با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 دانشیار دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

4 استاد دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر عوامل عدم تحقق رشد اقتصادی پایدار از منظر سرمایه اجتماعی در اقتصاد ایران را بررسی نموده است. برای این منظور ابتدا استان‌هایکشور بر اساس شش متغیر‌ کلیدی اقتصادی حساس به اعتماد (شامل کارآفرینی، سطح تحصیلی، اشتغال، تولید واقعی سرانه، بهره‌وری نیروی کارو مشارکت زنان در بازار کار) با استفاده از روش‌های خوشه‌بندی وتحلیل تشخیصی بهسهمنطقه طبقه‌بندی شدند. سپس اثر پنج متغیر سرمایه اجتماعی (شامل آسیب‌های اجتماعی، اقتصادی، غیراخلاقی، حاد اجتماعی و خانوادگی) که بازتاب فقدان اعتماد و در نتیجه کاهش سرمایه اجتماعی هستند، بر هر یک از ششمتغیر اقتصادی، در سال‌های 1395-1383 با استفاده از روش داده‌های پانلی تخمین زده شد. یافته‌های تحقیق نشان داد کاهش سرمایه اجتماعی، با قدرت توضیح‌دهندگی بالا بر عملکرد اقتصادی اثر معنادار داشته و هر شش متغیر اقتصادی، حداقل تحت تأثیر یکی از آسیب‌های فوق کاهش یافته است. دو متغیر بهره‌وری نیروی کار و کارآفرینی که عوامل مهم پایداری رشد اقتصادی هستند بیشترین اثر منفی را متحمل شده‌اند. همچنین یافته‌های تحقیق اثر هم‌افزای کاهش سرمایه اجتماعی بر عملکرد اقتصادی در دوره بعد را نشان داد. بنابراین کاهش سرمایه اجتماعی با اثر بر متغیرهای کلیدی اقتصادی که مهم‌ترین فعالیت‌های کیفی و کمی در اقتصاد هستند، باعث کاهش کارایی اجتماعی در روابط عوامل تولید فراوان اقتصاد ایران و در نتیجه عدم تحقق رشد اقتصادی پایدار در طول زمان شده است. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Factors of Non-Realizing Sustainable Economic Growth in Terms of Social Capital in Iran,s Economy

نویسندگان [English]

  • Babak Cheraghi 1
  • Taghi Torabi 2
  • Teymour Mohammadi 3
  • Mehdi Taghavi 4

1 Ph.D. Student of Economic Sciences, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Associate Professor of Economics, Islamic Azad University, Tehran, Iran

3 Associate Professor of Economics, Allameh Tabataba,i University, Tehran, Iran

4 Professor of Economics, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

This research has examined the factors of non-realizing sustainable economic growth in terms of social capital in Iran's economy. For this purpose, at first, the provinces of the country were categorized into three regions, based on six individual trust-sensitive key economic variables (including Entrepreneurship, Level of Education , Employment, Per capita Real Production, Labour Productivity, and Female Labour Market Participation) ,by using the clustering and discriminant analysis methods. Then, the effect of five social capital variables (including Social, Economic, Immoral, Acute Social, and Family disorders) which reflect the lack of trust and consequently reduction of social capital, was estimated on each of the sixeconomic variables, by using the panel data method in the years 2005-2017.The findings showedthat the decrease in social capital, with high explanatory power, had a significant effect on economic performance andeach of the six economic variables had been at least influenced by one of the mentioned disorders decreasingly. The two ofvariables, labour productivity and entrepreneurship, which are important factors in the sustainability of economic growth, have suffered the most negative impact. Also, the findings showed the synergistic effect of the reduction of social capital on economic performance in the next period. Therefore, the decrease in social capital with the effect on the key economic variables which are the most important qualitative and quantitative activities in economy, has caused the reduction of social efficiency in relations of the abundant production factors of Iran’s economy and as a result, non-realizing sustainable economic growth during the time.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable Economic Growth
  • Trust-Sensitive Key Economic Activities
  • Social Capital
  • Panel Data Method
اشرف‌زاده، سیدحمیدرضا و مهرگان، نادر (1387). "اقتصادسنجی پانل دیتا". تهران، انتشارات مؤسسه تحقیقاتتعاون دانشگاهتهران، چاپ اول.
اشرف‌زاده، سیدحمیدرضا و مهرگان، نادر (1394). "اقتصادسنجی پانل دیتا پیشرفته". تهران، انتشارات نور علم، چاپ اول.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1395-1371). "آمارهای اقتصادی و حساب‌های ملی ایران". پایگاه آمار و داده‌ها، آدرس: www.cbi.ir.
برانسون، ویلیام اچ (1393). "تئوری و سیاست‌های اقتصاد کلان". ترجمه شاکری، عباس، تهران، نشر نی، چاپ بیست و یکم.
خداپرست مشهدی، مهدی؛ فلاحی، محمدعلی و آریانا، امیر (1393). "بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی و آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی ایران". پژوهشنامه علمی پژوهشی اقتصاد کلان، دوره 9، شماره 17، 98-75.
رحمانی، تیمور؛ عباسی‌نژاد، حسین و امیری، میثم (1386). "بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رشد اقتصادی ایران مطالعه موردی: استان‌های کشور با روش اقتصادسنجی فضائی". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره2، 30-1.
رنانی، محسن و مؤیدفر، رزیتا (1387). "سرمایه اجتماعی و عملکرد اقتصادی: بررسی مقایسه‌ای استان‌های ایران". فصلنامه علمی پژوهشی فرایند مدیریت و توسعه، شماره 69-68، 106-79.
رنانی، محسن و مؤیدفر، رزیتا (1392). "چرخه‌های افول اخلاق و اقتصاد (سرمایه اجتماعی و توسعه در ایران)". تهران، انتشارات طرح نو، چاپ دوم.
ریاست جمهوری، سازمان برنامه و بودجه کشور، مرکز آمار ایران (1395-1371). "سالنامه آماری کشور". انتشارات مرکز آمار ایران، دفتر ریاست، روابط عمومی و همکاری‌های بین‌الملل، آدرس: .www.amar.org.ir
سازمان ثبت احوال کشور (1395-1383). "سالنامه آماری سازمان ثبت احوال کشور". دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت، آدرس: www.sabteahval.ir.
سازمان ملی بهره‌وری ایران (1395-1371). "گزارش‌ها و شاخص‌های بهره‌وری". پایگاه آمار و اطلاعات، آدرس: www.nipo.gov.ir.
سوری، علی (1393). "سرمایه اجتماعی و رشد در ایران". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، دوره 22، شماره 69، 64-49.
عزیزمحمدلو، حمید (1396). "ساز و کارهای تأثیر خوشه‌های صنعتی بر رشد اقتصاد منطقه‌ای ایران: رویکرد داده‌های تابلویی". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 7، شماره 26، 34-17.
علمی، زهرا(میلا)؛ شارع‌پور، محمود و حسینی، سید امیرحسین (1384). "سرمایه اجتماعی و چگونگی تأثیر آن بر اقتصاد". مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 71، 296-239.
غنی‌نژاد، موسی (1392). "اقتصاد به روایت دیگر". تهران، انتشارات دنیای اقتصاد، چاپ اول.
فوکویاما، فرانسیس (1379). "پایان نظم (بررسی سرمایه اجتماعی و حفظ آن)". ترجمه توسلی، غلام عباس، تهران، انتشارات جامعه ایرانیان. چاپ اول.
منصورفر، کریم (1391). "روش‌های پیشرفته آماری: همراه با برنامه‌های کامپیوتری". تهران، انتشارات مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم.
مؤمنی، منصور (1390). "خوشه‌بندی داده‌ها: تحلیل خوشه‌ای". تهران، ناشر منصور مؤمنی، چاپ اول.
نجیب‌زاده، عنایت الله و روشن‌پور، محمد (1394). "اقتصادسنجی کاربردی پانل دیتا". یاسوج، انتشارات چویل، چاپ اول.
ندیری، محمد (1391). "تأثیر نهادها بر رشد اقتصادی؛ رهیافت بین کشوری". پایان‌نامه مقطع دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
ندیری، محمد و محمدی، تیمور (1390). "بررسی تأثیر ساختارهای نهادی بر رشد اقتصادی با روش GMM داده‌های تابلوئی پویا". فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی، دوره 3، شماره 15، 24-1.
نصراللهی، زهرا؛ انصاری سامانی، حبیب و روزبهانی، معصومه (1397). " برآورد تأثیر نابرابری درآمد بر شاخص توسعه پایدار: شواهدی از استان‌های ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 8، شماره 32، 78-61.
نقدی، اسداله؛ محمدپور، احمد و سوری، علی (1389). "سرمایه اجتماعی و نقش آن در فعالیت‌های اقتصادی با نگاهی به استان همدان". فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، دوره 21، شماره 4، 194-177.
نورث، داگلاس‌سی (1377). "نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی". ترجمه معینی، محمدرضا، تهران، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی-اجتماعی و انتشارات، چاپ اول.
Aguilera, J. C. (2016). “Social Capital and Econmic Growth: an empirical study of the importance of social capital for a country, s economic growth in the South and North America region”. Master, s Thesis: School of Economics and Management, Lund University.
Algan, Y. & Cahuc, P. (2003). “Job Protection and Family Policies: the Macho Hypothesis”. Unpublished University Paris 1 Panthéon-Sorbonne.
Antecol, H. (2000). “An Examination of Cross-Country Differences in the Gender Gap in Labor Force Participation Rates”. Labour Economics, 7, 409-426.
Beugelsdijk, S. & Schaik, T. V. (2005). “Social Capital and Growth in European Regions: an Empirical Ttest”. European Journal of Political Economy, 21, 301-324.
Boulila, Gh., Bousrih, L. & Trabelsi, M. (2008). “Social Capital and Economic Growth: Empirical Investigations on the Transmission Channels”. International Economic Journal, 22, 399-417.
Bourdieu, P. (1986). “The Forms of Capital”. Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, edited by J. G. Richardson, New York, Greenwood Press, 241-258.
Breusch, T. S. & Pagan, A. R. (1980). “The Lagrange Multiplier Test and its Applications to Model Specification in Econometrics”. The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
Choi, I. (2001). “Unit Root Tests for Panel Data”. Journal of International Money and Finance, 20, 249-272.
Coleman, J. S. (1988). “Social Capital in the Creation of Human Capital”. American Journal of Sociology, 94, S95-S120.
Cvetanovic, S., Despotovic, D. & Filipovic, M. (2015). “The Concept of Social Capital in Economy Theory”. Science Review Article, 61, 73-84.
De Blasio, G. & Nuzzo, G. (2003). “Putnam’s Social Capital and the Italian Regions: An Empirical Investigation”. mimeo, Bank of Italy, Rome.
Delic, Z., Saric, H. & Osmanovic, N. (2017). “Significancce of Social Capital in Socio- Significance economic Development of Bosnia and Herzegovina”. Intrnatinal Buisiness Research, 10(3), 169-182.
Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”. Journal of the American Statistical Association, 74, 427-431.
Dinda, S. (2007). “Social Capital in the Creation of Human Capital and Economic Growth: A Productive Consumption Approach”. The Journal of Socio-Economics, 37(5), 2020-2033.
Domar, E. D. (1946). “Capital Expansion, Rate of Growth and Employment”. Econometrica, 14(2), 137-147.
Francois, P. (2002). “Social Capital and Economic Development”. London and New York, Published by Routledge, First Edition.
Fuller, W. A. (1996). “Introduction to Statistical Time Series”. New York, John Wiley & Sons, Inc. Second Edition.
Guiso, L., Sapienza, P. & Zingales, L. (2003). “People’s Opium? Religion and Economic Attitudes”. Journal of Monetary Economics, 50, 225-282.
Hall, R. & Jones, C. (1999). “Why Do Some Countries Produce So Much More Output Per Worker Than Others?”. Quaterly Journal of Economics, 114(1), 83-116.
Hausman, J. A. (1978). “Specification Tests in Econometrics”. Econometrica, 46(6), 1251-1271.
Im, K. S., Pesaran, M. H. & Shin, Y. (2003). “Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels”. Journal of Economics, 115, 53-74.
Inchino, A. & Maggie, G. (2000). “Work Environment and Individual Background: Explaining Regional Shirking Differentials in a Large Italian Firm”. Quarterly Journal of Economics, 115, 1057-1090.
Kane, T. J. (2001). “College-Going and Inequality: A Literature Review”. School of Public Policy and Social Research, UCLA. Available at: https://www.russellsage.org/sites/all/files/u4/Kane.pdf
Knack, S. & Keefer, P. (1997). “Does Social Capital Have an Economic Payoff?”. Quarterly Journal of Economics, 112, 1251-1288.
Levin, A., Lin, C. F. & Chu, C. S. J. (2002). “Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-Sample Properties”. Journal of Econometrics,108, 1-24.
Lucas, Jr. R. E. (1988). “On The Mechanics of Economic Development”. Journal of Monetary Economics, 22, 3-42.
Maddala, G. S. & Wu, S. )1999(. “A Comparative Study of Unit Root Tests with Panel Data and A New Simple Test”. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 61, 631-652.
Martikke, S) .2017.( “Social Capital- an Overview”. Greater Manchester Centre for Voluntary Organisation, Economic & Social Research Council, The University of Manchester.
Montgomery, J. (1991). “Social Networks and Labor-Market Outcomes: Toward an Economic Analysis”. American Economic Review, 81, 1408-1418.
Munshi, K. (2003). “Networks in the Modern Economy: Mexican Migrants in the U.S. Labor Market”. Quarterly Journal of Economics, 118, 549-599.
Papaioannou, E. (2013). “Trust(ing) in Europe? How Increased Social Capital Can Contribute to Economic Development”. European View, 12(2), 323-323.
Philips, P. C. B. & Perron, P. (1988). “Testing for Unit Roots in Times Series Regression”. Biometrika, 75, 335-346.
Pistaferri, L. (1999). “Informal Networks in the Italian Labour Market”. Giornale degli Economisti e Annali di Economia, 58, 355-375.
Putnam, R. D. (1993). “Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy”. United Kingdom, Princeton, NJ: Princeton University Press, Chichester, West Sussex.
Romer, P. M. (1994). “The Origins of Endogenous Growth”. The Journal of Economic Perspectives, 8(1), 3-22.
Sangnier, M. (2011). “The Co-Evolution of Social Capital and Financial Development”. Economics Bulletin, 14, 1-22.
Solow, R. M. & Swan, T. W. (1956). “Economic Growth and Capital Accumulation”. Economic Record, 32(2), 334-361.