نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور
2
کارشناس ارشد علوم اقتصادی
چکیده
مطابق نظریات جدید رشد، سرمایه انسانی به عنوان یکی از متغیرهای مؤثر بر رشد و توسعه مد نظر می‌باشد. بنابراین در صورت ایجاد بسترهای لازم برای آن، شاهد افزایش تولید و توسعه خواهیم بود. شاخص توسعه انسانی با در نظر گرفتن مؤلفه‌های اساسی چون سلامت، آموزش و درآمد نیروی انسانی که در برخی از متون به عنوان بخش نرم‌افزاری رشد از آنها یاد می‌شود، می‌تواند سهم قابل ملاحظه‌ای را در توسعه اقتصادی داشته باشد. این مطالعه به بررسی تأثیر شاخص توسعه انسانی بر تولید ناخالص داخلی ایران طی دوره 1390-1350 پرداخته است. مطالعه حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که چه رابطه تعادلی (بلندمدت و کوتاه‌مدت) بین متغیرها وجود دارد. بدین منظور با استفاده از روش ARDL ابتدا تأثیر شاخص توسعه انسانی بر تولید ناخالص داخلی را ارزیابی کرده و سپس به منظور شناخت دقیق اثر، تأثیر مؤلفه‌های موجود در شاخص توسعه انسانی بر تولید ناخالص داخلی را مورد آزمون قرار داده است. نتایج برآورد مدل اول نشان داد که شاخص توسعه انسانی در کوتاه‌مدت اثر ناچیز و غیرقابل ملاحظه‌ای بر تولید ناخالص داخلی دارد، ولی این اثر در بلندمدت قوی‌تر می‌شود. نتایج مدل دوم نیز نشان داد که تأثیر هر یک از مؤلفه‌های شاخص توسعه انسانی در بلندمدت نسبت به کوتاه‌مدت قوی‌تر می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Effect of Human Development Index on Iranian GDP
نویسندگان [English]
-
Zahra Arabi
1
-
Abootaleb Kazemi
2
چکیده [English]
According to the new growth theories, human capital is considered as one of the main variables affecting growth and development. Therefore, with providing and creation of appropriate context for it, we will see an increase in the production and development of GDP. Human development index can have a significant contribution to economic development with considering the fundamental factors such as health, education and labor income that have been mentioned as parts of growth software in some text. The aim of this paper is to investigate the effect of human development index on Iranian GDP over the period of 1971-2011. This study aims to answer the question that what is the equilibrium relationship (long run and short run) within these variables.
To do so, firstly the effects of human development index on the GDP were tested by using ARDL. Then, to determine the exact effects, the impact of components of human development index on GDP were tested. The results showed that in the short-run human development effect on GDP was small and insignificant. But, this effect is stronger in the long run. The second model results showed that the impact of each component of human development in the long run is stronger in comparison to the short run.
کلیدواژه‌ها [English]
-
GDP
-
Human Development Index
-
ARDL
آل عمران، رویا و آل عمران، سید علی (1391) سنجش اثرگذاری ارتقای سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب عضو اوپک فصلنامه رشد فناوری احمدی، علی‌محمد؛ دهنوی، جلال و حق‌‌نژاد، امین (1390) رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای در حال توسعه: یک تجزیه و تحلیل مبتنی بر داده‌های پانلی پژوهشنامه اقتصادی 11 (2) اربابیان، شیرین؛ رفعت، بتول و اشرافیان‌پور، مریم (1392) توریسم بین‌الملل و رشد اقتصادی (مطالعه موردی: کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی) فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی 4 (13), 116-97 اسدی، علی و اسماعیلی، سید میثم (1392) تأثیر شاخص توسعه انسانی بر رشد اقتصادی ایران در قالب مدل مارکوف-سوئیچینگ فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی 3 (12), 104-89 امینی، علیرضا و حجازی‌آزاد، زهره (1387) تحلیل نقش سرمایه انسانی و تحقیق و توسعه در ارتقای بهره‌وری کل عوامل در اقتصاد ایران پژوهش‌های اقتصادی ایران 10 (35) تشکینی، احمد (1384) اقتصادسنجی کاربردی به کمک Microfit تهران، مؤسسه فرهنگی هنری دیباگران تقوی، مهدی و محمدی، حسین (1385) تأثیر سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی ایران پژوهشنامه اقتصادی 6 (22) رنج‌پور، رضا؛ کریمی‌تکانلو، زهرا و شکری، محمد (1390) بررسی رابطة بین پس‌انداز و رشد اقتصادی در ایران طی دورة زمانی (1387-1340) فصلنامه تحقیقات اقتصادی راه اندیشه (2) شاکری، عباس (1389) نظریه‌ها و سیاست‌های اقتصاد کلان تهران: رافع، جلد دوم. شریف‌خطیبی، لیلا (1387) شاخص توسعه انسانی فصلنامه رهیافت (42) شهبازی، کیومرث و حسنی، محمد (1391) تأثیر سطوح مختلف آموزشی بر رشد اقتصادی در کشور ایران فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی 18 (4) صادقی، حسین؛ ملکی، بهروز؛ عصاری، عباس و محمودی، وحید (1392) تحلیل فازی رابطه اعتماد اجتماعی با توسعه انسانی فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی 3 (12) صادقی‌شاهدانی، مهدی و زاهدی‌وفا، محمدهادی و قائمی‌اصل، مهدی (1391) شاخص سازی ترکیبی توسعه انسانی مبتنی بر آموزه‌های تمدن اسلامی و به‌کارگیری آن در ارزیابی جایگاه جمهوری اسلامی ایران فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی 2 (8), 114-95 صالحی، محمدجواد (1381) اثرات سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی ایران فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی (24) صمدی، علی‌حسین و پهلوانی، مصیب (1388) هم‌جمعی و شکست ساختاری در اقتصاد فرزین، محمدرضا؛ اشرفی، یکتا و فهیمی‌فر، فاطمه (1391) بررسی اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی، تلفیق روش‌های سیستم دینامیک و اقتصادسنجی فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی 20 (31) فطرس، محمدحسن و ترکمنی، اسماعیل (1391) توسعه انسانی تعدیل شده و پایداری رشد اقتصادی: مقایسه تطبیقی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی 2 (7) کاظمی، ابوطالب (1392) تحلیلی از عوامل اقتصادی مؤثر بر سرمایه‌گذاری خصوصی در ایران پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان گجراتی، دامودار (1387) مبانی اقتصادسنجی ترجمه: حمید ابریشمی، جلد دوم، انتشارات دانشگاه تهران محمد علیخانی، سلیمه؛ آصف‌زاده، سعید؛ محبی‌فر، رفعت و منتظری، علی (1391) بررسی شاخص توسعه انسانی در ایران و کشورهای منتخب فصلنامه پایش 11 (4) مهدوی، ابوالقاسم (1383) تحلیلی بر نقش سرمایه‌گذاری خارجی در رشد اقتصادی مجله تحقیقات اقتصادی 39 (3) نیلی، مسعود و نفیسی، شهاب (1382) رابطه سرمایه انسانی و رشد اقتصادی با تأکید بر نقش توزیع تحصیلات نیروی کار: مورد ایران سال‌های 1379 - 1345 فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران 5 (17) هوشمند، محمود؛ شعبانی، محمدعلی و ذبیحی، اعظم (1387) نقش سرمایه انسانی در رشد اقتصادی ایران با استفاده از الگوی خودبازگشت با وقفه‌های توزیعی فصلنامه اقتصاد مقداری، 5 (2)
)