مریم رمضانی؛ یگانه موسوی جهرمی؛ مژگان معلمی؛ علی رضا شریف مقدسی
چکیده
آسیب پذیری اقتصادی، ویژگی ساختاری یک کشور است که باعث میشود آن کشور در معرض متغیرهای برونزای اقتصادی خارج از کنترل قرار گیرد. ازسوی دیگر،تاب آوری ناشی از نحوه اتخاذ سیاستهای کلان اقتصادی است. هدف از مقاله حاضر بررسی رابطه توسعه پایدار و آسیب پذیری و تاب آوری در اقتصاد ایران در دوره زمانی 1398-1391 میباشد. در این مسیر توسعه پایدار را متشکل ...
بیشتر
آسیب پذیری اقتصادی، ویژگی ساختاری یک کشور است که باعث میشود آن کشور در معرض متغیرهای برونزای اقتصادی خارج از کنترل قرار گیرد. ازسوی دیگر،تاب آوری ناشی از نحوه اتخاذ سیاستهای کلان اقتصادی است. هدف از مقاله حاضر بررسی رابطه توسعه پایدار و آسیب پذیری و تاب آوری در اقتصاد ایران در دوره زمانی 1398-1391 میباشد. در این مسیر توسعه پایدار را متشکل از پنج بعد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، حکمرانی، پیرامونی و44 متغیر به عنوان زیرشاخص هربعدازتوسعه درنظر میگیرد.برای بررسی ساختارشبکه ای روابط بین متغیرها، ازنظریه گراف و الگوریتم تارجان استفاده مینماید. الگوریتم، 34متغیر را تحت عنوان متغیرهای بنیادی تأثیرگذار بر تاب آوری و آسیب پذیری اقتصادی مشخص میکند و ابعاد اقتصادی و حکمرانی را به عنوان ابعاد کنترلی (اصلی) و ابعاد اجتماعی، زیست محیطی و پیرامونی را به عنوان ابعاد مشروط (فرعی) معرفی مینماید.نتایج نشان میدهد نقطه ضعف اقتصاد ایران در این دوره ناشی از وضعیت آسیب پذیری و تاب آوری درابعاد حکمرانی و اقتصادی بوده است.در بین ابعادمشروط، بعد پیرامونی بدترین وضعیت را از نظر آسیب پذیری و تاب آوری داشته است.نوآوری این پژوهش در بررسی ابعادتوسعه پایدارو تأثیرآن برآسیب پذیری و تاب آوری و استفاده از نظریه گراف جهت بررسی متغیرهای تأثیرگذاربرای اولین بار در ایران است و در این الگوریتم بدون محدودیت در تعداد متغیرهای ورودی، می‌توان پدیده را بصورت فراگیر مورد تحلیل قرار داد. همچنین با تمرکز بر متغیرهای مؤثر بر وضعیت آسیب‌پذیری و تاب‌آوری در مبانی نظری موضوع، جدول جامعی تهیه شده که تاکنون نمونه آن در سایر مطالعات ارائه نشده است.
اقتصاد کشاورزی
مهدی شعبان زاده؛ عمران طاهری ریکنده؛ فرشید ریاحی درچه
دوره 7، شماره 27 ، تیر 1396، ، صفحه 143-156
چکیده
ایران به‌عنوان کشوری رو به رشد و برخوردار از منابع انرژی غنی و گسترده و وجود مخازن بزرگ نفتی، معادن عظیم زیرزمینی و توان بالقوه انرژی یکی از مصداق‌های الگوی رشد با فشار بر منابع طبیعی به شمار می‌رود. انرژی به‌عنوان نهاده مصرفی در بخش کشاورزی ایران از اهمیت خاصی برخوردار است. بررسی مصرف انرژی در بخش کشاورزی، نشان میدهد که طی سال‌های ...
بیشتر
ایران به‌عنوان کشوری رو به رشد و برخوردار از منابع انرژی غنی و گسترده و وجود مخازن بزرگ نفتی، معادن عظیم زیرزمینی و توان بالقوه انرژی یکی از مصداق‌های الگوی رشد با فشار بر منابع طبیعی به شمار می‌رود. انرژی به‌عنوان نهاده مصرفی در بخش کشاورزی ایران از اهمیت خاصی برخوردار است. بررسی مصرف انرژی در بخش کشاورزی، نشان میدهد که طی سال‌های مختلف همراه با افزایش تولید و ارزش افزوده مصرف انواع حامل‌های انرژی شامل فراورده‌های نفتی و برق، افزایش یافته است. اما سؤال اساسی که در این میان مطرح است آن است که گسترش مصرف انرژی در بخش کشاورزی ایران از چه عواملی نشأت گرفته است. آیا این افزایش تحت تأثیر گسترش تجارت و توسعه‌یافتگی بوده است؟ با این رویکرد مطالعه حاضر به بررسی ارتباط توسعه اقتصادی، تنوع فعالیت‌ها، آزادسازی تجاری و شدت انرژی در بخش کشاورزی ایران پرداخته است. جهت دستیابی به این هدف با استفاده از الگوریتم الگوسازی فمبای، ارتباط میان شاخص تنوع فعالیت‌ها، سهم کشاورزی از تولید ناخالص داخلی و شاخص آزادسازی تجاری با متغیر شدت انرژی شناسایی و سپس برای دوره زمانی 1391-1360 در قالب الگوی هم‌انباشتگی جوهانسون-جوسیلیوس تبیین گردید. همچنین متغیر خشکسالی در سال 1387 به‌عنوان متغیر مجازی تأثیرگذار در کوتاه‌مدت مدنظر قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعه حاضر حاکی از وجود رابطه بلندمدت بین متغیرهای یاد شده است. به‌طوری‌که اثر متغیرهای تنوع فعالیت و آزادسازی تجاری مثبت و اثر سهم بخش کشاورزی بر شدت انرژی منفی بوده است. همچنین مؤثرترین متغیر بر شدت انرژی شاخص تنوع فعالیت میباشد. چرا که با افزایش 1 درصدی تنوع فعالیت، شدت انرژی 31/12 درصد کاهش خواهد یافت. ضریب تصحیح خطا در سطح یک درصد معنی‌دار و نشان‌دهنده آن است که شدت انرژی در هر سال 09/0 به سمت تعادل بلندمدت تعدیل میشود.
سید کمال صادقی؛ زهرا کریمی تکانلو؛ محمد علی متفکر آزاد؛ حسین اصغرپور قورچی؛ یعقوب اندایش
دوره 5، مکرر اول شماره 20 ، دی 1394، ، صفحه 30-13
چکیده
در چند دهه اخیر انتشار بیشتر آلاینده‌های ناشی از مصرف انرژی، اثرات مخرب بیشتری بر محیط زیست گذاشته است. سهم برخی بخش‌های تولیدی نسبت به سایر بخش‌ها بیشتر بوده و از کشوری به کشور دیگر ممکن است متفاوت باشد. این در حالی است که هر کشور با توجه به موقعیت زیستی‌اش ظرفیتی در جذب آلاینده‌ها دارد. کربن، متان و اکسید نیتروژن از مهم‌ترین گازهای ...
بیشتر
در چند دهه اخیر انتشار بیشتر آلاینده‌های ناشی از مصرف انرژی، اثرات مخرب بیشتری بر محیط زیست گذاشته است. سهم برخی بخش‌های تولیدی نسبت به سایر بخش‌ها بیشتر بوده و از کشوری به کشور دیگر ممکن است متفاوت باشد. این در حالی است که هر کشور با توجه به موقعیت زیستی‌اش ظرفیتی در جذب آلاینده‌ها دارد. کربن، متان و اکسید نیتروژن از مهم‌ترین گازهای گلخانهای به شمار میروند که با انتشار بیش از ظرفیت زیستی آن‌ها اثرات مخرب بر محیط زیست پیرامون وارد میشود. در این پژوهش رد پای این سه گاز زیربخش‌های کشاورزی با استفاده از روش ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1390 مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاکی از این است که کل رد پای کربن، متان و اکسید نیتروژن بخش‌های اقتصادی به ترتیب 646 میلیون تن، 51 هزار تن و 12 هزار تن است که سهم بخش کشاورزی 2/10 درصد، 5/10 درصد و 17 درصد است. زیربخش‌های گندم و پرورش دام و طیور بیشترین رد پا را دارند.
دکتر زهرا نصراللهی؛ فخرالسادات صالحی قهفرخی
دوره 2، شماره 7 ، شهریور 1391، ، صفحه 66-51
چکیده
مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی مبتنی بر ویژگی‌های توسعه پایدار یکی از موثرترین سطوح برای دستیابی به توسعه پایدار است چه آن‌که شهرک‌های صنعتی مبتنی بر ویژگی‌های توسعه پایدار منجر به هماهنگی اهداف گروه‌های مختلف برنامه‌ریزان توسعه اقتصادی، برنامه‌ریزان توسعه شهری، بنگاه‌های اقتصادی و اهداف زیست‌محیطی میشود. بنابراین، پژوهش حاضر ...
بیشتر
مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی مبتنی بر ویژگی‌های توسعه پایدار یکی از موثرترین سطوح برای دستیابی به توسعه پایدار است چه آن‌که شهرک‌های صنعتی مبتنی بر ویژگی‌های توسعه پایدار منجر به هماهنگی اهداف گروه‌های مختلف برنامه‌ریزان توسعه اقتصادی، برنامه‌ریزان توسعه شهری، بنگاه‌های اقتصادی و اهداف زیست‌محیطی میشود. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف اصلی تعیین معیارهای موثر بر مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی با توجه به شاخص‌های توسعه پایدار تنظیم شده است. مطالعه ادبیات موجود و نظرات خبرگان نشان دهنده آن است که معیارهای اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی، زیربنایی و برنامهریزی از جمله معیارهای موثر بر مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی با توجه به شاخص‌های توسعه پایدار به شمار می‌رود. اولویت‌بندی معیارها به روش AHP فازی و اعداد فازی مثلثی صورت گرفته است. متناسب با روش مذکور، جمعآوری دادهها با استفاده از روش دلفی فازی و با اتکا به نظر خبرگانی که در زمینه تئوری و عملی مکان‌یابی تخصص داشتهاند صورت گرفته است.نتایج پژوهش بیانگر آن است که معیارهای اجتماعی و اقتصادی از مهم‌ترین عوامل تاثیر گذار برای مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی محسوب میشود.
