent due to partial extraction (10 percent) of health sector. Second, public and private health sectors in comparison with other subsectors of health are more important because, the total value added of the economy was diminished 0,03 and 0,02 percent because of the reduction in their deliveries. Third, following partial extraction of health sector and its subsectors, the largest decreases in value added take place in the medical instruments, water, electrics and gas, other services and business services while public affairs and education and oil and gas, had the least changes in the value added that reflected low dependency of mentioned sectors on health sector. Fourth, the health sector is most dependent on the manufacturing sector and its value added decreased 0,3 percent by partial extraction on manufacturing sector.

کلیدواژه‌ها [English]

Health Sector
Input-Output Table
Partial Extraction Method
Value Added

مراجع

اسفندیاری، علی‌اصغر و مرادی، اعظم (1391). "شناسایی جایگاه پتروشیمی در اقتصاد ایران با استفاده از بردارهای ویژه". فصلنامه مدلسازی اقتصادی، شماره 19، 40-21.

بانویی، علی‌اصغر (1391). "ارزیابی شقوق مختلف نحوه منظور کردن واردات و روش‌های تفکیک آن با تأکید بر جدول متقارن سال 1380". مجله علمی پژوهشی سیاست‌گذاری اقتصادی، دوره 4، شماره 8، 74-31.

بانویی، علی‌اصغر؛ بزازان، فاطمه؛ میرزایی، حجت‌اله و کرمی، مهدی (1390). "سنجش اهمیت بخش‌های اقتصاد منطقه‌ای بر مبنای پیوندهای فضایی؛ مطالعه موردی استان گلستان". پژوهشنامه علوم اقتصادی، شماره 11، 60-36.

بانویی، علی‌اصغر؛ جلودار ممقانی، محمد و آزاد، سید ایمان (1388). "به‌کارگیری روش بردار ویژه در سنجش پیوندهای پسین و پیشین بخش‌های اقتصادی". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 41، 78-53.

بانویی، علی‌اصغر؛ جلودار ممقانی، محمد و محققی، مجتبی (1386). "شناسایی بخش‌های کلیدی برمبنای رویکردهای سنتی و نوین طرف‌های تقاضا و عرضه اقتصاد". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 1، 26-2.

بزازان، فاطمه (1384). "تحلیل نقش حمل و نقل در اقتصاد ایران". فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، شماره 94، 78-53.

پاشا زانوس، پگاه؛ بانویی، علی‌اصغر و بهرامی، جاوید (1392). "تحلیل‌های سیاستی نقش واردات در سنجش اهمیت بخش‌های اقتصاد ایران". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 67، 100-81.

جنانی، افشین (1384). "بررسی عملکرد هزینه‌ها و سیاست‌های بودجه‌ای دولت در بخش بهداشت و درمان". مجله اقتصادی، شماره 51 و 52، 22-6.

جهانگرد، اسفندیار (1376). "نقش صنعت بیمه در ایجاد امنیت اقتصادی ایران". مجله برنامه و بودجه، شماره 22 و 23، 66-51.

جهانگرد، اسفندیار (1377). "شناسایی فعالیت‌های کلیدی اقتصاد ایران در یک برنامه توسعه اقتصادی". مجله برنامه و بودجه، شماره 31 و 32، 123-99.

جهانگرد، اسفندیار (1381). "شناسایی فعالیت‌های کلیدی صنعتی ایران (بر مبنای مدل داده-ستانده)". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره 21، 70-45.

جهانگرد، اسفندیار و سادات حسینی، نیلوفر (1392). "شناسایی بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران بر مبنای تحلیل تصادفی داده-ستانده (SIO)". فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شماره 11، 46-23.

جهانگرد، اسفندیار و عاشوری، پردیس (1389). "شناسایی بخش‌های کلیدی با رویکردهای تحلیل داده-ستانده IO، اقتصادسنجی EC و تحلیل پوششی داده‌ها DEA: مطالعه موردی ایران". فصلنامه سیاست‌گذاری اقتصادی، شماره 3، 136-107.

جهانگرد، اسفندیار و کشت‌ورز، ویدا (1391). "شناسایی بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران: رویکرد نوین نظریه شبکه". فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره 25 و 26، 119-97.

حساب‌های ملی و منطقه‌ای مرکز آمار ایران، 1392-1379.

حکیمی‌پور، نادر و اکبریان، حجت (1395). "تعیین بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران با به‌کارگیری روش بردار ویژه بر اساس نتایج جدول داده-ستانده سال 1390". فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، شماره 1، 160-139.

سادات باریکانی، سیدحامد و ایران‌نژاد، بهاره (1392). "بررسی جایگاه بخش کشاورزی در اقتصاد ایران: نگاهی دوباره به نظریه محوریت بخش کشاورزی". فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 81، 178-153.

سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (1394)، "سند برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1399-1395)". تهران: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.

سلمانی، بهزاد؛ پناهی، حسین و محمدی خانقاهی، رباب (1394). "تأثیر سلامت بر درآمد سرانه، مطالعه موردی: کشورهای با سطح درآمد متوسط". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 5، شماره 20، 108-99.

شریفی، نورالدین (1390). "جایگاه بخش نفت در تأمین نهاده برای بخش‌های تولیدی و تغییرات آن در کشور: یک تحلیل داده-ستانده". مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 97، 63-34.

شریفی، نورالدین (1390). "جایگاه حمل و نقل و تأثیر آن بر دیگر بخش‌های اقتصاد کشور: یک تحلیل داده-ستانده". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، شماره 5، 237-207.

شهرکی، مهدی و قادری، سیمین (1394). "تأثیر زیرساخت‌های آموزش و سلامت بر رشد اقتصادی ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 5، شماره 19، 136-115.

فرزین، محمدرضا؛ زندی، ابتهال؛ عبدی، مرجان و عباس‌پور، نیلوفر (1394). "شناسایی بخش‌های کلیدی در صنعت گردشگری ایران (بر مبنای مدل داده-ستانده)". فصلنامه علوم اقتصادی، شماره 32، 78-66.

کشاورزحداد، غلامرضا و چراغی، داود (1386). "رتبه‌بندی پتانسیل‌های تولیدی و اشتغال‌زایی بخش‌های اقتصاد ایران با استفاده از جدول داده-ستانده 1375". فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، شماره 24، 76-47.

لطفی، فرهاد؛ رضاپور، عزیز؛ نورایی مطلق، ثریا؛ هادیان، محمد؛ فقی سلوک، فرشاد و قادری، حسین (1393). "بررسی جایگاه بخش سلامت در اقتصاد ایران و ارتباط آن با دیگر بخش‌ها". فصلنامه مدیریت سلامت، دوره 17، شماره 58، 41-28.

محمودی، علی؛ کشاورزحداد، غلامرضا و فقیه‌جویباری، مجید (1384). "تحلیل اهمیت صنعت حمل ‌و نقل در اقتصاد ایران با استفاده از تکنیک داده-ستانده". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 34، 116-87.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1394) "ماهیت بخش‌های اقتصاد ایران 2. شناسایی بخش‌های کلیدی". دفتر مطالعات اقتصادی (گروه اقتصاد کلان و مدلسازی).

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1394). "ماهیت بخش‌های اقتصاد ایران 1. مروری بر روش‌های شناسایی بخش‌های کلیدی در اقتصاد". دفتر مطالعات اقتصادی (گروه اقتصاد کلان و مدلسازی).

منظور، داود و شوال‌پور آرانی، سعید (1388). "روابط بخش برق با سایر بخش‌های اقتصادی: تحلیل داده ستانده". نشریه انرژی ایران، شماره 30، 97-89.

یوسفی، محمدقلی و غلباش قره‌بلاغی، محمدحسین (1391). "تعیین اهمیت نسبی بخش‌های اقتصاد ایران با استفاده از تکنیک داده-ستانده و اتخاذ رویکرد پیوندهای پسین و پیشین خالص". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 53، 211-187.

Ali, Y. (2015). “Measuring CO2 Emission Linkages with the Hypothetical Extraction Method (HEM)”. Ecological Indicators, 54, 171-183.

Cella, G. (1984). “The Input‐Output Measurement of Interindustry Linkages”. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 46(1), 73-84.

Dietzenbacher, E. & Lahr, M. L. (2013). “Expanding Extractions”. Economic Systems Research, 25(3), 341-360.

Dietzenbacher, E. & Van der Linden, J. A. (1997). “Sectoral and Spatial Linkages in the EC Production Structure”. Journal of Regional Science, 37(2), 235-257.

Doeksen, G. A., Johnson, T. G. & Willoughby, C. (1997). “Measuring the Economic Importance of the Health Sector on a Local Economy: A Brief Literature Review and Procedures to Measure Local Impacts”. Southern Rural Development Center.

Heimler, A. (1991). “Linkages and Vertical Integration in the Chinese Economy”. The Review of Economics and Statistics, 73(2), 261-267.

Meller, P. & Marfan, M. (1981). “Small and Large Industry: Employment Generation, Linkages, and Key Sectors”. Economic Development and Cultural Change, 29(2), 263-274.

Milana, C. (1985). “Direct and Indirect Requirements for Gross Output in Input-Output Systems”. Metroeconomica, 37(3), 283-292.

Miller, R. E. & Lahr, M. L. (2001). “A Taxonomy of Extractions”. Regional Science Perspectives in Economic Analysis. Amsterdam: Elsevier Science, 249, 407–441.

Paelinck, J., De Caevel, J. & Degueldre, J. (1965). “Analyse Quantitative de Certains Phénomènes du Développement Régional Polarisé: Essai de Simulation Statique D’itinéraires de Propagation”. Bibliotheque de l’Institut de Science Économique, 7, 341-387.

Schultz, S. (1977). “Approaches to Identifying Key Sectors Empirically by Means of Input-Output Analysis”. Journal of Development Studies, 14(1), 77-96.

Wang, Y., Wang, W., Mao, G., Cai, H., Zuo, J., Wang, L. & Zhao, P. (2013). “Industrial CO2 Emissions in China Based on the Hypothetical Extraction Method: Linkage Analysis”. Energy Policy, 62, 1238-1244.

Zhao, Y., Zhang, Z., Wang, S., Zhang, Y. & Liu, Y. (2015). “Linkage Analysis of Sectoral CO2 Emissions Based on the Hypothetical Extraction Method in South Africa”. Journal of Cleaner Production, 103, 916-924.

ارزیابی جایگاه بخش سلامت در اقتصاد ایران با استفاده از روش حذف فرضی جزئی

مراجع

مراجع

دوره 8، شماره 29 - شماره پیاپی 29دی 1396صفحه 77-96

دوره 8، شماره 29 - شماره پیاپی 29
دی 1396
صفحه 77-96