نویسندگان

• پردیس السادات سید مشهدی
• فرهاد قلمباز
• علی اصغر اسفندیاری

چکیده

صنعت نفت از موثرترین و بزرگترین صنایع در جهان و به ویژه ایران است. نفت، علاوه بر اینکه منبع عمده تأمین انرژی در دنیای امروز است، نقش مهمی‌نیز در تعیین میزان قدرت ملی و اعتبار بین‌المللی کشورهای مختلف ایفا می‌کند. بخش نفت در اقتصاد ایران سال‌های زیادی است که عمده درآمد ملی کشور را تامین می‌کند و در واقع این بخش در اقتصاد کشور نقش مسلط را ایفا میکند. از طرفی با توجه به اینکه کشورهای در حال توسعه با منابع محدود و نیازهای نامحدود رو به رو هستند و نمی‌توانند تمام بخشهای اقتصادی را همزمان توسعه دهند، باید به بخشهای مهم و کلیدی خود اولویت دهند. در این مقاله علاوه بر شناسایی بخشهای کلیدی، جایگاه صنعت نفت در اقتصاد ایران به عنوان یک صنعت مهم و کلیدی، با استفاده از جدول داده-ستانده سال1380(آخرین جدول داده- ستانده ایران) که آنرا به 34 بخش همفزون نموده ایم؛ مورد بررسی قرار می گیرد.
محاسبه شاخص حساسیت انتشار و نیز شاخص پراکندگی صنعت نفت به ترتیب با ارقام 027/1 و 17/0 حاکی از آن است که این صنعت بیش از متوسط کل سایر بخشها با دیگر بخشها در ارتباط بوده و نیز این ارتباط بطور تقریبا یکسان و متوازن در بیشتر بخش‌ها توزیع شده است. در صورت حذف فرضی صنعت نفت از دیدگاه ستانده کاهش تولید به میزان 119219783 ریال (الگوی لئون تیف) و 137162804 ریال (الگوی گش) می‌باشد. همچنین به تعداد 130618 (الگوی لئون تیف) و 344108 (الگوی گش) فرصت شغلی در اقتصاد از دست می رود.
صنعت نفت از نظر کشش تولید کل رتبه 4 (از 34 بخش) را به خود اختصاص داده است که نشان می دهد این صنعت با اهمیت بوده و نقش فزاینده ای در تولید کل دارد. ولی از نظر کشش اشتغال کل رتبه 23 را دارد. همچنین صنعت نفت بیشترین هزینه ایجاد شغل را به میزان 880721697 ریال، داراست.

کلیدواژه‌ها

• صنعت نفت
• الگوی گش
• روش حذف فرضی
• جدول داده- ستانده

عنوان مقاله [English]

The importance of oil industry in the output and employment of Iran’s economy and its influence on other economical activities

نویسندگان [English]

• Pardis Seyedmashhadi
• Farhad Ghalambaz
• Aliasghar Esfandiary

چکیده [English]

Oil industry is one of the biggest and most influential industries all over the world, especially in Iran. Besides being the main source of energy in today’s world, oil plays an important role in determining a country’s national power and international credibility. The oil sector has provided the majority of income for many years in Iran and in fact, this sector plays the main role in the country’s economy. Also, with regard to the fact that developing countries have limited resources and unlimited needs and cannot develop all the economical sectors at the same time, they should give priority to key sectors. This study attempted to identify the key sectors and scrutinize the oil industry as an important and a key sector in Iran’s economy, through Input-Output table of 1380 (Iran's last Input-Output table) which was aggregated into 34 sectors.
The sensitivity of dispersion index and the variance index of the oil industry were 1.027 and 0.17 respectively which indicate that the relationship between this industry and the other sectors is well above the average of whole sectors and this relation is distributed evenly among the other sectors.
If the oil industry is removed from the output sum, 119219783 Rials (Leontief model) and 137162804 Rials (ghosh model) would be lost in production. Also, 130618 (Leontief model) and 344108 (ghosh model) job opportunities would be lost.
Concerning total output elasticity, the oil industry ranks 4(among 34 sectors) and this shows that this industry is very important and has an increasingly role in total output. But Concerning total employment elasticity, it ranks 23. In addition, the oil industry has the highest costs for job opportunities up to 880721697 Rials.

کلیدواژه‌ها [English]

• Oil industry
• Ghosh model
• Hypothetical Extraction Approach
• Input-Output Table