با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی (مربی) گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران

چکیده

علاوه بر تأثیر عوامل سنتی تولید نظیر نیروی کار و سرمایه بر رشد اقتصادی، تأثیر بهره‌وری نیز همواره مورد توجه اقتصاددانان رشد و توسعه قرار داشته است. با توجه به نقش بنیادی بخش صنعت به عنوان پیشقراول توسعه اقتصادی کشور، شناسایی عوامل مؤثر بر بهره‌وری این بخش می‌تواند زمینه را برای ارتقای سهم آن در رشد تولید ناخالص ملی فراهم نماید. بر این اساس، مطالعه حاضر سعی دارد تا تأثیر متغیر مالیات را بر بهره‌وری شاغلان صنایع تولیدی ایران طی برنامه پنجم توسعه (94-1390) مورد ارزیابی قرار دهد. موضوعی که کمتر مورد توجه برنامه‌ریزان و محققان حوزه صنعت قرار داشته است. علاوه بر آن، این مقاله کوشیده است تا ارتباط متغیرهایی نظیر سرمایه‌گذاری در بخش صنعت و جبران خدمات مزد بگیران (حقوق و مزایا و پاداش‌ها) را با بهره‌وری شاغلان صنایع تولیدی ایران بررسی نماید. در این راستا، داده‌های‌ مورد نظر از سالنامه آماری کشور و نتایج آمارگیری از بنگاه‌های تولیدی کشور اخذ گردیده و با استفاده از داده‌های ارزش ستانده بنگاه‌های ده نفر کارکن و بیشتر، شاخص بهره‌وری شاغلان صنایع تولیدی ایران محاسبه شده است. سپس ارتباط ارزش مالیات اخذ شده و شاخص بهره‌وری شاغلان با بهره‌گیری از روش داده‌های تلفیقی (پانل دیتا) مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که در سطح معنی‌داری ۵ درصد ضرایب متغیرهای مالیات و جبران خدمات مزد بگیران دارای ارتباطی مثبت و معنادار با بهره‌وری کل نیروی کار بوده و همچنین ضریب سرمایه‌گذاری در سطح معنا داری ۱۰ درصد دارای تأثیر مثبت بر متغیر وابسته بوده است. به عبارت دیگر، همراه با افزایش مالیات، بهره‌وری شاغلان نیز ارتقا یافته و صنایع تولیدی به منظور جبران هزینه‌های مالیاتی کوشیده‌اند تا با افزایش بهره‌وری بخشی از هزینه‌های آن را پوشش دهند. اما بر مبنای ضریب برآوردی، شدت تأثیرپذیری بهره‌وری شاغلان در بخش صنعت از مالیات ضعیف است

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Impact of Taxation on Productivity of Iranian Manufacturing Workers, Study of the Fifth Development Plan (2011-2015)

نویسنده [English]

  • samaneh talei ardakani

Department of Economics, Faculty of Humanities & Social Sciences, Ardakan University, Ardakan, Iran

چکیده [English]

In addition to the impact of traditional factors of production such as labor and capital on economic growth, the impact of productivity has always been the focus of growth and development economists. Given the fundamental role of the industry sector as a driver of the country's economic development, identifying the factors affecting the productivity of this sector can provide a basis for enhancing its share in GDP growth. Accordingly, the present study attempts to evaluate the impact of industry taxation on productivity of Iranian manufacturing industries during the Fifth Development Plan (2011-2015). In addition, this paper attempts to examine the relationship between variables such as investment in industry and compensation of payroll services (salaries and benefits) with total labor productivity. In this regard, the desired data were obtained from the statistical yearbook of the country and the results of the censuses of the country's manufacturing firms and the total labor productivity index was calculated by using the output data of firms. Then, the relationship between tax value and total labor productivity index is evaluated using integrated data panel data method. The results show that at the significant level of 5%, coefficients of tax variables and compensation of wage earners have a positive and significant relationship with productivity and also the investment coefficient at the significant level of 10% has a positive effect on the dependent variable. In other words, with the increase in taxation, the productivity of the entire workforce has also increased, and manufacturing industries have sought to offset some of its costs by increasing productivity. But based on the coefficient of estimation, the severity of tax on the impact of industrial productivity is weak.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fifth Development Plan
  • Panel Data Method
  • Corporate Tax
  • Labor Productivity
امامی میبدی، علی (1379). "اصول اندازه‌گیری کارایی و بهره‌وری (علمی- کاربردی)". تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
باقرزاده، علی (1391). "تحلیل ارتباط تحقیق و توسعه (R&D) سرمایه انسانی و بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت ایران". فصلنامه مدیریت صنعتی، دوره 7، شماره 2، 126-117.
پایتختی اسکویی، سید علی و طبقچی اکبری، لاله (1391). "کاربرد داده‌های پانل در قالب یک مدل اقتصادسنجی در بخش انرژی". اولین همایش بین‌المللی اقتصادسنجی، روش‌ها و کاربردها. دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج.
جعفری صمیمی، احمد و حسن‌زاده، علیرضا (1380). "اثر مالیات بر رشد اقتصادی: مروری بر تحلیل‌های نظری و تجربی". پژوهشنامه بازرگانی، شماره 2، 67-41.
جعفری صمیمی، احمد؛ کریمی پتانلار، سعید و اعظمی، کوروش (1397). "اثر مالیات بر ارزش افزوده بر بهره‌وری و تعیین نرخ بهینه آن در اقتصاد ایران: ترکیب رهیافت مرز تصادفی و الگوی رشد درون‌زا". فصل نامه اقتصاد مقداری، 15دوره، شماره 3، 155-129.
خداداد کاشی، فرهاد و خیابانی، ناصر (۱۳۹۱). "تأثیر ساختار بازار بر بهره‌وری صنایع ایران". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی. دوره، ۲۰، شماره 63، ۳۲-۵.
رجبی، مصطفی؛ رنجبر، همایون و جعفری طادی، مولود (1388). "تحلیل اثر مالیات بر رشد اقتصادی ایران 86-1370". اولین همایش ملی اقتصاد، خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی.
زراءنژاد، منصور و انواری، ابراهیم (1384). "کاربرد داده‌های ترکیبی در اقتصادسنجی". فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 2، شماره 4، 52-21.
زمانیان، غلامرضا؛ فطرس، محمدحسن و رضایی، الهام (۱۳۹۳). "اثر سرریزهای تحقیق و توسعه بر بهره‌وری کل عوامل تولید صنایع کارخانه‌ای ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره ۵، شماره 17، ۱۰۸-۹۱.
سخنور، محمد (1397). "تعیین اندازه بهینه آستانه‌ای دولت و بهره‌وری آن با استفاده از رویکرد داده‌های پانل آستانه‌ای در کشورهای منتخب اوپک". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 8، شماره 32، 124-111.
سرگلزهی، احمدرضا؛ شهیکی تاش، محمدنبی و کردسنگانی، صفیه (1397). "تأثیر تحقیق و توسعه بر بهره‌وری کل عوامل تولید در صنایع کارخانه‌ای ایران". فصلنامه پژوهش‌های مدیریت عمومی، دوره 11، شماره 40، 242-215.
صمصامی، حسین و یحیایی، سمیه (1394). "تأثیر مالکیت بر بهره‌وری بنگاه‌ها". پژوهشنامه اقتصاد کلان. دوره 10، شماره 19، 116-101.
فیروزان سرنقی؛ توحید، رضایی‌تبار، وحید و نیری، فایزه (۱۳۹۴). "ارزیابی روابط بین شاخص‌های بهره‌وری نیروی انسانی و دستمزد در کارگاه‌های بزرگ صنعتی مبتنی بر الگوریتم‌های فرا ابتکاری و شبکه‌های بیزی". فصلنامه مهندسی تصمیم، دوره ۱، شماره 3، 146-109.
گزارش عملکرد قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور (۱۳۹۵). جلد اول: حوزه فرابخشی، سازمان برنامه و بودجه کشور.
لطفعلی‌پور، محمدرضا؛ فلاحی، محمدعلی و حسینی، سیدسعید (1394). "اثر باز بودن تجاری بر بهره‌وری کل عوامل تولید در صنایع بزرگ ایران". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، دوره 15، شماره 2، 116-95.
محمدوند ناهیدی، محمدرضا و جابری خسروشاهی، نسیم (1389). "رابطه بهره‌وری کل و بهره‌وری نیروی کار در ایران". فصلنامه مدلسازی اقتصادی، دوره 4، شماره 2، 164-137.
معتمدی، سیما و رحمانی، تیمور (1397). "تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر تشکیل سرمایه، بهره‌وری نیروی کار و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 8، شماره 30، 132-117.
معتمدی، سیما و رحمانی، تیمور (۱۳۹۷). "تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در تشکیل سرمایه، بهره‌وری نیروی کار و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره ۸، شماره 30، ۱۳۲-۱۱۷.
مولایی، محمد و شهاب، آزاده (1396). "مقایسه عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی کار در صنایع کوچک و بزرگ ایران: 92-1373". فصلنامه مدیریت بهره‌وری، دوره 11، شماره 41، 144-115.
مهربانی، وحید (1391). "نقش رقابت در تحولات بهره‌وری بخش صنعت". فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، دوره 12، شماره 1، 192-171.
مهربانی، وحید (1395). "اثر آموزش عالی بر بهره‌وری صنایع ایران: مقایسه دو نظریه سرمایه انسانی و فیلتر". فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، دوره 16، شماره 62، 158-137.
مهرگان، نادر و سلطانی صحت، لیلی (۱۳۹۳). "مخارج تحقیق و توسعه و رشد بهره‌وری کل عوامل تولید بخش صنعت". فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، دوره ۲، شماره 5، ۲۴-۱.
یوسفی، محمدقلی و مبارک، اصغر (1391). "بررسی عوامل تعیین کننده بهره‌وری در صنایع کارخانه‌ای ایران". فصلنامه مطالعات مدیریت صنعتی، دوره 9، شماره 24، 43-23.   
 
Abdel Jawad, Y. & Zabada, S. (2019). “Impact of Taxes and Fees on the Productivity of the Palestinian Industrial Sector”. International Journal of Economics and Financial Issues, 9(2), 162-167.
Alan, O. (2017). “Another Approach to Evaluating the Productivity of Value Added Tax in Nigeria”. Faculty of Business Studies, Rufus Giwa Polytechnic, Owo, Ondo State, Nigeria, 39-47.
Arnold, J. & Schwellnus, C. (2008). “Do Corporate Taxes Reduce Productivity and Investment at the Firm Level? Cross-Country Evidence from the Amadeus Dataset”. CEPII, Working Paper, 1-26.
Coe, T. & Helpman, E. (2007). “International R&D Spillovers”. European Economic Review, 39(4), 211-231.
Everaert, G., Freddy, H. & Ruben, S. (2014), “Fiscal Policy and TFP in the OECD: Measuring Direct and in Direct Effects”. Empirical Economics 49, 605–640.
Galindo, J. A. & Pombo, C. (2011), “Corporate Taxation, Investment and Productivity: A Firm Level Estimation”. Journal of Accounting and Taxation, 5(7), 161-185.
Gemmell, N., Kneller, R., Sanz, I. & Sanz, J. F. (2018). “Corporate Taxation and the Productivity and Investment Performance of Heterogeneous Firms: Evidence from OECD Firm-Level Data”. The Scandinavian Journal of Economics, 12(2), 372-399.
Hussain, S. M. (2015). “The Contractionary Effects of Tax Shocks on Productivity: An Empirical and Theoretical Analysis”. Journal of Macroeconomics, 43, 93-107.
Satayeh, A. (2011). “The TFP and R&D Relationship in India”. International Journal of Innovation Managemen, 12(3), 56-78.
Scully, G. W. (1995). “The Growth Tax in the United States”. Public Choice. 85, 71-80.
Vartia, L. (2008). “How do Taxes Affect Investment and Productivity? An Industry-Level Analysis of OECD Countries”. Organisation for Economic Co-operation and Development, Economics Department Working Papers, No. 656, 1-40.