پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه کلیدواژه ها

لیست داوران 1400

لیست داوران 1399

اقتصاد سایه و نقش آن در کنترل آسیب‌های زیست محیطی کشورهای منا

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه شیراز

2 استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه گیلان

3 استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور

4 دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران

چکیده

یکی از نگرانی‌های بزرگ آینده انسان شرایط زیست بر روی کره زمین است. تخریب محیط زیست به وسیله انسان‌ها علاوه بر کاهش گسترده منابع طبیعی باعث تغییرات آب و هوایی نیز شده است. شناخت عوامل و مشکلات زیست محیطی اولین قدم حفظ شرایط مطلوب زیستی است. بر این اساس، در مطالعه حاضر اثر اقتصاد سایه بر فشارهای زیست محیطی و همچنین نقش سطح فساد اداری و سیاسی در این رابطه بررسی شده است. برای این منظور، فشار بر طبیعت به وسیله مجموع کاهش انرژی، مواد معدنی و جنگلی خالص و همچنین خسارت ناشی از دی اکسید کربن اندازه‌گیری شد. همچنین از داده‌های تلفیقی 15 کشور منطقه منا در دوره 1999 تا 2013 برای بررسی این رابطه استفاده شد. نتایج نشان داد که ارتباط بین اقتصاد سایه و فشار زیست محیطی مثبت و معنی‌دار است. به طوری‌که افزایش 1 درصدی در اندازه اقتصاد سایه باعث افزایش 19/3 درصدی فشارهای زیست محیطی می‌شود. همچنین نتایج نشان داد که ارتباط بین اندازه اقتصاد سایه و فشار بر طبیعت به سطح فساد کشورها بستگی دارد، به طوری‌که افزایش سطح فساد، اثر اقتصاد سایه بر فشارهای زیست محیطی را افزایش می‌دهد. بنابراین، تولید در اقتصاد سایه کشورها منجر به عدم رعایت قوانین زیست محیطی توسط بنگاه‌ها و در نتیجه افزایش فشارهای زیست محیطی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Shadow Economy and its Role in Control of Environmental Damages of MENA Countries

نویسندگان [English]

  • Abbas Mirzaei 1
  • Reza Esfanjari Kenari 2
  • Abolfazl Mahmoodi 3
  • Mehdi Shabanzadeh 4

چکیده [English]

One of the major concerns for the future of human is living conditions on Earth. Environmental degradation by humans has caused to climate change in addition to vast reduction of natural resources. Recognition of environmental problems and factors is the first step in maintaining desirable biological conditions. Accordingly, in present study, was investigated the effect of shadow economy on environmental pressures and also the role of political and administrative corruption level in this regard. For this purpose, the pressure on nature was measured by sum of energy, mineral, net forest depletions and carbon dioxide damage. Also, panel data of 15 MENA countries from 1999 to 2013 were used to test this relationship. The result showed that relationship between the shadow economy and the environmental pressure is positive and significant. As, a 1% increase in the size of shadow economy increases the pressure on nature to 3.19%. Also, the result showed that the relationship between the size of shadow economy and the pressure on nature are dependent on the levels of countries corruption, so that increase in the corruption level increases the effect of shadow economy on environmental pressures. Therefore, production in the shadow economy of countries causes failure to comply environmental regulations by firms and increase of environmental pressures.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shadow Economy
  • corruption
  • Environmental Pressure
  • MENA Countries
مراجع
پژویان، جمشید و مداح، مجید (1383). "بررسی اقتصادی قاچاق در ایران". فصلنامه علمی پژوهشیپژوهشنامه اقتصادی، سال 6، شماره 20، 70-43.
شکیبایی، علیرضا و رئیس‌پور، علی (1386). "بررسی روند تحولات اقتصاد سایه‌ای در ایران با رویکرد DYMIMIC". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، دوره 7، شماره 3، 36-17.
عرب مازار یزدی، علی (1380). "اقتصاد سیاه در ایران، اندازه، علل و آثار آن در سه دهه اخیر". فصلنامه علمی پژوهشی برنامه‌ریزی و بودجه، شماره 62 و 63، 102-61.
فطرس، محمدحسن؛ غفاری، هادی و شهبازی، آزاده (۱۳۸۹). "مطالعه رابطه آلودگی هوا و رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت". فصلنامه علمی پژوهشیپژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 1، شماره 1، 77-59.
گل‌خندان، ابوالقاسم؛ خوانساری، مجتبی و گل‌خندان، داود (1394). "نظامی‌گری و رشد اقتصادی: شواهدی تجربی از کشورهای منطقه منا در قالب الگوی پانل‌پویا". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال پنجم، شماره 18، 50-31.
لطفعلی‌پور، محمدرضا؛ فلاحی، محمدعلی و اسماعیل‌پورمقدم، هادی (1393). "اثر رشد اقتصادی، تجارت و توسعه مالی بر کیفیت محیط زیست در ایران (براساس شاخص ترکیبی)". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال چهارم، شماره 15، 76-61.
مزینی، امیرحسین و مرادحاصل، نیلوفر (1393). "بررسی اثر فعالیت‌های غیررسمی اقتصادی بر آلودگی هوا (برآورد منحنی زیست محیطی کوزنتس)". فصلنامه علمی پژوهشیمجله علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 16، شماره 3، 74-63.
نصراللهی، زهرا و طالعی اردکانی، سمانه (1391). "تخمین اقتصاد سایه‌ای و بررسی اثرات آن روی آلودگی هوا مطالعه موردی: اقتصاد ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، دوره 12، شماره 4، 54-27.           
 
 
 
Asiki, A. A. (2012). “Economic Growth and its Impact on Environment: A Panel Data Analysis”. Journal of Ecological Indicators, 24, 324-333.
Baksi, S. & Bose, P. (2010). “Environmental Regulation in the Presence of an Informal Sector”. Working Paper Number: 2010-03, Department of Economics, the University of Winnipeg.
Biller, D. (1994). “Informal Gold Mining and Mercury Pollution in Brazil”. Policy Research Working Paper 1304, The World Bank, Washington, D.C.
Biswas, A., Farzanegan, M. R. & Thum, M. (2012). “Pollution, Shadow Economy and Corruption: Theory and Evidence”. Journal of Ecological Economics, 75, 114-125.
Blackman, A. & Bannister, G. (1998). “Community Pressure and Clean Technology in the Informal Sector: an Econometric Analysis of The Adoption of Propane by Traditional Mexican Brick Makers”. Journal of Environmental Economics and Management, 35, 1–21.
Blackman, A. (2000). “Informal Sector Pollution Control: What Policy Options Do We Have?”. World Development, 28, 2067–2082.
Bohringer, C. & Jochem, P. E. P. (2007). “Measuring the Immeasurable– A Survey of Sustainability Indices”. Journal of Ecological Economics, 63, 1–8.
Borghesi, S. & Vercelli, A. (2003). “Sustainable Globalization”. Ecological Economics. 44(1), 77–89.
Boulatoff, C. & Jenkins, M. (2010). “Long-Term Nexus between Openness, Income and Environmental Quality”. Journal of International Advances in Economic Research, 16(4), 410–418.
CES. (2000). “Index of Sustainable and Economic Welfare”. United Nations Economics Commission for Europe.
Chaudhuri, S. & Mukhopadhyay, U. (2006). “Pollution and Informal Sector: A Theoretical Analysis”. Journal of Economic Integration, 21, 363–378.
Costantini, V. & Monni, S. (2007). “Environment, Human Development and Economic Growth”. Journal of Ecological Economics, 64(4), 867–880.
Farzanegan, M. R. (2010). “The Effects of The Shadow Economy on The Environment: An Empirical Investigation”. Fourth World Congress of Environmental and Resource Economists, Montreal, Canada.
Feige, E. L. (1994). “The Underground Economy and the Currency Enigma”. Public Finance, 49, 119–136.
Ferreira, S., Hamilton, K. & Vincent, J. R. (2008). “Comprehensive Wealth and Future Consumption: Accounting for Population Growth”. Journal of World Bank Economic Review, 22(2), 233–248.
Gnegne, Y. (2009). “Adjusted Net Saving and Welfare Change”. Journal of Ecological Economics, 68(4), 1127–1139.
Goodland, R. (1995). “The Concept of Environmental Sustainability”. Journal of Annual Review of Ecology and Systematics, 26, 1–24.
Greene, W. H. (2008). “Econometric Analysis”, 6th Edition, Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
Hamilton K. & Clemens, M. (1999). “Genuine Savings Rates in Developing Countries”. Journal of World Bank Economic Review, 13(2), 333–356.
Moldan, B., Janouskova, S. & Hak, T. (2011). “How to Understand and Measure Environmental Sustainability: Indicators and Targets”. Ecological Indicators, http://dx.doi.org/10.1016/j.ecolind.2011.04.033, 112-124.
Muradian, R. & Martinez-Alier, J. (2001). “Trade and The Environment: From A Southern’s Perspective”. Journal of Ecological Economics, 36(2), 281–297.
Özler, S. I. & Obach, B. K. (2009). “Capitalism, State Economic Policy and Ecological Foot-Print”. Journal of Global Environmental Politics, 9(1), 79–108.
Schneider, F. (1994). “Measuring the Size and Development of the Shadow Economy. Can the Causes be Found and the Obstacles be Overcome? In: Brandstaetter, H., Güth, W. (Eds.)”, Chapter 10 of Essays on Economic Psychology, 193–212.
Schneider, F. (2002). “Size and Measurement of the Informal Economy in 110 Countries Around the World”. Workshop of Australian National Tax Centre.
Schneider, F., Buehn, A. & Montenegro, C.E. (2010). “Shadow Economies all Over the World: New Estimates for 162 Countries from 1999 to 2007”. World Bank Policy Research Working Paper No.5356, Washington D.C.
Singh, R. K., Murty, H. R., Gupta, S.K. & Dikshit, A. K. (2012). “An Overview of Sustainability Assessment Methodologies”. Journal of Ecological Indicators, 15, 281–299.
Spangenberg, J. H. (2007). “Biodiversity Pressure and the Driving Forces Behind”. Journal of Ecological Economics, 61, 146–158.
UN, (1993). “Integrated Environmental and Economic Accounting”. Series F No. 61,New York.
Wackernagel, M., Onisto, L., Bello, P., Linares, A. C., Falfan, I. S. L., Garcia, J. M., Guerrero, A. I. S. & Guerrero, M.G.S. (1999). “National Natural Capital Accounting with the Ecological Footprint Concept”. Journal of Ecological Economics, 29(3), 375–390.
WEF. (2001). “Environmental Sustainability Index”. http://www.ciesin org/indicators/ ESI/ index.html.
Wilson, J., Tyedmers, P. & Pelot, R. (2007). “Contrasting and Comparing Sustainable Development Indicator Metrics”. Journal of Ecological Indicators, 7, 299–314.
پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی
دوره 6، شماره 24 - شماره پیاپی 24
مهر 1395
صفحه 107-118
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 18 آذر 1394
  • تاریخ بازنگری: 24 بهمن 1394
  • تاریخ پذیرش: 19 بهمن 1394
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار