با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار علوم اقتصادی دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

ارتباط بین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با رشد اقتصادی از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده است. از آنجایی که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی برای ایجاد و تداوم رشد اقتصادی و تشکیل سرمایه به ویژه در کشورهای در حال توسعه، از اهمیت خاصی برخوردار است و با توجه به نیاز کشورهای درحال توسعه به رشد اقتصادی بالا و تداوم آن و همچنین تأثیر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در روند رشد و توسعه اقتصادی، ضرورت بررسی نحوه تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی این دسته از کشورها را نمایان می‌سازد. از این رو در این پژوهش به بررسی تأثیر این شاخص بر تشکیل سرمایه و بهره‌وری نیروی کار و رشد اقتصادی پرداخته شده است. به منظور بررسی فرضیه تحقیق مبنی بر تأثیر مثبت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از طریق افزایش بهره‌وری بر رشد اقتصادی، تلاش شده با روش داده‌های ترکیبی (پانل) در دوره زمانی 1995 تا 2013 در قالب سه معادله به صورت سیستم معادلات همزمان برای سه گروه مختلف از 111 کشور در حال توسعه و با استفاده از روش حداقل مربعات دو مرحله‌ای 2SLS)) این تأثیر اندازه‌گیری شود. بر این اساس، نتایج تجربی پژوهش نشان می‌دهد در این گروه از کشورها، بهره‌وری تأثیر بیشتری بر رشد اقتصادی نسبت به تشکیل سرمایه داشته است. بنابراین فرضیه تحقیق مبنی بر اینکه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از طریق افزایش بهره‌وری بر رشد اقتصادی اثر مثبت می‌گذارد تأیید گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Impact of Foreign Direct Investment on Capital Formation, Productivity and Economic Growth in Developing Countries

نویسندگان [English]

  • Teymour Rahmani 1
  • sima Motamedi 2

1 Associate Professor of Economics, University of Tehran, Tehran, Iran

2 M.A. in Economics, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The relationship between foreign direct investment and economic growth is an issue that has always been of importance for economists. It is believed that foreign direct investment (FDI) is necessary to promote economic growth and capital formation in every country, particularly in the developing countries. Since it has been discussed that FDI promotes economic growth not only by increasing the volume of financial funds and relaxing the constraint on investment financed by domestic savings but also by technology and management skills transfer from advanced economies to developing economies in the context of endogenous growth models, it is necessary to examine the effect of FDI on economic growth via the above mentioned channels. In this study, we examine the effects of FDI on capital formation, labor productivity and economic growth. We try to test the hypothesis that FDI helps economic growth in developing countries not only via capital formation but also via the increase in productivity. To test this hypothesis, we use a panel data approach in a simultaneous equations system including three equations and three groups consisting of 111 developing countries over the time period 1995-2013. Our method of estimation is 2SLS. Our results show that in the sample we have examined, productivity has a higher effect on economic growth than capital formation. Therefore, the hypothesis that “FDI, by increasing productivity, has a positive effect on economic growth” is not rejected.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foreign Direct Investment
  • Labor Productivity
  • Economic Growth
ابوالشمس اصغری، سولماز (1388). "تأثیر توزیع سنی جمعیت بر پس‌انداز ملی در ایران". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا.
احمدی، علی؛ دهنوی، جلال و حق‌نژاد، امین (1390). "رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای درحال توسعه: یک تجزیه و تحلیل مبتنی بر داده‌های پانلی". پژوهشنامه اقتصادی، دوره 11، شماره 2، 180-159.
ترابی، تقی و محمدزاده اصل، نازی (1389). "تحلیل نقش جهانی شدن در جذب سرمایه خارجی و رشد اقتصادی". فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، دوره 10، شماره 2، 240-217.
جعفری صمیمی، احمد و محنت‌فر، یوسف (1385). "بررسی کشش پذیری منابع مختلف درآمدهای عمومی دولت نسبت به رشد اقتصادی ایران". فصلنامه بررسی‌های اقتصادی، دوره 3، شماره 2، 114-83.
جلایی، سیدعبدالمجید، و صباغ پورفرد، مینا (1388). "بررسی اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی ایران از مسیر بازارهای مالی". پژوهشنامه اقتصادی، شماره 2، دوره 9، 188-171.
حسینی، سید صفدر و مولایی، مرتضی (1385). "تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی در ایران". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، دوره 6، شماره 21، 80-57.
دلیری، حسن (1396). "بررسی اثر متقابل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و سرمایه‌گذاری داخلی (مطالعه تطبیقی ایران و 136 کشور دنیا)". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 7، شماره 26، 96-81.
دودانگی، محمد (1395). "عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 6، شماره 23، 147-131.
رزمی، محمد جواد؛ شهرکی، سارا و کلایی، محمدرضا (1390). "بررسی رابطه بین تجارت و رشد اقتصادی با استفاده از شاخص حکمرانی خوب". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی. شماره 4، دوره 12، 162-137.
زیرک‌نژاد، مروارید (1384). "نقش ویژگی‌های کشور میزبان در اثرگذاری FDI بر رشد اقتصادی". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد علامه طباطبایی.
سوری، علی (1392). "اقتصادسنجی پیشرفته". تهران، نشر فرهنگ شناسی، چاپ اول، جلد دوم.
سیدآقازاده، سید رضا (1387). "نقش سرمایه‌گذاری خارجی در رشد اقتصادی: مطالعه تطبیقی ایران با کشورهای منتخب". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده امور اقتصادی.
شاه‌آبادی، ابوالفضل (1380). "بررسی عوامل تعیین کننده رشد اقتصادی ایران". نامه مفید، دوره 27، شماره 7، 199-169.
شاه‌آبادی، ابوالفضل و محمودی، عبداله (1385). "تعیین کننده‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران". دو فصلنامه جستارهای اقتصادی، دوره 3، شماره 5، 126-89.
طیبی، سیدکمیل و پورشهابی، فرزانه (1392)." اثر سرمایه گذاری مستقیم خارجی و درجه باز بودن تجاری بر سرمایه گذاری داخلی و رشد اقتصادی مطالعه موردی 10 کشور در حال توسعه آسیایی". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره67، دوره21، 152-131.
علیپور، قنبر (1387). "نقش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در رشد و صادرات کشورهای ASEAN"، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه تهران.
گرجی، ابراهیم (1378). "مقایسه اثرات سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی و دولتی در رشد اقتصادی ایران". مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 54، 82-53.
مهدوی، ابوالقاسم (1383). "تحلیلی بر نقش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی". مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 3، دوره 39، 208-181.
نجارزاده، رضا و ملکی، مهران (1384). "بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی با تأکید بر کشورهای صادرکننده نفت". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 23، دوره 7، 163-147.
نوربخش، فرهاد (1383). "رابطه سرمایه انسانی با سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای درحال توسعه: شواهد تجربی جدید". فصلنامه اقتصاد سیاسی، شماره 2، دوره 6، 44-6.  
 
Alfaro, L., Chanda, A., Kalemli-Ozcan, S. & Sayek, S. (2004). "FDI and Economic Growth: The Role of Local Financial Markets". Journal of International Economics, 64(1), 89-112.
Alguacil, M., Cuadros, A. & Orts, V. (2011). "Inward FDI and Growth: The Role of Macroeconomic and Institutional Environment". Journal of Policy Modeling, 33(3), 481–496.
Athukorala, P. P. A. W. (2003). "The Impact of Foreign Direct Investment for Economic Growth: A Case Study in Sri Lanka". 9th International Conference on Sri Lanka Studies, Matara, Sri Lanka, 1-21.
Basu, P., Chakraborty, Ch. & Reagle, D. (2003). "Liberalization, FDI and Growth in Developing Countries: A Panel Cointegration Approach". Economic Inquiry, 14(3), 510-516.
Blomstrom, M. & Persson, H. (1983). "Foreign Investment and Spillover Efficiency in an Underdeveloped Economy: Evidence from the Mexican Manufacturing Industry". World Development, 11(6), 493-501.
Borensztein, E., De Gregorio, J. & Lee, J.W. (1998). "How Does Foreign Investment Affect Growth?". Journal of International Economics, 45,115-135.
Carkovic, E. & Gregorio, J. W. (1998). "How Does Foreign Direct Investment Affect Economic Growth?". Journal of International Economics, 45, 1-23.
Carkovic, M. & Levine, R. (2002). “Does Foreign Direct Investment Accelerate Economic Growth?” World Bank Conference: Financial Globalization, United Nation Publication, 1, 1-10.
Choe, J. I. (2003). "Do Foreign Direct Investment and Gross Domestic Investment Promote Economic Growth?". Review of Development Economics, 7(1), 44-57.
Choong, Ch. K., Baharumshah, A. Z., Yusop, Z. & Habibullah, M. Sh. (2010). "Private Capital Flows, Stock Market and Economic Growth in Developed and Developing Countries A Comparative Analysis". Japan and the World Economy, 22(2), 107–117.
De Mello, Luiz R. Jr. (1999). "Foreign Direct Investment-Led Growth: Evidence from Timeseries and Panel Data". Oxford Economic Papers, 51(1), 133-151.
Durham, J. B. (2004). "Absorptive Capacity and the Effects of Foreign Direct Investment and Equity Foreign Portfolio Investment on Economic Growth". European Economic Review, 48(2), 285-306.
Findlay, R. (1978). "Relative Backwardness, Direct Foreign Investment and the Transfer of Technology: A Simple Dynamic Model". Quarterly Journal of Economics, 92(1), 1-16.
Fry, M. J. (1993). "Foreign Direct Investment in Southeast Asia Differential Impacts". Singapore: Institute of Southeast Asian Studies.
Hanson, G. (2001). "Should Countries Promote Foreign Direct Investment?". United Nations Conference on Trade and Development. Geneva: United Nation Publication, 9, 1-28.
Hermes, N. & Lesink, R. (2003). "Foreign Direct Investment, Financial Development and Economic Growth". The Journal of Development Studies, 40(1), 142-163.
Herzer, D., Klasen, S. & Nowal-Leman, F. (2008). "In Search of FDI-Led Growth in Developing Countries". Economic Modelling, 25(5), 793-810.
Hsiao, Frank S. T. & Hsiao, Mei-Chu W. (2004). "The Chaotic Attractor of Foreign Direct Investment--Why China? A Panel Data Analysis." Journal of Asian Economics, 15. 641-670.
Johnson, A. (2006). "The Effects of FDI Inflows on Host Country Economic Growth ". Electronic Working Paper, 58, 1-57.
Lean, H. (2008). "The Impact of Foreign Direct Investment on the Growth of the Manufacturing Sector in Malaysia". International Applied Economics and Management, 1(1), 41-45.
Levin, A., Lin, Ch. & Chia-Shang, Ch. (2002). "Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-Sample Properties". Journal of Econometrics, 108(1), 1-24.
Li, X. & Liu, X. (2005). "Foreign Direct Investment and Economic Growth: An Increasingly Endogenous Relationship". World Development, 33(3), 393-407.
Lucas, R. E. J. (1988). "On the Mechanics of Economic Development". Journal of Monetary Economics, 22( 1), 3-42.
Mah, J. Sh. (2010). "Foreign Direct Investment Inflows and Economic Growth of China". Journal of Policy Modeling, 32(1), 155-158.
Makki, Sh. S. & Somwaru, A. (2004). "Impact of Foreign Direct Investment and Trade on Economic Growth: Evidence from Developing Countries". American Journal of Agricultural Economics, 86(3), 795-801.
Musa Ahmed, E. (2012). "Are the FDI Inflow Spillover Effects on Malaysia's Economic Growth Input Driven?". Economic Modelling, 29, 1498-1504.
Ozturk, I. & Kalyoncu, H. (2007) “Foreign Direct Investment and Growth: An Empiricial Investigation Based on Cross-Country Comparison”. Economia Internazionale, 6 (1), 75-82.
Pedroni, P. (2000). "Full Modified OLS for Heterogeneous Cointegrated Panels. Nonstationary Panels, Panel Cointegration and Dynamic Panels". Advances in Econometrics, 15, 93-130.
Pedroni, P. (2004). "Panel Cointegration: Asymptotic and Finite Sample Properties of Pooled Time Series Tests with an Application to the PPP Hypothesis". Econometric Theory, 20(3), 597-625.
Rana, P. B. & Dowling, Jr. (1988). "The Impact of Foreign Capital on Growth: Evidences from Asian Developing Countries". The Developing Economics, 26(1), 3-11.
Shi, V. (2001). "Technological Capabilities and International Production Strategy of Firms: The Case of FDI in China". Journal of World Business, 36, 184-204.
Wang, J. & Blostrom, M. (1992). "Foreign Investment and Technology Transfer: A Simple Model". European Economic Review, 36, 137-155.
Wang, J. Y. (1990). "Growth, Technology Transfer and the Long-Run Theory of International Capital Movements". Journal of International Economics, 29(3-4), 255-271.
World Bank, World Development Indicators (WDI). )2008.( Washington D.C.
Zhang, K. (2001). "Does Foreign Direct Investment Promote Economic Growth? Evidence form East Asia and Latin America". Contemporary Economic Policy, 19(2), 175-185.