با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه پیام نور تهران

2 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

دولتمردان با توجه به اهمیت فقر به عنوان یکی از مباحث مهم در ادبیات اقتصاد توسعه، در پی کاهش آن در جامعه می‌باشند. مطالعه حاضر به بررسی عوامل تأثیرگذار بر فقر با تأکید بر نقش توسعه صنعتی در استان‌های ایران طی دوره 1383 تا 1394 می‌پردازد. در تحقیقات علوم منطقه‌ای که مبتنی بر داده‌های نمونه‌ای منطقه‌ای که دارای جزء مکانی هستند، استفاده از مدل‌های فضایی مطلوب است. لذا در این تحقیق از مدل‌های اقتصادسنجی پانل فضایی برای برآورد سناریوهای تحقیق استفاده شده است. شاخص فوستر، گریر و توربک برای فقر و متغیرهای ارزش افزوده سرانه بخش صنعت، عمق فعالیت‌های صنعتی (نسبت اشتغال صنعتی به تعداد کارگاه‌های صنعتی)، شاخص تمرکز و شاخص مزیت‌های نسبی منطقه‌ای به عنوان شاخص‌های توسعه صنعتی در کنار شاخص‌های نابرابری و تورم در الگوهای تحقیق بکار رفته‌اند. در سناریوی اول از شاخص تمرکز و در سناریوی دوم از شاخص مزیت‌های نسبی استفاده شده است. یافته‌های دو سناریوی تحقیق با مدل پانل فضایی، نشانگر تأثیر مثبت نابرابری، تورم و شاخص تمرکز بر فقر و نیز تأثیر منفی ارزش افزوده سرانه صنعت، عمق فعالیت‌های صنعتی و مزیت نسبی براساس اشتغال بر فقر بوده‌اند. اما متغیرهای مزیت نسبی منطقه‌ای براساس ارزش افزوده و صادرات صنعتی و توسعه انسانی در مدل معنادار نبودند. نتایج مربوط به اثرات سرریز فضایی حاکی از آن است که شدت فقر در استان‌های ایران از متغیرهای مستقل مربوط به استان‌های مجاور تأثیر می‌پذیرد. پیشنهاد می‌شود برای افزایش سهم بخش صنعت در تولید داخلی به سیاست‌های کلی نظام در بخش صنعت توجه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Impact of Industrial Development on Poverty Reduction in the Provinces of Iran

نویسندگان [English]

  • Shaban Mostafaei 1
  • Farhad kashi 2
  • Yeganeh Mousavi Jahromi 2

1 Ph.D. Student in Economics, Payame Noor University, Tehran, Iran

2 Professor of Economics, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Regarding the importance of poverty as one of the important issues in the development economics literature, the present study addresses the factors affecting poverty by emphasizing the role of industrial development in the provinces of Iran, during the period from 2004 to 2015. The application of spatial models is desirable in regional science research based on regional sample data that has a spatial component. Therefore, in this research, spatial panel econometric models are used for model estimation. Foster, Greer and Thorbecke Index for poverty and the variables of industry's per capita value added, the depth of industrial activities (the ratio of industrial employment to the number of industrial workshops), the concentration index, and the relative regional advantage as indicators of industrial development, have been used along with the indicators of inequality and inflation in the research model. In the first scenario, the concentration index was used and in the second scenario, the relative regional advantage index was used. Findings of two research scenarios with spatial panel model indicate the positive effect of inequality, inflation and the concentration ratio on poverty as well as the negative impact of industry per capita value added, the depth of industrial activities and relative advantage based on employment on poverty. However, the regional relative advantage variables were not significant on the basis of added value, and industrial exports and human development index were not significant in the model. The results of spatial overflow effects indicate that poverty in the provinces is influenced by independent variables in neighboring provinces. It is suggested that industry sector policies be taken into account in order to increase the share of industry in domestic production.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poverty
  • Industrial Development
  • The Spatial Panel Model
احمدزاده، خالد و نصری، شعله (1397) "بررسی تأثیر زیرساخت‌های اقتصادی و اجتماعی بر شکاف رشد اقتصادی در استان‌های کشور". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 8، شماره 30، 166-145.
احمدی شادمهری، محمدطاهر و داودی، آزاده (1394). "نقش مخارج دولت در تأمین زیرساخت‌های اقتصادی–اجتماعی و کاهش فقر در ایران". سیاست‌های راهبردی و کلان، دوره 3، شماره 10، 16-1.
اسدی، علی و اسماعیلی، سیدمیثم (1392). "تأثیر شاخص توسعه انسانی بر رشد اقتصادی در قالب روش مارکوف سوئیچینگ". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 3، شماره 12، 104-89.
پروین، سهیلا (1375). "فقرزدایی از نگاه مکاتب اقتصادی"، مجله مجلس و راهبرد، شماره 21، 210-189.
پروین، سهیلا؛ بانویی، علی اصغر و عباسیان نیگجه، ساناز (1392). "شناسایی رشد بخش‌های اقتصادی در کاهش فقر با استفاده از رویکرد ضرایب فزاینده قیمت ثابت SAM". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 3، شماره 10، 40-27.
پورمحمد علیزاده، اکرم (1395). "تأثیر تسهیلات بانکی بر شاخص توسعه انسانی استان‌های کشور (براساس روش اقتصادسنجی فضایی)"، پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده مدیریت و حسابداری.
تقدیسی، احمد و حجاریان، احمد (1393). "توزیع فضایی شاخص‌های صنعتی در استان‌های کشور با استفاده از مدل ضریب ویژگی". مجله علوم جغرافیایی، شماره 21، 33-16.
جلالی، محمدعلی (1394). "بررسی تأثیر توسعه انسانی بر فرایند توسعه مالی در کشورهای منتخب در حال توسعه"، تبریز: پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
خداداد کاشی، فرهاد (1389). "اقتصاد صنعتی (نظریه و کاربرد)". تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم دانشگاه‌ها (سمت).
رنجبر فلاح، محمدرضا و رنجبر پیغان، مهدی (1390). "شناسایی مزیت‌های نسبی استان قزوین در بخش صنعت با استفاده از شاخص LQ". ماهنامه کار و جامعه، شماره 141، 66-54.
فیض‌پور، محمدعلی و سامان‌پور، زهره (1396). "توسعه صنعتی و محرومیت در مناطق ایران: 1388-1392". فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره 32، شماره 124، 63-51.
ممی‌پور، سیاب و رضایی، عاطفه (1397). "رشد اقتصادی و توسعه بازار کار ناحیه‌ای در استان‌های ایران: قانون اوکان در مفهوم فضایی". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 8، شماره 31، 122-107.
موفقیان، ناصر (1384). "چشم انداز: چشم انداز رفاه اجتماعی در جهان امروز". مجله تأمین اجتماعی، شماره 21، 237-195.
نصراللهی، زهرا؛ انصاری سامانی، حبیب و روزبهانی، معصومه (1397). " برآورد تأثیر نابرابری درآمد بر شاخص توسعه پایدار: شواهدی از استان‌های ایران". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 8، شماره 32، 78-61.
 
 
 
 
 
Adams, R. (2004). “Economic Growth, Inequality and Poverty: Estimating the Growth Elasticity of Poverty”. World Development, 32(12), 1989-2014.
Baltagi, B., Bresson , G. & Pirotte, A. (2007). “Panel Unit Root Tests and Spatial Dependence”. Journal of Applied Econometrics, 22(2), 339-360.
Belotti, F., Hughes, G. & Mortari, A. (2013). “XSMLE- A Command to Estimate Spatial Panel Models in Stata”‏. CEIS, University of Rome Tor Vergat School of Economics, University of Edinburg.1-29.
Belotti, F., Hughes, G. & Mortari, A. (2017). “Spatial Panel-Data Models Using Stata”. The Stata Journal,17(1), 139-180.
Boarnet, M., Chalermpong, S. & Geho, E. (2005). “Specification Issues in Models of Population and Employment Growth”. Papers in Regional Science, 84(1), 21–46.
Datta, B. (1952). “The Economics of Industrialization”. World Press.
Elhorst, J. (2003). “Specification and Estimation of Spatial Panel Data Models”. International Regional Science Review, 26(3), 244–268.
Elhorst, J. (2012). “Dynamic Spatial Panels: Models, Methods and Inferences”. Journal of Geographical Systems, 14(1), 5–28.
Elhorst, J. (2014). “Spatial Panel Data Models in Spatial Econometrics”. Berlin, Heidelberg: Springer.
Fajnzylber, F. (1983). “La Industrialization Trunca de America Latina”. Mexico: Editorial Nueva Imagen.
Foster, J., Greer, J. & Thorbecke, E. (1984). “A Class of Decomposable Poverty Measures”. Econometrica, 52(3), 761-6.
Fowler, C., & Kleit, R. (2013). “The Effects of Industrial Clusters on the Poverty Rate”. Economic Geography, 90(2), 129-154.
Hasan, R. & Quibria, M. (2004). “Industry Matters for Poverty: A Critique of Agricultural Fundamentalism”. Kyklos, 57(2), 253-264.
Hermana , E. & Georgescu, M. (2012). “Employment Strategy for Poverty Reduction. A Romanian Perspective”. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 58, 406–415.
Hicks, N. (1979). “Growth vs. Basic Needs: Is There a Trade-Off?”. World Development, 7, 985-994.
Ivanic, M. & Martin, W. (2018). “Sectoral Productivity Growth and Poverty Reduction: National and Global Impacts”. World Development, 109, 429-439.
Kakwani, N. (1993). “Poverty and Economic Growth with Application to Côte d’Ivoire”. Review of Income and Wealth, 39(2), 121-139.
Kaldor, N. (1966). “Causes of the Slow Rate of Growth of the United Kingdom”. Cambridge University Press.
Karnani, A. (2011). “Reducing Poverty Through Employment”. Innovations: Technology, Governance, Globalization, 6(2), 73-97.
Lee, L. & Yu, J. (2010). “Estimation of Spatial Autoregressive Panel Data Models with Fixed Effects”. Journal of Econometrics, 154(2), 165-185.
LeSage, J. & Pace, R. (2008). “Spatial Econometric Modeling of Origin-Destination Flows”. Journal of Regional Science, 48(5), 941–967.
LeSage, J. (1999). “Spatial Econometrics”. Morgantown, WV: Regional Research Institute, West Virginia University.
Ranis, G. (2007). “Causal Chain between Human Development and Economic Growth”. Human Development Report Office, United Nations Development Programme, NHDR, Workspace.
Ravallion, M. & Chen, S. (1997). “What Can New Survey Data Tell Us about Recent Changes in Distribution and Poverty?”. World Bank Economics Review, 11(2), 357-382.
Son, H. & Kakwani, N. (2009). “Measuring the Impact of Price Changes on Poverty”. The Journal of Economic Inequality, 7(4), 395-410.