بررسی اثر متقابل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و سرمایه‌گذاری داخلی (مطالعه تطبیقی ایران و 136 کشور دنیا)

دلیری, حسن

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

حسن دلیری

استادیار اقتصاد، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

چکیده

از زمانی که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی وارد ادبیات اقتصادی دنیا شد، کشورها با ایجاد زیرساخت‌های انگیزشی مناسب به دنبال جذب هرچه بیش‌تر این جریان بودند. اما مبانی نظری نشان از آن دارد که در پاره‌ای از موارد ورود سرمایه‌گذاران خارجی می‌تواند سبب اثرات منفی بر سرمایه داخلی شود. از این‌رو بررسی ارتباط این دو متغیر می‌تواند بسیار مفید باشد. در مطالعه حاضر با استفاده از داده‌های اقتصاد 136 کشور در قالب چهار نمونه کشورهای پردرآمد، کم درآمد، عضو اوپک و کل کشورها در دوره زمانی 2013-2000 به بررسی ارتباط سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و سرمایه‌گذاری داخلی با بهره‌برداری از مدل‌های خودرگرسیون برداری پانل دیتا PVAR پرداخته شده است. علاوه بر این، ارتباط فوق برای ایران نیز به صورت مجزا در دوره زمانی 2014-1990 بررسی شد. نتایج مطالعه نشان از آن دارد که اثر سرمایه داخلی بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از لحاظ اندازه بزرگ‌تر بوده و به‌جز در کشورهای عضو اوپک، سبب جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بیش‌تری می‌شود. حال آنکه اثر شوک سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر سرمایه داخلی تنها در نمونه‌های کشورهای پردرآمد و کشورهای عضو اوپک مثبت بوده است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22285954.1396.7.26.5.5

موضوعات

اقتصاد کلان

عنوان مقاله [English]

Investigating Interaction of Foreign Direct Investment and Domestic Investment (Comparative Study of 136 Countries and Iran)

نویسنده [English]

Hassan Daliri

Assistant Professor of Economics, Golestan University, Gorgan, Iran

چکیده [English]

On the theoretical front the literature on the linkage between FDI and domestic investment is ambiguous. This paper investigates whether foreign direct investment crowds in or crowds out domestic investment in the world. Our data analysis covers 136 of the world countries for the period 2000-2013. This paper uses panel VAR model and we have four samples of countries: 1- total sample (136 countries) 2- OECD member (31 countries) 3- low income (20 countries) 4- OPEC member (10 countries). In addition, the same link in Iran in the period 1990-2014 were analyzed separately. Our main conclusion is that FDI has positive impact on domestic investment in OECD member and OPEC member states but has negetive impact on domestic investment in low income contries. Also, domestic investment has positive impact on FDI in OECD, Low income and total countries and negetive impact in OPEC members.

کلیدواژه‌ها [English]

Foreign Direct Investment
Domestic Investment
Crowds Out Effect
Panel VAR

مراجع

پیرایی، خسرو، تاسان، مونا و دانش‌نیا، محمد (1394). "تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، نرخ ارز حقیقی و آزادسازی اقتصادی بر صادرات غیرنفتی ایران (همراه با آزمون علّیت تودا یاماموتو)". تحقیقات اقتصادی، شماره 110، 98-75.

تقوی، مهدی و رضایی، مهدی (1389). "تأثیر عواملی به‌جز سیاست آزادسازی بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در مناطق آزاد". پژوهشنامه اقتصادی، سال دهم، شماره 1، 41-15.

داوودی، پرویز و شاهمرادی، اکبر (1383). "بازشناسی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی دراقتصاد ایران و 46 کشور جهان در چارچوب یک الگوی تلفیقی". پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 20، 113-81.

دودانگی، محمد (1395). "عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 6، شماره 23، 147-131.

سامتی، مرتضی؛ صامتی، مجید و ملااسمعیلی دهشیری، حسن (1393). "تحلیل نقش ساختار قانونی و امنیت حقوق مالکیت در جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با رویکرد: (P-VAR) در کشورهای صادر کننده نفت". سیاست‌گذاری اقتصادی، سال 6، شماره 12، 173-155.

شاه‌آبادی، ابوالفضل و محمودی، عبداله (1385). "تعیین کننده‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی". جستارهای اقتصادی، دوره 3، شماره 5، 129-92.

طیبی، سید کمیل؛ یزدانی، مهدی؛ زمانی، زهرا و کریمیان، سمیه (1393). "اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر توسعه تجارت درون صنعتی دوجانبه ایران و ترکیه". فصلنامه تحقیقات اقتصادی، شماره 109، 983-961.

طیبی، کمیل؛ پورشهابی، فرشید؛ خانی‌زاده امیری، مجتبی و کاظمی، الهام (1392). "اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و درجه باز بودن تجاری بر سرمایه‌گذاری داخلی و رشد اقتصادی (مطالعه موردی 10 کشور در حال توسعه آسیایی)". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال 21، شماره 67، 152-131.

عرفانی، علیرضا؛ حسینی، عابدین و ملکی، حمید (1394). "بررسی وجود اثرات نامتقارن نوسانات مثبت و منفی نرخ ارز بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 5، شماره 2، 65-40.

قاسمی، جعفر و مهرگان، نادر (2014). "توسعه مالی، عامل کلیدی مؤثر بر جریان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به کشورهای در حال توسعه". مجله بین‌المللی علوم انسانی، سال 21، شماره 3، 43-17.

کمیجانی، اکبر و عباسی، منصوره (1385). "تبیین نقش عوامل مؤثر بر جلب سرمایه مستقیم خارجی در ایران". تحقیقات اقتصادی، شماره 73، 105-69.

لشگری، زهرا؛ اماوردی، قدرت‌اله و حمزه‌ای، الهام (1391). "مطالعه تطبیقی جذب سرمایه‌گذاری خارجی در تقویت بازار سرمایه کشورهای منتخب". فصلنامه علوم اقتصادی، سال 6، شماره 18، 53-29.

محمدی، حسین و نارویی، محبوبه (1393). "اثرگذاری سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در تعامل با توسعه مالی روی رشد اقتصادی (مطالعه موردی کشورهای منتخب اسلامی)". پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 61، 171-149.

مشیری، سعید و کیان‌پور، سعید (1391). "عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، یک مطالعه بین کشوری 2007-1980". فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 9، شماره 2، 30-1.

موتمنی، مانی و زروکی، شهریار (1391)، "تحلیل علّیت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی با تأکید بر ناهمسانی رفتار در داده‌های تابلویی". اقتصاد مقداری، دوره 10، شماره 4، 23-1.

Agosin, M. R. & Machado, R. (2005). “Foreign Investment in Developing Countries: Does it Crowd in Domestic Investment?”. Oxford Development Studies, 33(2), 149-162.

Agosin, M. R. & Mayer, R. (2000). “Foreign Investment in Developing Countries Does it Crowd in Domestic Investment?”. UNCTAD/OSG/DP/146, http: //www.unctad.org/en/pub/pubframe.htm

Ahmed, K. T., Gairuzazmi, M., Noorihsan, M. & Alias, M. (2015). “Does Inward FDI Crowd-Out Domestic Investment?”. Evidence from Uganda, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 172, 419–426.

Ancharaz, V. D. (2003). “FDI & Export Performance of the Mauritian Manufacturing Sector”. Reduit, Mauritius: University of Mauritius, Departman of Economics and Statistics, November, mimeo.

Apergis, N., Katrakilidis, C. & Tabakis, N. (2006). “Dynamic Linkages between FDI Inflows and Domestic Investment: A Panel Cointegration Approach”. Atlantic Economic Journal, 34(4), 385-394.

Backer, K. D. & Sleuwaegen, L. (1999). “Does Foreign Direct Investment Crowd Out Domestic Entrepreneurship?”. DTEW Working Paper, Katholieke Universiteit Leuven.

Borensztein, E., De Gregorio, J. & Lee, J. (1998). “How Does Foreign Direct Investment Affect Economic Growth?”. Journal of International Economics, 45(1), 115-135.

Bosworth, B. & Collins, S. (1999). “Capital Flows to Developing Economies: Implications for Saving and Investment”. Brookings Papers on Economic Activity, 1, 143-169.

Busse, M. (2003). “Democracy and FDI”. HWWA Discussion Paper 220,Department World Economy Neuer Jungfernstieg 21 D-20347 Hamburg Germany. http: //www.hwwa.de,

De Backer, K. & Sleuwaegen, L. (2003). “Does Foreign Direct Investment Crowd Out Domestic Entrepreneurship?”. Review of Industrial Organization, 22(1), 67-84.

De Mello, L. (1999). “Foreign Direct Investment-Led Growth: Evidence from Time Series and Panel Data”. Oxford Economic Papers, 51, 133-151.

De Soysa, I. (2003). “Foreign Direct Investment, Democracy and Development: Assessing Contours, Correlates and Concomitants of Globalization”. London Today, Book Announcement 29. 04.

Dunning, J. (1981). “Explaining the International Direct Investment Position of Countries: Towards a Dynamic Development Approach”. Weltwritschaftliches Archiv, 119, 30-64.

Dunning, J. H. (1993). “Multinational Enterprises and the Global Economy”. Harlow: Addison-Wesley.

Glass, A. J. & Saggi, K. (2000). “Crowding out and Distributional Effects of FDI Policies”. Journal of International Economics, 49, 309-332.

Grossman, G. M. (1984). “International Trade, Foreign Investment, and the Formation of the Entrepreneurial Class”. American Economic Review, 74(4), 605-614.

Jovanovic, B. (1994). “Firm Formation with Heterogenous Management and Labor Skills”. Small Business Economics, 6, 185-191.

Kim, D. D. & Seo, J. S. (2003). “Does FDI Inflow Crowd out Domestic Investment in Korea?”. Journal of Economic Studies, 30(6), 605-622.

Leahy, D. & Montagna, C. (2000). “Unionisation and Foreign Direct Investment: Challenging Conventional Wisdom?”. The Economic Journal, 110(462), 80-92.

Lispey, R. (2000). “Interpreting Developed Countries Foreign Direct Investment”. NBER Working Paper, NO. 7810, Cambridge.

Mercereau, B. (2005). “FDI Flow to Asia: Did the Dragon Crowd Out the Tigers?”. Working Paper, International Monetary Fund, WP/05/189.

Mileva, E. (2008). “The Impact of Capital Flows on Domestic Investment in Transition Economies”. ECB Working Papers, No 871.

Mišun, J. & Tomšík, V. (2002). “Does Foreign Direct Investment Crowd In or Crowd Out Domestic Investment”. Eastern European Economics, 40(2), 38-56.

Pilbeam, K. & Oboleviciute, N. (2012). “Does Foreign Direct Investment Crowd In Or Crowd Out Domestic Investment?: Evidence from the European Union”. The Journal of Economic Asymmetries, 9(1), 89-104.

Rama, M. (1993). “Empirical Investment Equations for Developing Countries. in: Servén, L. and Solimano, A. (eds.) Striving for Growth after Adjustment. Washington, DC, World Bank.

Romer, P. M. (1993). “Two Strategies for Economic Development: Using Ideas and Producing Ideas”. Proceedings of the World Bank Conference on Development Economics 1992. Washington, DC, World Bank.

Taylor, K. & Driffield, N. (2002). “Spillovers from FDI and Skill Structures of Host Country Firm”. Birmingham Business School, University of Birmingham, Edgabastone, Birmingham, B 152 TT economic section, Cardiff Business School, Aberconway Building, Colum Drive Cardiff, CF 103 EU.

Titarenko, D. (2006). “The Econometric Analysis of the Investment Accelerator Model”. MPRA Paper 19305, University Library of Munich, Germany

Wang, M. (2010). “Foreign Direct Investment and Domestic Investment in the Host Country: Evidence from Panel Study”. Applied Economics, 42(29), 3711-3721.

بررسی اثر متقابل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و سرمایه‌گذاری داخلی (مطالعه تطبیقی ایران و 136 کشور دنیا)

مراجع

مراجع

دوره 7، شماره 26 - شماره پیاپی 26فروردین 1396صفحه 81-96

دوره 7، شماره 26 - شماره پیاپی 26
فروردین 1396
صفحه 81-96